او، نه‌تنها یک نگارگر چیره‌دست، بلکه یک عارف دلسوخته و یک عاشق بی‌قرار بود که تمام هستی خود را وقف هنر و خدمت به آستان اهل‌بیت(ع) کرد.
در آستانه چهلمین روز عروج این استاد بی‌بدیل، یادش را گرامی می‌داریم و با افتخار، به مرور آثار ارزشمندی می‌پردازیم که او با سخاوت تمام، وقف موزه آستان قدس رضوی کرده است؛ گنجینه‌ای از زیبایی و معنویت که تا سال‌ها، الهام‌بخش زائران و هنر دوستان خواهد بود. این آثار، گواهی روشن بر این حقیقت‌اند که هنر، هرگز نمی‌میرد و نام هنرمند، تا ابد بر تارک تاریخ می‌درخشد.
«پنجمین روز آفرینش»؛ روایتی تصویری از خلقت الهی
«پنجمین روز آفرینش» تابلویی که بیش از آنکه یک اثر هنری باشد، یک تسبیح است؛ تسبیحی که با رنگ و نور، شکوه و عظمت خالق را فریاد می‌زند. استاد فرشچیان، در این اثر که در سال ۱۳۵۲ خلق شده، با الهام از آیات نورانی قرآن کریم، به سراغ پنجمین روز از سفر آفرینش رفته است؛ روزی که خداوند، با اراده خویش، پرندگان و آبزیان را به هستی بخشید و آسمان و دریا را به تماشای رقص زندگی نشاند.
این تابلو، تجسمی است از آیاتی چون «هُوَ الَّذی خَلَقَ السَّمَاوَات وَالْأَرْضَ فی ستَّة أَیَّامٍ» (او است کسی که آسمان‌ها و زمین را در 6 روز آفرید) که در هفت جای قرآن کریم تکرار شده است. فرشچیان، با قلم‌موی سحرآمیز خود، این آیات الهی را به زبانی تصویری ترجمه و تابلویی خلق کرده که هر بیننده‌ای را به تفکر و تعمق در رازهای خلقت وا می‌دارد.در «پنجمین روز آفرینش» پرندگان رنگارنگ، با بال‌های گشوده، در آسمان بیکران پرواز می‌کنند و گویی، سرود سپاس و ستایش خالق را می‌خوانند. آبزیان، در اعماق دریا، به رقص در می‌آیند و با حرکات موزون خود، جلوه‌ای از زیبایی و هماهنگی هستی را به نمایش می‌گذارند.نور، عنصری محوری در این اثر است. نوری که از مرکز تابلو ساطع می‌شود، نمادی از قدرت لایزال الهی و سرچشمه حیات است. این نور، به تمام موجودات زنده، جان می‌بخشد و آن‌ها را به سوی کمال و تعالی هدایت می‌کند. این شاهکار هنری، از سال ۱۳۶۹ زینت‌بخش گنجینه آستان قدس رضوی است.
«پناه»؛ شبی که آسمان هم برای یتیمان گریست
«پناه» تابلویی که در شب 21 ماه رمضان سال ۱۳۵۶، از دل هنرمند عاشقی چون استاد محمود فرشچیان زاده شد. اثری که تنها یک نقاشی نیست، بلکه تجلی‌گاه مهر پدری، انسانیت بیکران و معنویت عمیقی است که در وجود حضرت علی(ع) موج می‌زد.فرشچیان در این اثر، با تکنیک اکریلیک روی مقوا و در ابعاد ۵۰ در ۷۳ سانتیمتر، صحنه‌ای را به تصویر کشیده که گویی از دل تاریخ بیرون آمده است. در این تابلو، امیرالمؤمنین(ع) در بالاترین نقطه سمت راست، در هاله‌ای از نور و از پشت سر تصویر شده‌اند؛ گویی هنرمند، از ترس تابش انوار الهی چهره ایشان، از ترسیم مستقیم آن خودداری کرده است.حضرت، چند کودک یتیم را در آغوش گرفته و نوازش می‌کنند؛ کودکانی که در آغوش او، احساس امنیت و آرامش می‌کنند. در پایین پای ایشان، نان و خرما در انبانی ساده دیده می‌شود؛ نمادی از بخشش، سخاوت و مهر پدرانه‌ای که حضرت(ع)، بی‌دریغ به ایتام ارزانی می‌داشتند.رنگ‌های روشن و ملایم به کار رفته در این اثر، فضای آن را سرشار از آرامش، امید و عاطفه کرده‌اند. نور زرد ملایمی که اطراف حضرت در گردش است، نمادی از استغراق ایشان در انوار الهی و بندگی خالصانه او در برابر پروردگار است.فرشچیان، با هنرمندی تمام، توانسته است در این تابلو، تصویری زنده و پویا از یتیم‌نوازی حضرت علی(ع) ارائه دهد. این اثر ارزشمند، پس از ۱۵ سال نگهداری شخصی، در سال ۱۳۷۱ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.
«یا رب»؛ زمزمه‌های یک روح تشنه
استاد فرشچیان در «یا رب» که سال ۱۳۷۳ خلق شده، با نگاهی عمیق به رابطه انسان با خداوند، تصویری از تضرع و نیایش را به نمایش گذاشته است؛ لحظه‌ای که روح، در اوج خضوع و خشوع، به درگاه پروردگار، ندا سر می‌دهد.
این تابلو، تجسمی است از امید و رهایی. فرشچیان، با استفاده از خطوط منحنی و روان، حس حرکت و رهایی را القا می‌کند و با به کارگیری رنگ‌های آبی، طلایی و سفید، فضایی ملکوتی و آرامش‌بخش ایجاد کرده است. گویی، بیننده با تماشای این اثر، به دنیایی دیگر سفر می‌کند؛ دنیایی که در آن، آرامش و سکون، حکمفرماست. در مرکز این تابلو، دستی به سوی آسمان دراز شده است؛ دستی که در روشنایی نور الهی قرار گرفته، اما حاشیه آن، در ظلمت و تاریکی فرو رفته است. این تصویر، به خوبی نشان می‌دهد که انسان، همواره در معرض خطر لغزش و گمراهی قرار دارد، اما با توسل به خداوند و طلب هدایت از او، می‌تواند از ظلمت به سوی نور حرکت کرده و راه درست را پیدا کند.«یا رب»، تابلویی است که با هر بار دیدن، حسی از امید و آرامش را در دل بیننده زنده می‌کند. این اثر، به ما یادآوری می‌کند که خداوند، همواره در کنار ماست و به دعاهای ما گوش می‌دهد.این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۷۴ به موزه اهدا شد تا بینندگان، از این طریق با نیایش و دعا ارتباط برقرار کنند و به سمت روشنایی هدایت شوند.
«خمسه آل طیبه»؛ تجلی حدیث کسا در نگاره‌ای قاجاری
«خمسه آل طیبه» اثری فراتر از یک تابلو نقاشی، تجسمی است از عشق و ارادت خاندان فرشچیان به اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع)؛ تجسمی از حدیث شریف کسا در نگاره‌ای قاجاری. این اثر، که از جمله میراث خانوادگی استاد فرشچیان است، در سال ۱۳۶۹ به موزه اهدا شده و به عنوان تنها تابلویی در تالار استاد فرشچیان که اثر خود ایشان نیست، جایگاهی ویژه دارد.
«خمسه آل طیبه» نمونه‌ای برجسته از هنر نگارگری دوره قاجار است. استفاده از تکنیک آبرنگ روی کاغذ، به این اثر، لطافت و ظرافتی خاص بخشیده است. قدمت این اثر، نشان‌دهنده ریشه‌دار بودن سنت ارادت به اهل‌بیت(ع) در خاندان فرشچیان است.
در این تابلو، نقشی از حدیث شریف کسا به تصویر کشیده شده است. در این تصویر، پیامبر اکرم(ص) و اهل‌بیت گرامی‌شان، در کنار کسای حضرت، گرد هم آمده‌اند و بر این نکته تأکید دارد که اهل‌بیت(ع)، محور اصلی دین اسلام و مظهر رحمت و برکت الهی هستند.ابعاد کوچک این تابلو (۲۵ در ۳۵ سانتیمتر)، نشان‌دهنده این است که این اثر، برای استفاده در فضاهای خصوصی و خانگی طراحی شده و بر این نکته تأکید دارد که عشق و ارادت به اهل‌بیت(ع)، در زندگی روزمره مردم، جایگاهی ویژه داشته است.«خمسه آل طیبه» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره جایگاه اهل‌بیت(ع) در فرهنگ شیعه، نقش هنر در ترویج ارزش‌های دینی و اهمیت حفظ میراث خانوادگی را پیش می‌کشد. این اثر، نه‌تنها یک اثر هنری، بلکه یک سند تاریخی و فرهنگی است که می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد.
«عصر عاشورا»؛ وقتی رنگ‌ها، مرثیه‌سرا می‌شوند
«عصر عاشورا» تابلویی که فراتر از یک نقاشی، روایتگر لحظه‌های غمبار یک عصر خونین است؛ عصری که در آن، حماسه‌ای جاودانه رقم خورد و نام حسین(ع) و یارانش، تا ابد بر تارک تاریخ درخشید.
فرشچیان، با بهره‌گیری از تکنیک اکریلیک روی مقوا، در ابعاد ۷۳ در ۹۸ سانتیمتر، تابلویی را خلق کرده است که گویی روح واقعه کربلا در آن دمیده شده است. در این اثر، اسب بی‌سوار امام حسین(ع)، با یال‌های در خون آغشته، به سوی خیمه‌گاه بازمی‌گردد و خبر از شهادت مولایش می‌دهد. زنان و کودکان حرم، در هاله‌ای از اندوه و اضطراب، به انتظار بازگشت او نشسته‌اند.
رنگ‌های به کار رفته در این تابلو، هر کدام، داستانی جداگانه را روایت می‌کنند. رنگ سرخ، یادآور خون‌های ریخته شده در صحرای کربلاست؛ رنگ خاکستری، نمادی از اندوه و ماتم بازماندگان است و رنگ سبز، نشانه‌ای از امید و رستگاری. فرشچیان، با هنرمندی تمام، این رنگ‌ها را در کنار هم قرار داده است تا تصویری کامل و جامع از واقعه عاشورا را به نمایش بگذارد.
یکی از ویژگی‌های برجسته «عصر عاشورا»، ترکیب‌بندی بی‌نظیر آن است. فرشچیان، با قرار دادن اسب بی‌سوار در مرکز تابلو و زنان و کودکان حرم در پس‌زمینه، توانسته است توجه بیننده را به مهم‌ترین عنصر داستان جلب کند. همچنین، با استفاده از خطوط منحنی و نرم، فضایی روحانی و معنوی را در تابلو ایجاد کرده است.رهبر معظم انقلاب، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، در وصف این اثر بی‌نظیر فرموده‌اند: «من هر وقت تابلو آقای فرشچیان را که خود ایشان چند سال قبل به من داده نگاه کرده‌ام، گریه کرده‌ام؛ با اینکه من سینه‌ام پُر است از روضه‌های صبح عاشورا و عصر عاشورا... آقای فرشچیان دارد روضه‌ای می‌خواند که ماها را می‌گریاند. این چه هنر پُرفایده و پُرمغز و پُرمعنایی است که یک‌نفر هنرمند می‌تواند این حالت را به وجود بیاورد؟».
این اثر ارزشمند که در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد تنها یکی از شاهکارهای استاد فرشچیان است اما به تنهایی کافی است تا نام او را در تاریخ هنر ایران جاودانه کند.
«اولین پیام»؛ تجلی نور در تاریکی غار حرا
«اولین پیام» اثری که فراتر از یک بازسازی تاریخی، تلاشی است برای درک ژرفای لحظه بعثت؛ لحظه‌ای که در آن، سکوت غار حرا، با فریاد «اقْرَأْ» در هم شکست و بشریت، وارد عصری نوین شد. استاد فرشچیان، در این اثر که در سال ۱۳۷۹ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن این واقعه مهم پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و اندیشمندانه، به تحلیل پیامدهای آن نیز همت گماشته است.
در این تابلو، پیامبر اسلام(ص) نه به عنوان یک شخصیت تاریخی، بلکه به عنوان نمادی از انسان کامل به تصویر کشیده شده است. چهره ایشان، در هاله‌ای از نور قرار دارد و گویی تمام وجودش، غرق در وحی و الهام است.
نور، در این اثر، نقشی اساسی ایفا می‌کند. فرشچیان، با استفاده از نور، فضایی روحانی و ملکوتی ایجاد کرده است و حسی از امید و رهایی را در دل بیننده زنده می‌کند. نور، در این تابلو، نه تنها نمادی از وحی و الهام است، بلکه نمادی از آگاهی و روشنایی نیز هست که می‌تواند راهنمای انسان در مسیر زندگی باشد.
رنگ‌های آبی و فیروزه‌ای، در این تابلو، نمادی از آسمان، معنویت و آرامش هستند. فرشچیان، با استفاده از این رنگ‌ها، فضایی آرام و ملکوتی ایجاد کرده است و حسی از سکون و تعمق را در دل بیننده زنده می‌کند.
«اولین پیام» تابلویی است که پرسش‌هایی اساسی درباره رسالت و مسئولیت، ایمان و عمل و ارتباط انسان با خداوند را پیش می‌کشد. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۷۹ به آستان قدس رضوی اهدا شد.
«توسل»؛ خودنگاره‌ای رو به سوی نور
«توسل» تابلویی که شاید در نگاه اول، تنها یک پرتره به نظر برسد اما با کمی دقت، دریچه‌ای رو به دنیای پر از عشق و ارادت استاد فرشچیان به امام رضا(ع) می‌گشاید. این اثر که در سال ۱۳۷۹ با تکنیک سیاه‌قلم روی مقوای ماکت خلق شده، نه‌تنها یک خودنگاره است، بلکه اعتراف‌نامه‌ای است از یک هنرمند عاشق که در برابر عظمت امام هشتم(ع)، سر تعظیم فرود آورده است.
«توسل» متفاوت‌ترین اثر فرشچیان در تالار اختصاصی‌اش است. در این تابلو، استاد، چهره خود را در حالی به تصویر کشیده که نگاهش به گنبد طلایی حرم مطهر دوخته شده است. گویی، در این لحظه، تمام وجود او، غرق در عشق و ارادت به امام رضا(ع) شده است.
در حاشیه این اثر بی‌نظیر، استاد با خطی لرزان و سرشار از امید، نوشته است: «با امید به لطف و عنایت پروردگار توانا و با توسل به حضرت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) برای شفای همه بیماران جهان طرح گردید. آمین یا رب العالمین». این جملات، نشان می‌دهند که فرشچیان، در هنگام خلق این اثر، نه‌تنها به فکر هنر خود بوده، بلکه دغدغه شفای بیماران و رنج‌دیدگان را نیز داشته است. «توسل» تابلویی است که در مشهد و در زمانی خلق شده که استاد فرشچیان، مشغول طراحی ضریح زرین و سیمین حرم مطهر بوده است. شاید، همین نزدیکی معنوی به امام رضا(ع) بوده که به این اثر، روحی تازه بخشیده و آن را به یکی از ماندگارترین آثار استاد تبدیل کرده است.
این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۸۰ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.
«معراج»؛ نقاشی عروج روح
هنرمند در «معراج» که در سال ۱۳۹۲ خلق شده، نه‌تنها به بازآفرینی این واقعه تاریخی پرداخته، بلکه با نگاهی عمیق و کارشناسانه، به تحلیل لایه‌های پنهان این سفر باطنی نیز همت گماشته است. در این تابلو، پیامبر(ص) نه به عنوان یک شخصیت تاریخی، بلکه به عنوان نمادی از روح متعالی انسان به تصویر کشیده شده است. چهره ایشان، که از پشت سر نشان داده شده، رو به سوی درگاه الوهیت دارد و تمام وجودش، غرق در نور و عشق الهی است. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که معراج، تنها یک سفر جسمانی نبوده، بلکه سفری باطنی و روحانی بوده است که در آن، روح انسان، از تمام قیود مادی رها شده و به سوی خداوند عروج می‌کند.فرشتگان، در این اثر، نقش واسطه را ایفا می‌کنند. آن‌ها، نه به عنوان موجوداتی آسمانی و دست‌نیافتنی، بلکه به عنوان نیروهایی معنوی و راهنما، در کنار پیامبر(ص) حضور دارند و او را در این سفر روحانی همراهی می‌کنند. فرشچیان، با حذف جنسیت از فرشتگان، بر این نکته تأکید دارد که در عالم معنا، تمایزات جنسیتی بی‌معنا هستند و تمام موجودات، در برابر عظمت خداوند، یکسان هستند.
رنگ آبی در این تابلو، نمادی از آسمان، معنویت و بی‌نهایت است. فرشچیان، با استفاده از طیف‌های مختلف رنگ آبی، فضایی عرفانی و روحانی ایجاد کرده است که حسی از آرامش، سکون و رهایی را در دل بیننده زنده می‌کند.«معراج» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره هستی و نیستی، معنای زندگی و مرگ و رابطه انسان با خداوند را برمی‌انگیزد. این تابلو ارزشمند، در سال ۱۳۹۳ به آستان قدس رضوی اهدا شد. «معراج»، نمونه‌ای برجسته از تلفیق سنت و مدرنیته در هنر نگارگری معاصر است. فرشچیان با بهره‌گیری از عناصر بصری سنتی، مانند مینیاتور و نقاشی قهوه‌خانه‌ای و ترکیب آن‌ها با تکنیک‌های مدرن، مانند آکریلیک و اکسپرسیونیسم، سبکی منحصربه‌فرد را خلق کرده که در عین وفاداری به سنت، از پویایی و نوآوری نیز برخوردار است.
«پرچمدار حق»؛ ایستادگی اسب در غیاب علمدار
«پرچمدار حق»؛ تجسمی از لحظه افتادن حضرت ابوالفضل‌العباس(ع) از اسب و ایستادگی آن مرکب وفادار در حفظ پرچم سبز علمدار است. استاد فرشچیان، در این اثر که در سال ۱۳۸۹ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن این صحنه جانسوز پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تحلیل نقش حضرت ابوالفضل(ع) در قیام عاشورا و تأثیر او بر تاریخ اسلام نیز همت گماشته است.«پرچمدار حق» نمونه‌ای برجسته از توانایی هنر در بازنمایی احساسات عمیق و مفاهیم پیچیده اخلاقی است. فرشچیان، با استفاده از رنگ‌های تیره، خطوط قوی و ترکیب‌بندی نمادین، فضایی خلق کرده است که گویی، تمام هستی، در سوگ از دست دادن علمدار کربلا به ماتم نشسته است.در این تابلو، اسبی که در غیاب سوار نورانی‌اش، پرچم سبز برافراشته را نگه داشته است، به عنوان نمادی از وفاداری، ایثار و استقامت به تصویر کشیده شده است. مشک تیرخورده و آب ریخته‌شده، تیرهای اصابت‌کرده به بدن اسب و نخل‌های غمبار در پس‌زمینه؛ هر کدام، روایتی از ایثار و وفاداری را به تصویر می‌کشند. این عناصر، گواهی می‌دهند که حضرت ابوالفضل(ع) تا آخرین لحظه، در راه حفظ پرچم حق و یاری امام حسین(ع) از هیچ فداکاری دریغ نکرد.چهره و دستان حضرت ابوالفضل(ع) در این تابلو پوشیده شده است. این امر، بر این نکته تأکید دارد که هدف اصلی حضرت، نه نمایش قدرت و توانایی، بلکه حفظ پرچم حق و وفاداری به امام حسین(ع) بوده است. رنگ‌های تیره و کدر در این تابلو، نمادی از اندوه، تاریکی و ناامیدی هستند. «پرچمدار حق» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره معنای وفاداری، ایثار، شهادت و نسبت انسان با آرمان‌هایش را برمی‌انگیزد. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۹۰ به موزه اهدا شد.
«هدیه عشق»؛ فریاد سکوت
«هدیه عشق» اثری که فراتر از یک روایت تاریخی، تجسمی است از درد و ایثار؛ تجسمی از لحظه شهادت حضرت علی‌اصغر(ع) و تقدیم او به عنوان هدیه‌ای به درگاه الهی. این اثر که در سال ۱۳۸۱ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن این صحنه جانسوز پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تحلیل پیامدهای این فاجعه عظیم و تأثیر آن بر تاریخ اسلام نیز همت گماشته است. فرشچیان، با استفاده از رنگ‌های ساده، خطوط ظریف و ترکیب‌بندی مینیمالیستی، فضایی را خلق کرده که گویی، تمام هستی، در سوگ شهادت علی‌اصغر(ع) به ماتم نشسته است.
در این تابلو، امام حسین(ع) کودک 6ماهه‌اش را با دستانی گشوده به سوی آسمان گرفته است. تیر سه‌شعبه، گلوی نازک علی‌اصغر(ع) را دریده و خون، بر دستان امام(ع) جاری شده است. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که شهادت علی‌اصغر(ع)، نه‌تنها یک فاجعه انسانی، بلکه یک قربانی بزرگ در راه خدا بوده است. حالت افتاده دستان کودک، نمادی از تسلیم جان به جانان و پذیرش شهادت است.
فضای اطراف تابلو ساده و بی‌تکلف طراحی شده تا تمرکز بیننده، بر لحظه دردناک و معنوی شهادت علی‌اصغر(ع) باشد. این سادگی، بر عمق تراژدی و عظمت فداکاری امام حسین(ع) و علی‌اصغر(ع) می‌افزاید.رنگ زرد اخرایی، در این تابلو، نمادی از گرمای صحرا و اندوه آن لحظه است. فرشچیان، با استفاده از این رنگ، فضایی غم‌انگیز و دلخراش ایجاد کرده است و حسی از سوگ و ماتم را در دل بیننده زنده می‌کند. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۸۲ به موزه اهدا شد.
«هدیه عشق» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره عدالت، ظلم، معنای شهادت و نسبت انسان با خداوند را طرح می‌کند. این اثر، نه تنها یک اثر هنری، بلکه یک اثر الهام‌بخش است که می‌تواند راهنمای انسان در مسیر زندگی باشد.
«نیایش»؛ تابلویی که در آن تمام وجود، دعا می‌شود
استاد فرشچیان در «نیایش» که در سال ۱۳۷۶ خلق شده، با ظرافت و هنرمندی تمام، تصویری از نیایش را به نمایش گذاشته است؛ لحظه‌ای که انسان، با تمام وجود، به سوی خداوند روی می‌آورد و در برابر عظمت او، سر تعظیم فرود می‌آورد.
این تابلو، تفسیری است متفاوت از مفهوم دعا. فرشچیان، در «نیایش»، به جای دست‌هایی که به سوی آسمان بلند شده‌اند (همان‌طور که در تابلو «یا رب» دیده می‌شود)، قامت فرد نیایش‌کننده را به تصویر کشیده است؛ قامتی که در برابر عظمت خداوند، خمیده شده و تمام وجودش، غرق در نیایش و دعا شده است.
در این اثر، حرکت به سمت نور و روشنایی، به وضوح دیده می‌شود. چهره فرد نیایشگر، به سوی نور چرخیده و گویی، تمام وجودش، تشنه دریافت انوار الهی است. این تصویر، به خوبی نشان می‌دهد نیایش، تنها یک عمل ظاهری نیست، بلکه حرکتی است از ظلمت به سوی روشنایی، از خودخواهی به سوی خداخواهی و از نقص به سوی کمال.
فرشچیان در «نیایش» با استفاده از رنگ‌ها و خطوط، فضایی معنوی و عرفانی ایجاد کرده است. نور در این اثر، نقشی اساسی ایفا می‌کند و به تمام اجزای تابلو، جان می‌بخشد. گویی نور الهی، بر پیکر فرد نیایشگر می‌تابد و او را در هاله‌ای از تقدس و پاکی فرو می‌برد.
«نیایش» تابلویی است که با هر بار دیدن، حسی از آرامش و سکون را در دل بیننده زنده می‌کند. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۷۷ به موزه اهدا شد.
«نیایش»، تابلویی که بیش از آنکه یک تصویر باشد، یک حس است؛ حسی از خضوع، خشوع و تسلیم در برابر اراده پروردگار.
«امتحان سخت»؛ تصویری از تجلی ایمان در آزمون ابراهیمی
«امتحان سخت»که در سال ۱۳۸۵ خلق شده، نمونه‌ای برجسته از توانایی هنر در بازنمایی مفاهیم انتزاعی و تجارب معنوی است. فرشچیان، با استفاده از رنگ‌های درخشان، خطوط ظریف و ترکیب‌بندی متعادل، فضایی را خلق کرده که گویی تمام هستی، در انتظار نتیجه این امتحان بزرگ به تماشا ایستاده است.
در این تابلو، حضرت ابراهیم(ع) با چهره‌ای سرشار از اندوه و ایمان، آماده اجرای فرمان خداوند است. حرکت دست ایشان، نشان‌دهنده تصمیم قاطع در برابر اجرای دستور پروردگار است. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که ایمان واقعی، نیازمند تسلیم کامل در برابر اراده الهی است.
حضور فرشتگان در اطراف حضرت ابراهیم(ع)، نمادی از تأیید و حمایت الهی از این عمل فداکارانه است. فرشچیان، با به تصویر کشیدن فرشتگان، بر این نکته تأکید دارد که اطاعت از خداوند، همواره با پاداش و برکت همراه است.
نور درخشانی که در پس حرکت دست حضرت ابراهیم(ع) نمایان می‌شود، نمادی از روشنایی و هدایتی است که در پی اطاعت از خداوند حاصل می‌شود. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که در پس هر سختی و آزمایشی، نوری از امید و رهایی وجود دارد.
رنگ‌های طلایی، آبی و سفید در این تابلو، نمادی از معنویت، پاکی و آرامش هستند. فرشچیان با استفاده از این رنگ‌ها، فضایی ملکوتی و روحانی ایجاد کرده است. «امتحان سخت» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره معنای ایمان، اطاعت، تسلیم و نسبت انسان با خداوند را برمی‌انگیزد. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۸۸ به موزه اهدا شد.
«ستایش پروردگار»؛ همنوایی کائنات در نیایش ازلی
استاد فرشچیان در «ستایش پروردگار» که سال ۱۳۹۰ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن این همنوایی کائناتی پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تحلیل سلسله مراتب هستی و جایگاه انسان در این نظام شگفت‌انگیز نیز همت گماشته است. «ستایش پروردگار» نمونه‌ای برجسته از توانایی هنر در بازنمایی مفاهیم پیچیده فلسفی و عرفانی است. فرشچیان، با استفاده از رنگ‌ها، فرم‌ها و نمادها، جهانی را خلق کرده است که در آن، تضادها، به هماهنگی بدل می‌شوند و درندگان، در کنار فرشتگان، به ستایش پروردگار مشغول هستند.در این تابلو، تمام موجودات هستی، از انسان و جن و فرشته گرفته تا حیوانات وحشی و درنده، با حالتی ملتمسانه و خاضعانه، به سوی نور الهی دست دراز کرده‌اند. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که ستایش پروردگار، تنها مختص انسان نیست، بلکه تمام موجودات هستی، به نوعی، در حال نیایش و تسبیح خداوند هستند.نور؛ در این اثر، نقشی محوری ایفا می‌کند. فرشچیان با استفاده از نور، فضایی روحانی و ملکوتی ایجاد کرده است و حسی از وحدت، یکپارچگی و تعالی را در دل بیننده زنده می‌کند.
رنگ‌های متنوع و زنده در این تابلو، نمادی از تنوع و گوناگونی مخلوقات الهی هستند. فرشچیان، با استفاده از این رنگ‌ها، حسی از شادابی، نشاط و سرزندگی را در اثر خود ایجاد کرده است.
«ستایش پروردگار» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره نسبت انسان با جهان، رابطه انسان با خداوند و معنای زندگی و مرگ را طرح می‌کند. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۹۱ به موزه اهدا شد.
«کوثر»؛ تجلی رحمت الهی در سیمای دخت نبی(س)
در اثر «کوثر» که سال ۱۳۸۶ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن مقام والای حضرت زهرا(س) پرداخته شده، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تحلیل نقش زنان مقدس در تاریخ اسلام و تأثیر آن‌ها بر سرنوشت بشریت نیز همت گماشته است. فرشچیان با استفاده از خطوط روان، رنگ‌های لطیف و ترکیب‌بندی متعالی، فضایی ملکوتی و روحانی ایجاد کرده است که گویی، بیننده را به زیارت حضرت زهرا(س) در روز قیامت دعوت می‌کند.
در این تابلو، حضرت زهرا(س) در محور اثر، با دستی به سوی خداوند و دستی دیگر به سوی جمعیت خواستار شفاعت، به تصویر کشیده شده است. چهره ایشان، سرشار از نور و رحمت است و گویی، تمام وجودش، وقف شفاعت از گناهکاران شده است. در پشت سر حضرت زهرا(س)، سه بانوی مقدس، حضرت مریم(س)، حضرت خدیجه(س) و حضرت آسیه(س) با دستانی به سوی آسمان، به تصویر کشیده شده‌اند. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که شفاعت حضرت زهرا(س) با همراهی و تأیید دیگر زنان مقدس تاریخ اسلام صورت می‌گیرد. در فضای پایینی اثر، افراد زیادی به تصویر کشیده شده‌اند که تلاش می‌کنند خود را به منبع نور برسانند. افرادی که شعاعی از نور نصیب آن‌ها شده، گویا هدایت‌شدگان هستند و به شفاعت حضرت زهرا(س) نائل شده‌اند. رنگ‌های لطیف و ملایم در این تابلو، نمادی از پاکی، زلالی و معصومیت حضرت زهرا(س) هستند. «کوثر» تابلویی است که پرسش‌هایی بنیادین درباره نقش زنان مقدس در تاریخ اسلام، مفهوم شفاعت و نسبت انسان با خداوند را طرح می‌کند. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۸۹ به موزه اهدا شد.
«شام غریبان»؛ تجلی صبر در سیاهی شب
«شام غریبان» اثری که فراتر از یک روایت تاریخی، تجسمی است از زیبایی در دل مصیبت؛ تجسمی از لحظات پس از شهادت امام حسین(ع) و مصائب اهل‌بیت(ع) در سیاهی شب. استاد فرشچیان، در این اثر که در سال ۱۳۹۴ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن این صحنه جانسوز پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تحلیل پیامدهای این فاجعه عظیم و تأثیر آن بر روح انسان نیز همت گماشته است.
در این تابلو، اهل‌بیت(ع)، در اوج زیبایی و چشم‌نوازی، در حال تحمل غم و اندوه فقدان امام حسین(ع) به تصویر کشیده شده‌اند. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که صبر، استقامت و امید می‌تواند در سخت‌ترین شرایط نیز تجلی یابد.
نبود چهره‌ها در این اثر، بر این نکته تأکید دارد که تمرکز اصلی تابلو، بر احساسات و عواطف اهل‌بیت(ع) است، نه بر ظاهر آن‌ها. فرشچیان با حذف چهره‌ها، به بیننده این امکان را می‌دهد که با تمام وجود، با رنج و اندوه اهل‌بیت(ع) همدردی کند. دست‌ها، حرکت‌ها و پاهای به تصویر کشیده شده در این تابلو، نشان‌دهنده فاجعه‌ای است که بر خاندان عصمت و طهارت (ع) گذشته است. رنگ‌های تیره و درخشان، در این تابلو، نمادی از تضاد میان زیبایی و مصیبت، نور و تاریکی، امید و ناامیدی هستند. فرشچیان با استفاده از این رنگ‌ها، فضایی پیچیده و چندلایه ایجاد کرده است و حسی از حیرت و تأمل را در دل بیننده زنده می‌کند.
«شام غریبان» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره معنای صبر، استقامت، امید و نسبت انسان با رنج و مصیبت را برمی‌انگیزد. این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۹۴ به موزه اهدا شد.«شام غریبان»، نمونه‌ای برجسته از توانایی هنر در بازنمایی احساسات عمیق و مفاهیم پیچیده اخلاقی و دینی است. فرشچیان، با استفاده از رنگ‌های تیره و درخشان، خطوط منحنی و ترکیب‌بندی پیچیده، فضایی را خلق کرده که گویی، تمام هستی، در اندوه اهل‌بیت(ع) شریک است.
«ضامن آهو 2»؛ بازآفرینی یک داستان ماندگار
«ضامن آهو 2» تابلویی که بیش از آنکه یک نقاشی باشد، یک زیارت است؛ زیارتی تصویری از بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) و تجلی رحمت و کرامت ایشان. استاد فرشچیان در این اثر که در سال ۱۳۸۸ خلق شده، با الهام از داستان مشهور ضامن آهو، روایتی نو و بدیع از این کرامت رضوی را به تصویر کشیده است.
این تابلو، نسخه‌ای تکامل‌یافته از نگاره معروف «ضامن آهو» است که با شکوهی بیشتر و جزئیاتی خارق‌العاده، قلب هر بیننده‌ای را تسخیر می‌کند. در مرکز این اثر، امام رضا(ع) در هاله‌ای از نور قرار دارد و اطراف ایشان را، گروهی از آهوان پناهنده احاطه کرده‌اند. گویی، این آهوان، با زبان بی‌زبانی، از امام، طلب پناه و شفاعت می‌کنند.
در سمت چپ تابلو، شکارچی پشیمان را می‌بینیم که با زانوی خم‌شده و کمان شکسته‌اش، در حال تعظیم به امام(ع) است. این تصویر، نمادی است از توبه و بازگشت به سوی خدا و نشان می‌دهد که حتی سنگدل‌ترین افراد نیز، در برابر عظمت و کرامت امام رضا(ع)، سر تسلیم فرود می‌آورند.
نکته تأثیرگذار در این اثر، جهت نگاه تمام عناصر تابلو است. از اسب و سگ شکارچی گرفته تا پرندگان، گل‌ها و فرشتگان، همگی رو به سوی امام رضا(ع) دارند. این هماهنگی بصری، نمادی است از جاذبه معنوی و رحمت بیکران امام هشتم(ع) که همگان را به سوی خود جذب می‌کند. رنگ‌های زنده و جذاب تابلو، تداعی‌کننده مهربانی و عطوفت امام رضا(ع) هستند و حسی از آرامش و امید را در دل بیننده زنده می‌کنند.این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۸۹ به موزه اهدا شد تا یادآور کرامت و رحمت امام رضا(ع) باشد.
«عرش بر زمین»؛ سوگ آسمان در گودال قتلگاه
«عرش بر زمین» اثری که فراتر از یک بازسازی تاریخی، تجسمی است از اندوه کائنات؛ تجسمی از لحظات پس از شهادت غریبانه سیدالشهدا(ع) و هبوط معنویت در گودال قتلگاه. استاد فرشچیان، در این اثر که در سال ۱۳۹۵ خلق شده، نه‌تنها به تصویر کشیدن این صحنه جانسوز پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تحلیل پیامدهای این فاجعه عظیم و تأثیر آن بر عالم هستی نیز همت گماشته است.
«عرش بر زمین» نمونه‌ای برجسته از توانایی هنر در بازنمایی احساسات عمیق و مفاهیم پیچیده دینی است. فرشچیان با استفاده از رنگ‌های تیره، خطوط درهم‌پیچیده و ترکیب‌بندی دراماتیک، فضایی را خلق کرده است که گویی، تمام آسمان‌ها، در سوگ شهادت امام حسین(ع) به گریه افتاده‌اند. در این تابلو، گودال قتلگاه، به عنوان نمادی از زمین و آسمان به عنوان نمادی از عرش الهی، در هم آمیخته‌اند. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که شهادت امام حسین(ع)، نه‌تنها یک فاجعه در زمین، بلکه یک مصیبت بزرگ در تمام عالم هستی بوده است. حضور فرشتگان در این اثر، نمادی از نزول رحمت و معنویت الهی بر گودال قتلگاه است.
رنگ‌های تیره و کدر در این تابلو، نمادی از اندوه، تاریکی و ناامیدی هستند. فرشچیان با استفاده از این رنگ‌ها، فضایی غم‌انگیز و دلخراش ایجاد کرده است و حسی از سوگ و ماتم را در دل بیننده زنده می‌کند.
خطوط درهم‌پیچیده و نامنظم در این تابلو، نمادی از آشفتگی و بی‌نظمی جهان پس از شهادت امام حسین(ع) هستند.
«عرش بر زمین» تابلویی است که پرسش‌هایی عمیق درباره معنای مصیبت، عدالت الهی و رستگاری انسان را برمی‌انگیزد.
این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۹۶ به موزه اهدا شد.
«آسمان چهارم»؛ تجلی تسبیح در اوج معراج
«آسمان چهارم» اثری که فراتر از یک تصویر بصری، پژواکی از تسبیح ملائک است؛ پژواکی که در اعماق جان هر بیننده‌ای، حسی از خشوع و تعظیم را برمی‌انگیزد. استاد فرشچیان، در این اثر که در سال ۱۳۹۴ خلق شده، نه‌تنها به بازآفرینی بخشی از سفر معراج پیامبر اسلام(ص) پرداخته، بلکه با نگاهی هنرمندانه و عارفانه، به تصویر کشیدن عالم بالا و تجلیات الهی نیز همت گماشته است. در این تابلو، پیامبر اسلام(ص) در حال صعود به آسمان چهارم به تصویر کشیده شده است. هاله‌ای از نور، ایشان را احاطه کرده و فرشتگان در اطراف ایشان، به تسبیح خداوند مشغول هستند. این تصویر، بر این نکته تأکید دارد که معراج، تنها یک سفر جسمانی نبوده، بلکه سفری روحانی و باطنی بوده است که در آن، پیامبر (ص) به عالی‌ترین درجات کمال و معرفت دست یافته است. فرشچیان با هنرمندی تمام، تعدادی از ملائک را در حال تسبیح خداوند به تصویر کشیده است و حسی از نظم، هماهنگی و زیبایی را در اثر خود ایجاد کرده است.
رنگ‌های آسمانی مانند آبی، طلایی و سفید، در این تابلو، نمادی از عالم بالا، معنویت و نور هستند. فرشچیان با استفاده از این رنگ‌ها، فضایی ملکوتی و روحانی ایجاد کرده است و حسی از آرامش، سکون و تعمق را در دل بیننده زنده می‌کند.
خطوط منحنی و روان، در این تابلو، نمادی از حرکت روحانی و تعالی هستند. فرشچیان با استفاده از این خطوط، حسی از پویایی، رهایی و صعود را در اثر خود ایجاد کرده است.
این اثر ارزشمند، در سال ۱۳۹۴ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شد.