عابد اکبری، کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری برنا درباره فعال شدن مکانیزم ماشه گفت: این سازوکار در حقیقت بازگرداندن همه قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل است. تفاوت اصلی آن با تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا یا اتحادیه اروپا در الزام‌آور بودن برای همه اعضای سازمان ملل است. با این حال، ایران طی دو دهه گذشته توانسته در سخت‌ترین شرایط تحریمی، سازوکارهای جایگزینی همچون شبکه‌های مالی منطقه‌ای و قراردادهای بلندمدت با شرکای آسیایی را فعال کند. بنابراین هرچند فضای همکاری برای برخی شرکا پرهزینه‌تر خواهد شد، اما این به معنای قطع کامل تعاملات ایران نیست.
وی افزود: اتحادیه اروپا در این شرایط همچنان می‌تواند بر شدت و نحوه اعمال محدودیت‌ها اثر بگذارد. به‌عنوان نمونه، حفظ کانال‌های مالی بشردوستانه، تسهیل دسترسی ایران به دارو و اقلام حیاتی یا ایجاد فضا در حوزه‌های غیرتحریمی از جمله اقداماتی است که اروپا قادر به انجام آن خواهد بود.
این کارشناس مسائل بین‌الملل بیان کرد: اروپا امروز با یک انتخاب راهبردی روبه‌روست. اگر صرفاً تابع سیاست‌های واشنگتن باشد، جایگاه خود را به‌عنوان یک بازیگر مستقل بیش از پیش تضعیف خواهد کرد. اما اگر ابتکار عمل تهران را فرصتی برای گفت‌وگو تلقی کند و در اجرای اسنپ‌بک رویکردی تعدیل شده در پیش گیرد، هم منافع امنیتی خود در خاورمیانه را حفظ خواهد کرد و هم می‌تواند نشان دهد که سیاستی فراتر از دنباله‌روی صرف دارد.
اکبری در ادامه خاطرنشان کرد: چشم‌انداز تعاملات ایران پس از فعال شدن مکانیزم ماشه نه قطع روابط، بلکه بازتعریف مسیرهای همکاری است. تهران استراتژی تنوع‌بخشی به روابط را دنبال می‌کند؛ از جمله تقویت پیوندهای اقتصادی با چین و روسیه، توسعه همکاری‌ها در قالب بریکس، استفاده از ارزهای ملی در مبادلات و سرمایه‌گذاری بر ظرفیت‌های داخلی. این روند احتمالاً پس از اسنپ‌بک شدت بیشتری خواهد گرفت و وزن تعاملات ایران بیش از گذشته به سمت شرق و قدرت‌های غیرغربی منتقل خواهد شد.
وی در پایان تأکید کرد: ایران همچنان بر گفت‌وگو و همکاری پای می‌فشارد، چرا که ثبات خاورمیانه، امنیت انرژی و مدیریت بحران‌های فراملی تنها از مسیر تعامل سازنده امکان‌پذیر است. اگر اروپا از این فرصت استفاده کند، امکان شکل‌گیری الگویی متوازن از همکاری وجود دارد؛ اما اگر راه تقابل و اعمال فشار حداکثری را برگزیند، نتیجه‌ای جز تعمیق شکاف و سوق یافتن ایران به ائتلاف‌های جایگزین نخواهد داشت؛ روندی که نه به نفع اروپا خواهد بود و نه به سود ثبات منطقه.
انتهای پیام