به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از یانکودیزاین، وجه مشترک این پنج کتابخانه چیزی فراتر از جسارت معماری است: آنها درک کرده‌اند که کتابخانه‌ها امروز آزمایشگاه‌هایی برای تجربه شیوه‌های زندگی مشترک ما هستند. از کتابخانه‌ای که مطالعه را قهرمانانه جلوه می‌دهد تا بنایی که چون فانوس شبانه به جامعه می‌تابد؛ از کتابخانه‌ای سیار برای مناطق محروم تا احیای شکوه تاریخی پاریس و سازه‌ای بومی در تایلند که با زمین نفس می‌کشد – همه بیانگر یک نتیجه‌اند:
کتابخانه‌ها زمانی موفق‌ترند که از «معبد سکوت» به «کارگاه کنجکاوی انسان‌ها» تبدیل شوند.
کتابخانه‌ها روزگاری مکان‌هایی ساکت و خشک بودند که هر صدایی با تشر کتابدار خاموش می‌شد. اما امروز، جسورترین طراحی‌های کتابخانه‌ای تمام این تصورات سنتی را درهم شکسته‌اند و آنها را به کانون‌های زنده و پرانرژی جامعه بدل کرده‌اند؛ فضاهایی که دانایی را همچون نیرویی برق‌آسا و پویا نشان می‌دهند. از بناهایی که به شکل کتابی باز ساخته شده‌اند تا سازه‌هایی از بامبو که با محیط طبیعی تنفس می‌کنند، این پنج کتابخانه اثبات می‌کنند که معماری می‌تواند به‌اندازه داستان‌هایی که درون خود جای داده الهام‌بخش باشد.
هر یک از این پروژه‌ها، روایتی تازه از چگونگی ارتباط ما با دانش، با یکدیگر و با محیط زیست اطرافمان می‌گوید. آنها تنها ساختمان نیستند؛ بیانیه‌هایی جسورانه‌اند درباره قدرت پایدار کنجکاوی انسانی و معمارانی که جرئت بازآفرینی چشم‌انداز یادگیری را داشته‌اند.
۱. «کتاب باز»
این کتابخانه همچون کتابی عظیم به نظر می‌رسد که در میانه خواندن روی زمین گذاشته شده باشد. فرم‌های خمیده‌اش همچون ورق‌هایی است که در باد می‌لرزند و نورپردازی سقفش تداعی‌کننده واژه‌هایی است که در شب به آسمان می‌ریزند. درون بنا فضاهایی باز و بی‌ستون ایجاد شده که آزادی ذهن را تسهیل می‌کند. نور طبیعی نیز آن را به مکانی دعوت‌کننده برای مطالعه طولانی تبدیل کرده است.
۲. «یلاماندی» – سیدنی
این کتابخانه در منطقه لیورپول سیدنی ساخته شد تا پاسخگوی جمعیت متنوع و رو به رشد باشد. فرم بیضوی‌اش الهام‌گرفته از رودخانه محلی است و همه دیوارها از شیشه ساخته شده‌اند، به‌گونه‌ای که زندگی اجتماعی کتابخانه از بیرون کاملاً دیده می‌شود. طبقه‌ای زیرزمینی با نورگیر و حیاط سبز نیز فضای بیشتری فراهم کرده است. شب هنگام، کل بنا همچون فانوس درخشان می‌شود.
۳. «لا لیبرریا»
سازه‌ای سبک و متحرک که می‌تواند در هر جایی برپا شود. ابتکاری‌ترین بخش آن استفاده از خود کتاب‌ها به‌عنوان وزنه و عنصر سازه‌ای است. قفسه‌های چوبی هم نقش نگهدارنده دارند و هم نقش باربر. این طرح فرصتی برای جوامعی فراهم می‌آورد که توان ساخت کتابخانه دائمی ندارند.
۴. کتابخانه ملی فرانسه – پاریس
این کتابخانه پس از پانزده سال بازسازی دوباره احیا شده است. «تالار بیضی‌شکل بهشت» با نوسازی معاصر جلوه‌ای تازه یافت و ورودی بنا کاملاً تغییر کرد؛ راه‌پله مارپیچی آلومینیومی همانند صحنه‌ای از آینده، ورود به کتابخانه را به تجربه‌ای شکوهمند تبدیل کرده است. اینجا ترکیبی استادانه از شکوه تاریخی و کارکرد مدرن شکل گرفته است.
۵. «پانیادن»، تایلند
این کتابخانه با آجرهای خشتی محلی و سقف دو لایه بامبو ساخته شده است. فرم دایره‌ای‌اش همانند موج‌های آب روی زمین گسترده شده و به تهویه طبیعی کمک می‌کند. طراحی آن کاملاً با اقلیم استوایی سازگار است و تجربه‌ای آرام‌بخش و هم‌ساز با طبیعت ارائه می‌دهد.
∎