شناسهٔ خبر: 74953253 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

در آستانه هشتادمین نشست مجمع عمومی؛

گسترش موج جهانی به رسمیت شناختن کشور فلسطین

تهران- ایرنا- جنگ غزه و تداوم بحران انسانی از اکتبر ۲۰۲۳ (۱۵ مهر ۱۴۰۲) تاکنون، بار دیگر مسأله به رسمیت شناختن کشور فلسطین را در آستانه برگزاری هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در کانون توجه قرار داده است.

صاحب‌خبر -

به گزارش روز یکشنبه ایرنا، در ۱۵ نوامبر ۱۹۸۸ (۲۴ آبان ۱۳۶۷)، تنها یک سال پس از آغاز انتفاضه اول، «یاسر عرفات» رهبر وقت سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) طی نشست «شورای ملی فلسطین» در تبعید در الجزایر، تأسیس «کشور فلسطینی» با پایتختی قدس را اعلام کرد.

دقایقی بعد، الجزایر رسماً کشور فلسطین را به رسمیت شناخت و تنها در یک هفته، ۴۰ کشور از جمله چین، هند، ترکیه و اغلب کشورهای عربی به این روند پیوستند.

در ادامه، بسیاری از کشورهای قاره آفریقا و اعضای بلوک شوروی سابق نیز کشور فلسطینی را به رسمیت شناختند.

این روند تا سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ (۱۳۸۹ و ۱۳۹۰)ادامه یافت و بیشتر کشورهای آمریکای مرکزی و لاتین نیز در واکنشی آشکار به نزدیکی آمریکا به اسرائیل، فلسطین را به رسمیت شناختند. با این حال، مرزهای کشور فلسطین از سوی این کشورها به طور دقیق تعریف نشد.

۲۰۱۱ و ۲۰۱۲؛ ورود به نهادهای بین‌المللی

در اکتبر ۲۰۱۱، یونسکو عضویت کامل فلسطین را پذیرفت. این اقدام با مخالفت جدی آمریکا و رژیم صهیونیستی روبه‌رو شد و دو طرف در سال ۲۰۱۸ از این نهاد خارج شدند، اما آمریکا در سال ۲۰۲۳ بازگشت.

در نوامبر ۲۰۱۲، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، فلسطین را به عنوان «دولت ناظر غیرعضو» پذیرفت. این جایگاه حق رأی نمی‌دهد اما امکان عضویت در نهادهای بین‌المللی را فراهم کرد.

بر همین اساس، فلسطین در سال ۲۰۱۵ به دیوان کیفری بین‌المللی پیوست و تحقیقات درباره عملیات نظامی رژیم صهیونیستی آغاز شد؛ اقدامی که با اعتراض شدید آمریکا و اسرائیل مواجه شد.

۲۰۱۴؛ نخستین اقدام در اتحادیه اروپا

سوئد در سال ۲۰۱۴ (۱۳۹۳) به عنوان نخستین عضو اتحادیه اروپا، دولت فلسطین را به رسمیت شناخت.

پیش از آن، کشورهایی چون جمهوری چک، مجارستان، لهستان، بلغارستان، رومانی و قبرس ـ پیش از پیوستن به اتحادیه ـ همین اقدام را انجام داده بودند.

تصمیم استکهلم در شرایطی که مذاکرات صلح کاملاً متوقف شده بود، به بحرانی طولانی در روابط سوئد و رژیم صهیونیستی انجامید.

۲۰۲۴؛ بازگشت موج اروپایی

در ماه مه ۲۰۲۴، سه کشور اروپایی ـ اسپانیا، ایرلند و نروژ ـ به صورت هماهنگ فلسطین را به رسمیت شناختند و اسلوونی نیز چند روز بعد به آن‌ها پیوست.

این اقدام در بحبوحه جنگ غزه و تحت فشار افکار عمومی اروپا صورت گرفت.

فرانسه نیز اعلام کرد که شناسایی فلسطین «تابو نیست» اما این تصمیم باید در زمان و بستر مناسب اتخاذ شود.

استرالیا نیز در آوریل همان سال از احتمال گام مشابه سخن گفت.

شناسایی در اعداد

براساس داده‌های رسمی تشکیلات خودگردان فلسطین، تاکنون ۱۴۹ کشور از ۱۹۳ عضو سازمان ملل متحد فلسطین را به رسمیت شناخته‌اند.

این فهرست شامل اغلب کشورهای جهان به‌جز بیشتر دولت‌های اروپای غربی، آمریکای شمالی، ژاپن، کره جنوبی و استرالیا (تا پیش از سپتامبر ۲۰۲۴) است.

سپتامبر ۲۰۲۵؛ تصمیم تاریخی ۱۱ کشور در نیویورک

هم‌زمان با برگزاری هشتادمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سپتامبر ۲۰۲۵ (شهریور - مهر ۱۴۰۴)، موج جدیدی از به رسمیت شناختن فلسطین آغاز شد.

۱۱ کشور اعلام کردند در روزهای یکشنبه و دوشنبه، فلسطین را به رسمیت خواهند شناخت که شامل فرانسه، بریتانیا، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، بلژیک، پرتغال، سان‌مارینو، آندورا، مالت و لوکزامبورگ هستند.

«امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه اخیرا در تماس با «محمود عباس» رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد که کشورش دوشنبه آینده در مجمع عمومی اقدام به شناسایی کامل خواهد کرد.

نخست‌وزیر انگلیس نیز وعده داد در صورت عدم تغییر رفتار رژیم صهیونیستی در غزه، لندن به رسمیت شناختن فلسطین را عملی کند.

همچنین «مارک کارنی» نخست‌وزیر کانادا طی تماس تلفنی با محمود عباس از تصمیم مشابه خبر داد. نخست‌وزیران استرالیا و نیوزیلند نیز تعهد دادند در سازمان ملل، شناسایی را به طور رسمی اعلام کنند.

همایش‌ها و کنفرانس‌های بین‌المللی

بین ۲۸ تا ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۵ (۶ تا ۸ مرداد ۱۴۰۴)، کنفرانس «راه‌کار دودولتی» در نیویورک با ریاست مشترک عربستان و فرانسه برگزار شد. فلسطین در سطح عالی شرکت کرد اما آمریکا غایب بود.

در آوریل همین سال، آمریکا با استفاده از حق وتو، مانع از اعطای عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد شد.

چشم‌انداز آینده

اکنون، با گذشت بیش از سه دهه از نخستین اعلام موجودیت فلسطین در الجزایر، موج تازه‌ای از شناسایی‌ها، این بار از قلب اروپا و اقیانوسیه، در حال شکل‌گیری است.

این تحولات نشان می‌دهد که فشار جنگ غزه و تغییر معادلات ژئوپولیتیک، شناسایی فلسطین را از یک مطالبه قدیمی به ضرورتی فوری برای بسیاری از دولت‌ها تبدیل کرده است؛ ضرورتی که می‌تواند موقعیت فلسطین را در سازمان ملل و معادلات منطقه‌ای به شکلی بی‌سابقه تقویت کند.