در حالی که طرح کدینگ کارت‌های سوخت در استان کرمان با هدف مدیریت مصرف، مقابله با قاچاق و ساماندهی توزیع فراورده‌های نفتی به اجرا درآمده، اما پیامدهای ناخواسته آن گریبانگیر مسافرانی شده که برای عبور به استان‌های دیگر همچون یزد یا سیستان و بلوچستان، ناگزیر از عبور از این منطقه هستند.
مردم هرمزگان که برای سفر به مقاصد جنوبی و شرقی از مسیرهای حیاتی استان کرمان عبور می‌کنند، با مشکل جدی سوخت‌گیری مواجه شده‌اند. کارت‌های سوخت آن‌ها در بسیاری از جایگاه‌های کرمان، عملاً از کار افتاده و امکان سوخت‌گیری برای آن‌ها فراهم نیست.
این وضعیت نه تنها موجب سرگردانی و اتلاف وقت مسافران شده، بلکه نگرانی‌های جدی در مورد ادامه سفر و دسترسی به سوخت کافی برای آنان به وجود آورده است. گلایه‌ها و شکایت‌های متعدد از این وضعیت، به جایی رسیده که حجت‌الاسلام حاجبی، امام جمعه قشم در دیدار اخیر خود با فاطمه جراره، نماینده مردم هرمزگان در مجلس، خواستار پیگیری فوری و رفع این مشکل برای شهروندان استانش شد.
جلوگیری از عرضه خارج از شبکه
مدیر شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی منطقه کرمان، اجرای طرح کدینگ را اقدامی موفقیت‌آمیز در راستای کنترل مصرف و مقابله با قاچاق سوخت می‌داند. آمارهای ارائه شده توسط ایشان در خرداد ماه امسال نشان می‌دهد این طرح توانسته رشد مصرف بنزین را که در مقطعی ۲۷ درصد بود به ۳درصد کاهش دهد.
این دستاورد در مقایسه با رشد ۷درصدی مصرف در کشور، به عنوان شاهدی بر موفقیت طرح مطرح می‌شود. همچنین از دیگر نتایج مثبت این طرح، کاهش چشمگیر قاچاق، جلوگیری از عرضه خارج از شبکه و حذف کارت‌های سوخت مهاجر عنوان شده است.
با این حال، به نظر می‌رسد در این میان، ملاحظات مربوط به تردد و رفاه مسافران نادیده گرفته شده است. این در حالی است که کرمانی‌ها در سفر به استان هرمزگان با چنین مشکلی مواجه نیستند و به راحتی می‌توانند در هر جایگاهی سوخت‌گیری کنند و این یک‌سویه بودن وضعیت، بر گلایه‌های مسافران هرمزگانی می‌افزاید.
چالش‌های فناورانه
در شرایطی که برخی جایگاه‌های سوخت در شهر کرمان به صورت موقت از طرح کدینگ خارج شده‌اند تا تسهیلاتی برای مسافران فراهم شود، اما این امر به تنهایی کافی نیست. دسترسی به اطلاعات مربوط به جایگاه‌های خارج از طرح، نیازمند استفاده از سامانه‌های برخط و اپلیکیشن‌هاست که این خود چالش‌های تازه‌ای ایجاد می‌کند.
قطعی‌های مکرر برق و مشکلات زیرساختی اینترنت در برخی مناطق، امکان استفاده از جی‌پی‌اس و سامانه‌های برخط را برای یافتن این جایگاه‌ها از مسافران سلب کرده و سرگردانی آن‌ها را دوچندان می‌کند. این وابستگی به فناوری در شرایطی که زیرساخت‌ها قابل اتکا نیستند، نه تنها راه‌گشا نیست، بلکه خود به یک مشکل اساسی تبدیل شده است.
طرح کدینگ در کرمان اقدامی مثبت در راستای صیانت از منابع ملی و مدیریت بهینه سوخت است. با این حال، تجربه عملی نشان می‌دهد این طرح بدون در نظر گرفتن شرایط مسافران به ویژه شهروندان هرمزگانی که استانشان مقصد اصلی سفر مردم کرمان هم محسوب می‌شود، می‌تواند پیامدهای منفی و مشکلات جدی به دنبال داشته باشد.ضروری است مسئولان مربوط با بازنگری در شیوه اجرای این طرح، راهکاری بیابند که ضمن حفظ اهداف اصلی آن، از سرگردانی و ایجاد مشکل برای مسافران جلوگیری کند. ایجاد یک سازوکار مشخص برای صدور مجوزهای موقت سوخت‌گیری برای خودروهای پلاک غیربومی، افزایش جایگاه‌های موقت خارج از طرح در مسیرهای پرتردد و اطلاع‌رسانی مؤثرتر به مسافران می‌تواند از جمله راهکارهای میانی برای حل این مشکل باشد. این تدابیر می‌تواند بدون آسیب زدن به اهداف اصلی طرح، به بهبود تجربه سفر و جلب رضایت عمومی کمک کند.