به گزارش خبرنگار اجتماعی برنا «پرستو شیرمحمدی»، خیابان‌های شهر‌ها در سال‌های اخیر، شاهد رشد چشمگیر جمعیت گربه‌های بدون صاحب بوده‌اند. در حالی که بسیاری از شهروندان با نیت خیرخواهانه به این حیوانات غذا می‌دهندکارشناسان محیط زیست هشدار می‌دهند که این رفتار‌های احساسی می‌تواند پیامد‌های جدی برای سلامت عمومی، اکوسیستم شهری و خود حیوانات به همراه داشته باشد.
فرهنگ غذا دادن، مهربانی یا بی‌تدبیری
بسیاری از مردم با مشاهده گربه‌ای گرسنه در خیابان، بی‌درنگ غذایی برای آن فراهم می‌کنند. این رفتار در ظاهر انسانی و دلسوزانه است، اما در واقع می‌تواند موجب وابستگی حیوانات به انسان، تغییر رفتار‌های طبیعی آنها و افزایش جمعیت شان شود.
طبق گزارش‌ها، غذارسانی مداوم به حیوانات خیابانی موجب اختلال در زنجیره غذایی، افزایش پرخاشگری و کاهش توانایی آنها در شکار و دفاع از خود می‌شود.
افزایش جمعیت، تهدیدی برای تنوع زیستی
گربه‌های خیابانی با دسترسی آسان به غذا، زاد و ولد بیشتری دارند. طبق آمار، یک گربه ماده و فرزندانش می‌توانند در عرض ۷ سال تا ۳۷۰ هزار بچه گربه تولید کنند. این رشد جمعیت نه‌تنها فشار بر منابع شهری را افزایش می‌دهد، بلکه تهدیدی جدی برای پرندگان و سایر گونه‌های کوچک شهری محسوب می‌شود. در برخی کشورها، گربه‌های خیابانی سالانه میلیون‌ها پرنده را شکار می‌کنند.
حیوانات ناقل بیماری هستند
حمیدرضا رضایی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، در گفت‌و‌گو با خبرنگار برنا با اشاره به دغدغه‌های خود درباره وضعیت حیوانات شهری، به‌ویژه گربه‌های خیابانی، اظهارمی کند: خیلی‌ها فکر می‌کنند غذا دادن به این حیوانات لطف است، اما از نظر اکولوژیکی این کار می‌تواند آسیب زننده باشد. هر حیوانی که در طبیعت زندگی می‌کند، جز در شرایط بحرانی، نباید مورد دخالت انسان قرار گیرد.
وی با اشاره به نمونه‌ای از دخالت انسانی در طبیعت می‌افزاید: خرس سبلان را احتمالا مجبور شوند بیهوش کرده و به باغ وحش منتقل کنند، زیرا دیگر نمی‌توانست نقش خود را در طبیعت ایفا کند. این خرس می‌توانست در اکوسیستم نقش داشته باشد، اما با تغذیه نامناسب، نه‌تنها خودش آسیب دید، بلکه به اکوسیستم نیز لطمه زد.
رضایی با تاکید بر نقش گربه‌ها در تعادل اکوسیستم می‌گوید: همه گربه سانان شکارچی هستند و در بین پستانداران، جزو گوشت خوارترین‌ها محسوب می‌شوند. آنها جانوران ضعیف‌تر را شکار می‌کنند و موجب بقای ژن‌های قوی‌تر می‌شوند. برخلاف تصور عمومی، گوشت خوار‌ها عامل انقراض نیستند، زیرا با کاهش طعمه، خودشان نیز تلف می‌شوند.
وی به آماری از یک مقاله معتبر در سال ۲۰۱۹ اشاره کرد وبیان می‌کند: گربه‌های خانگی سالانه حدود ۵ میلیارد پرنده را شکار می‌کنند که بسیاری از آنها جزو گونه‌های در خطر هستند.
رضایی درباره پیامد‌های غذا دادن به گربه‌ها هشدار داد ومی افزاید: این رفتار موجب افزایش بقا و جمعیت آنها و در نتیجه فشار بیشتر به طبیعت می‌شود. حتی ممکن است به خانه‌ها مراجعه کرده و غذا طلب کنند. برای کنترل این وضعیت، باید آموزش و قانون‌گذاری صورت گیرد.
وی با اشاره به تجربه کشور‌های دیگر اظهارمی کند: در بسیاری از کشورها، اگر حیوانی بدون صاحب و قلاده در خیابان باشد، آن را به مرکز نگهداری منتقل می‌کنند. اگر ظرف ۷۲ ساعت صاحبش پیدا نشود، برای آن سرپرست جدید تعیین می‌شود. این قانون باید در ایران نیز اجرا شود.
رضایی همچنین درباره خطر رهاسازی حیوانات در مناطق حفاظت شده می‌گوید: شهرداری‌ها گاهی حیوانات را در این مناطق رها می‌کنند که موجب شکار حیات وحش، تشکیل گله و حتی هیبرید شدن با اجداد وحشی خود می‌شود. این ترکیب‌ها ممکن است خطرناک باشند و به انسان آسیب بزنند.
وی درباره نظافت حیوانات خانگی در شهر نیز بیان می‌کند: در خیابان‌ها مدفوع سگ و گربه فراوان است و کسی آن را جمع نمی‌کند. در حالی که در کشور‌های دیگر، صاحب حیوان موظف است مدفوع را با کیسه مخصوص جمع‌آوری و در سطل زباله مخصوص بیندازد.
رضایی در پایان به بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان اشاره کرد و گفت: گربه‌ها می‌توانند ناقل بیماری‌هایی مانند هاری و بیماری‌های انگلی باشند که به کبد و مغز حمله می‌کنند.
سمیه نمرودی، دامپزشک بیماری‌های داخلی دام‌های کوچک و حیات وحش، در گفت‌و‌گو با خبرنگار برنا اظهارمی کند: گربه‌های خیابانی فقط یک مسئله ساده نیستند. بیماری‌های مشترک زیادی از جمله بیماری‌های انگلی بین انسان و این حیوانات وجود دارد.
وی درباره نحوه انتقال بیماری‌ها می‌افزاید: ساده‌ترین راه انتقال از طریق مدفوع گربه هاست. این مدفوع می‌تواند پر از انگل باشد که برای انسان، به‌ویژه زنان باردار، بسیار خطرناک است. این آلودگی‌ها با گرد و خاک در شهر‌ها پخش می‌شوند.
نمرودی درباره انتقال غیرمستقیم بیماری‌ها می‌گوید: بیماری‌های انگلی، قارچی و حتی باکتریایی ممکن است از محیط آلوده منتقل شوند.
وی به بیماری‌های مهم قابل انتقال از گربه‌های ولگرد اشاره کرد وبیان می‌کند: «توکسوپلاسموز» بیماری انگلی که از طریق مدفوع گربه منتقل می‌شود و برای زنان باردار بسیار خطرناک است.
نمرودی به دیگر بیماری‌هایی که گربه‌ها ناقل آن هستند اشاره کرد: «هاری» گربه‌های ولگرد در صورت گاز گرفتن می‌توانند ناقل ویروس هاری باشند.
بیماری‌های قارچی پوستی مانند کچلی که از طریق تماس مستقیم منتقل می‌شود و انگل‌های داخلی و خارجی مانند کرم‌های نواری، کک و کنه هستند.
بیماری خراش گربه که موجب تب، تورم غدد لنفاوی و در مواردی عوارض جدی‌تر می‌شود.
نمرودی درباره تاثیر گربه‌های خیابانی بر حیات وحش نیزمی گوید: این حیوانات شکارچیان ماهری هستند و سالانه میلیارد‌ها پرنده و پستاندار کوچک را شکار می‌کنند. حتی حضورشان موجب ترس و اختلال در رفتار پرندگان می‌شود.
وی درباره اثرات اجتماعی و اقتصادی ناشی از حضور گربه‌های ولگرد اشاره کرد و می‌افزاید: هزینه‌های درمانی ناشی از بیماری‌های منتقل‌شده، فشار بر سیستم‌های شهری برای کنترل جمعیت و خسارت به دام‌های کوچک در روستا‌ها از جمله تبعات حضور کنترل نشده این حیوانات است.
نمرودی راهکار‌هایی برای مدیریت این چالش پیشنهاد کرد و می‌گوید: اجرای برنامه‌های مدیریت جمعیت مانند عقیم سازی، واکسیناسیون و کنترل تغذیه، بهترین راه‌حل است. این اقدامات در بسیاری از کشورها با موفقیت اجرا شده‌اند و می‌توانند اثرات منفی گربه‌های ولگرد را به حداقل برسانند.
افزایش گربه‌های خیابانی و غذا دادن بی برنامه به آن ها، به تهدیدی برای سلامت عمومی، اکوسیستم شهری و حیات وحش تبدیل شده است. راهکار‌هایی مانند قانون‌گذاری، آموزش عمومی، عقیم‌سازی و نظارت شهری برای کنترل این بحران ضروری است.
انتهای پیام /