یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا ضَرَبْتُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَتَبَیَّنُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقی إِلَیْکُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیاةِ الدُّنْیا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ کَثِیرَةٌ کَذلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَتَبَیَّنُوا إِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً (۹۴)، ای کسانی که ایمان آورده‌اید هنگامی که در راه خدا گام بر می‌دارید (و به سفری برای جهاد می‌روید) تحقیق کنید و به کسی که اظهار صلح و اسلام می‌کند نگوئید مسلمان نیستی بخاطر اینکه سرمایه ناپایدار دنیا (و غنائمی) بدست آورید، زیرا غنیمت های بزرگی در نزد خدا (برای شما) است، شما قبلا در جاهلیت، چنین بودید و خداوند بر شما منت گذارد (و شما را هدایت نمود) بنا بر این (بشکرانه این نعمت بزرگ) تحقیق و دقت کنید، زیرا خداوند به آنچه عمل می‌کنید آگاه است. سوره نساء آیه ۹۴
در شآن نزول این آیه آمده که پیامبر(ص) بعد از بازگشت از جنگ خیبر، اسامة بن زید را با جمعی از مسلمانان به سوی یهودیانی که در یکی از روستاهای" فدک" زندگی می‌کردند فرستاد، تا آنها را به سوی اسلام و یا قبول شرائط ذمه دعوت کنند.
یکی از یهودیان به نام" مرداس" که از آمدن سپاه اسلام با خبر شده بود اموال و فرزندان خود را در پناه کوهی قرار داد و به استقبال مسلمانان شتافت، در حالی که به یگانگی خدا و نبوت پیامبر ص گواهی می‌داد.
اسامة بن زید به گمان اینکه مرد یهودی از ترس جان و برای حفظ مالش اظهار اسلام می‌کند و در باطن مسلمان نیست به او حمله کرد و او را کشت و گوسفندان او را به غنیمت گرفت هنگامی که خبر به پیامبر ص رسید سخت از این جریان ناراحت شدند و فرمودند: تو مسلمانی را کشتی، " اسامة" ناراحت شد و عرض کرد این مرد از ترس جان و برای حفظ مالش اظهار اسلام کرد پیامبر ص فرمود: تو که از درون او آگاه نبودی، چه میدانی؟ شاید به راستی مسلمان شده است، در این موقع آیه فوق نازل شد و به مسلمانان هشدار داد که به خاطر غنائم جنگی و مانند آن هیچگاه سخن کسانی را که اظهار اسلام می‌کنند انکار ننمایند بلکه هر کس اظهار اسلام کرد باید سخن او را پذیرفت و هر گونه بد گمانی و سوء ظن را نسبت به اظهار ایمان او کنار گذارده و به او امان داد.
آیه فوق به خوبی این حقیقت را روشن می‌سازد که هیچ مسلمانی نباید برای هدف مادی گام در میدان جهاد بگذارد و به همین دلیل باید نخستین اظهار ایمان را از طرف دشمن بپذیرد، و به ندای صلح او پاسخ مثبت بدهد اگر چه از غنائم مادی فراوان محروم گردد، زیرا هدف از جهاد اسلامی توسعه طلبی و جمع غنائم نیست، بلکه هدف آزاد شدن انسان‌ها از قید بندگی صاحبان زر و زور است و برای جهادگران مخلص مسلمان نزد خداوند غنیمت های ارزنده و جاودانی فراوانی است. (فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ کَثِیرَةٌ).
دنباله آیه می‌فرماید:" شما یک روزی چنین افکار منحطی را داشتید و به خاطر سرمایه‌های مادی خون هایی را می‌ریختید. (کَذلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ) ولی اکنون در پرتو اسلام و منتی که خداوند بر شما نهاده است، از آن وضع نجات یافته‌اید، بنا بر این به شکرانه این نعمت بزرگ لازم است که در کارها تحقیق کنید و این را بدانید که خداوند از اعمال و نیات شما آگاه است. (إِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً)
بنابراین مومنین باید در میدان جنگ و جهاد هم اهل دقت و تحقیق بوده و حقوق انسانی دشمن را نیز در نظر داشته باشند و خالصانه و برای خدا اقدام کنند نه به طمع غنایم جنگی و مال دنیا و آگاه باشند که در محضر خدا هستند و خدا از نیت ها و اعمال آنان آگاه است.
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِذا ضَرَبْتُمْ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَتَبَیَّنُوا وَ لا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقی إِلَیْکُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُؤْمِناً تَبْتَغُونَ عَرَضَ الْحَیاةِ الدُّنْیا فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ کَثِیرَةٌ کَذلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَتَبَیَّنُوا إِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً (۹۴)، ای کسانی که ایمان آورده‌اید هنگامی که در راه خدا گام بر می‌دارید (و به سفری برای جهاد می‌روید) تحقیق کنید و به کسی که اظهار صلح و اسلام می‌کند نگوئید مسلمان نیستی بخاطر اینکه سرمایه ناپایدار دنیا (و غنائمی) بدست آورید، زیرا غنیمت های بزرگی در نزد خدا (برای شما) است، شما قبلا در جاهلیت، چنین بودید و خداوند بر شما منت گذارد (و شما را هدایت نمود) بنا بر این (بشکرانه این نعمت بزرگ) تحقیق و دقت کنید، زیرا خداوند به آنچه عمل می‌کنید آگاه است. سوره نساء آیه ۹۴
در شآن نزول این آیه آمده که پیامبر(ص) بعد از بازگشت از جنگ خیبر، اسامة بن زید را با جمعی از مسلمانان به سوی یهودیانی که در یکی از روستاهای" فدک" زندگی می‌کردند فرستاد، تا آنها را به سوی اسلام و یا قبول شرائط ذمه دعوت کنند.
یکی از یهودیان به نام" مرداس" که از آمدن سپاه اسلام با خبر شده بود اموال و فرزندان خود را در پناه کوهی قرار داد و به استقبال مسلمانان شتافت، در حالی که به یگانگی خدا و نبوت پیامبر ص گواهی می‌داد.
اسامة بن زید به گمان اینکه مرد یهودی از ترس جان و برای حفظ مالش اظهار اسلام می‌کند و در باطن مسلمان نیست به او حمله کرد و او را کشت و گوسفندان او را به غنیمت گرفت هنگامی که خبر به پیامبر ص رسید سخت از این جریان ناراحت شدند و فرمودند: تو مسلمانی را کشتی، " اسامة" ناراحت شد و عرض کرد این مرد از ترس جان و برای حفظ مالش اظهار اسلام کرد پیامبر ص فرمود: تو که از درون او آگاه نبودی، چه میدانی؟ شاید به راستی مسلمان شده است، در این موقع آیه فوق نازل شد و به مسلمانان هشدار داد که به خاطر غنائم جنگی و مانند آن هیچگاه سخن کسانی را که اظهار اسلام می‌کنند انکار ننمایند بلکه هر کس اظهار اسلام کرد باید سخن او را پذیرفت و هر گونه بد گمانی و سوء ظن را نسبت به اظهار ایمان او کنار گذارده و به او امان داد.
آیه فوق به خوبی این حقیقت را روشن می‌سازد که هیچ مسلمانی نباید برای هدف مادی گام در میدان جهاد بگذارد و به همین دلیل باید نخستین اظهار ایمان را از طرف دشمن بپذیرد، و به ندای صلح او پاسخ مثبت بدهد اگر چه از غنائم مادی فراوان محروم گردد، زیرا هدف از جهاد اسلامی توسعه طلبی و جمع غنائم نیست، بلکه هدف آزاد شدن انسان‌ها از قید بندگی صاحبان زر و زور است و برای جهادگران مخلص مسلمان نزد خداوند غنیمت های ارزنده و جاودانی فراوانی است. (فَعِنْدَ اللَّهِ مَغانِمُ کَثِیرَةٌ).
دنباله آیه می‌فرماید:" شما یک روزی چنین افکار منحطی را داشتید و به خاطر سرمایه‌های مادی خون هایی را می‌ریختید. (کَذلِکَ کُنْتُمْ مِنْ قَبْلُ) ولی اکنون در پرتو اسلام و منتی که خداوند بر شما نهاده است، از آن وضع نجات یافته‌اید، بنا بر این به شکرانه این نعمت بزرگ لازم است که در کارها تحقیق کنید و این را بدانید که خداوند از اعمال و نیات شما آگاه است. (إِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیراً)
بنابراین مومنین باید در میدان جنگ و جهاد هم اهل دقت و تحقیق بوده و حقوق انسانی دشمن را نیز در نظر داشته باشند و خالصانه و برای خدا اقدام کنند نه به طمع غنایم جنگی و مال دنیا و آگاه باشند که در محضر خدا هستند و خدا از نیت ها و اعمال آنان آگاه است.