به گزارش ایسنا، هفته گذشته سردار سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا، از تدوین طرحی جامع برای تحول در نظام شماره‌گذاری خودرو در کشور خبر داد که یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن، پیشنهاد تغییر اعداد پلاک‌ها از فارسی به لاتین است و این اقدام با هدف مقابله با جعل و کاهش خطاهای ثبت جرایم رانندگی مطرح شده است.
بحث درباره تغییر زبان اعداد روی پلاک خودروها به لاتین، روزهای اخیر به موضوعی قابل توجه تبدیل شده است. این طرح نخستین‌بار از سوی سردار حسینی، مطرح شد و وی اعلام کرده بود که دستکاری اعداد فارسی یکی از چالش‌های جدی در حوزه ثبت جرایم رانندگی است: « اعداد ۲، ۳ یا ۱ به راحتی قابل تغییر هستند و همین موضوع موجب ثبت اشتباه یا جعل پلاک می‌شود. در استاندارد جهانی، استفاده از اعداد لاتین چنین امکانی را نمی‌دهد. »
رئیس راهور فراجا همچنین بیان کرد که همین موضوع باعث می‌شود برخی جرایم رانندگی به اشتباه ثبت یا دچار خطا شوند. البته ما برای جلوگیری از این مشکلات، سامانه‌های اجرایی را به ربات‌های نظارتی مجهز کرده‌ایم تا هر جریمه قبل از ثبت نهایی دوباره بررسی شود.
پلیس راهور تأکید دارد که این طرح فعلاً در مرحله مطالعه است و اجرای آن منوط به تصویب دستگاه‌های ذی‌ربط خواهد بود. با این حال، موضوع به سرعت ابعاد سیاسی و فرهنگی پیدا کرد.
پلیس راهور تأکید دارد که طرح تغییر زبان اعداد روی پلاک خودروها به لاتین فعلاً در مرحله مطالعه است و اجرای آن منوط به تصویب دستگاه‌های ذی‌ربط خواهد بود.
علی مطهری، نایب رئیس مجلس دهم شورای اسلامی تهران در واکنشی صریح در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «اصل ۱۵ قانون اساسی خط رسمی کشور را فارسی می‌داند و نیروی انتظامی خود یکی از متولیان قانون منع استفاده از کلمات لاتین است. کمیسیون فرهنگی مجلس باید هوشیار باشد.»
او پیش‌تر نیز نسبت به تغییر حروف زبان فارسی و رایج شدن اصطلاحات انگلیسی و غربی در کشور هشدار داده و آن را بخشی از جنگ نرم توصیف کرده بود.
اصل ۱۵ قانون اساسی که این روزها در مواجهه با این طرح بسیار شنیده می‌شود، بیان دارد که: « زبان مادری زبان و خطِ رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. اسناد و مکاتبات و متون رسمی و کتب درسی باید با این زبان و خط باشد ولی استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آن‌ها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.»
برخی از کارشناسان و حقوقدان‌ها معتقدند که «طبق اصل ۱۵ قانون اساسی زبان و خط رسمی و مشترک مردم ایران فارسی است. پلاک خودروها هم سندی رسمی و حقوقی است و بر اساس قانون اساسی، خط رسمی کشور فارسی است و لاتین‌کردن خط یعنی تبدیل اعداد فارسی به لاتین در تعارض مستقیم با قانون اساسی قرار دارد. بنابراین برای جلوگیری از تخلفات احتمالی، نمی‌توان به تصویب مقرراتی پرداخت که با نص صریح قانون اساسی در تعارض قرار دارد. اگر این رویه باب شود، با توجیه‌های دیگری می‌توان زبان فارسی را از دیگر عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی مورد هجوم قرار داد.»
برخی دیگر از واکنش‌ها در این خصوص بود که حتی اگر این طرح با قانون اساسی در تعارض نبود و البته موجب تضعیف جایگاه زبان ملی، تمدنی و فرهنگی و مشترک ایرانیان یعنی فارسی نمی‌شد، باز برای اصلاحات درباره پلاک خودرو باید نکات مهم دیگری هم در نظر گرفته می‌شد. ازجمله اینکه پلیس راهور پیش از هر نوع اصلاحیه‌ای درباره خط اعداد پلاک خودروها با انجام چند مطالعه و پژوهش جدی و چندجانبه مشخص می‌کرد که چرا گرایش و اقدام به زیر پا گذاشتن قانون و تخلف و تغییر اعداد در میان گروهی از شهروندان رواج پیدا کرده است؟ اگر این دسته از علل آسیب‌شناسی نشود و علت‌های بروز رفتار خلاف قانون همچنان پابرجا باشد، با تغییر پلاک راه‌حل‌های تازه‌ای برای تخلف پیدا می‌شود. به ویژه آنکه این روزها از فناوری‌های جدید و پاشیدن اسپری یا پوشاندن کل پلاک هم استفاده می‌شود. برای این منظور به نظر می‌رسد مطالعات پژوهشی دیگری هم باید انجام شود که هر یک از شیوه‌های مختلف در پوشاندن یا تغییر شماره‌های پلاک چه درصد و نسبتی را به خود اختصاص داده است؟ همچنین بررسی شود که سهم مقررات موجود و مشکلات ساختاری در حوزه حمل‌ونقل و ترافیک در شکل‌گیری این تخلفات چیست؟ اینکه راه برخورد با ریشه تخلفات تنها به خط اعداد درج‌شده روی پلاک خودروها برگردانده شده و به نوعی تقلیل‌گرایی دچار شده، خود نقیصه‌ای است که باید بازبینی شود.
در این میان، کارشناسانی هم می‌گویند طرح پلیس بیشتر ناظر به افزایش دقت سامانه‌های پلاک‌خوان و کاهش خطاهای نظارتی است تا تغییر هویت زبانی.
از دیگر واکنش‌ها این بود که تغییر اعداد به خط لاتین، هزینه زیادی به کشور و مالکان خودرو و نهادهای دولتی دخیل در موضوع تحمیل می‌کند و تأکید شده بود که با هزینه کرد این بودجه و هزینه در راه استفاده از آن برای به‌کارگیری فناوری‌های نوین می‌توان راه پایدارتری برای مقابله با قانون‌شکنی در اختیار کشور ایجاد کرد و موجب تحقیقات جدید و استفاده از ظرفیت‌های دانشگاهی شده و به افزایش دانش استفاده از فناوری‌های نوین در کشور منجر شود. این از جمله واکنش‌ها به این طرح بود.
از سوی دیگر سردار سلیمی معاون عملیات ترافیک پلیس راهور فراجا نیز درباره برخی ابهامات در مورد طرح لاتین شدن پلاک خودروها بیان کرده بود که این طرح در حد مطالعه است و هدف آن ارتقای دقت سامانه‌های پلاک‌خوان است.
به گزارش ایسنا، پرسش اصلی این است که آیا تغییر شکل اعداد روی پلاک‌ها، راه‌حل مؤثری برای مقابله با تخلفات و ارتقای دقت سامانه‌ها خواهد بود؟ و یا آن‌طور که منتقدان می‌گویند، تهدیدی برای زبان و هویت ملی محسوب می‌شود؟ که پاسخ نهایی، به تصمیم نهادهای تقنینی و اجرایی گره خورده و همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.
انتهای پیام