مهدی نقدی بهار در گفت‌و‌گو با خبرگزاری آنا به وظیفه نویسندگان و گویندگان به عنوان حافظان عزت ملی در فضای علمی و رسانه‌های کشور اشاره و اظهار کرد: حافظان عزت ملی، یعنی نویسندگان و گویندگان، باید فراتر از تقلید صرف از مدل‌های غربی حرکت کنند و با تحلیل‌های عمیق و متناسب با فرهنگ و واقعیت‌های بومی، مسیر پیشرفت علمی و فرهنگی کشور را هموار سازند. نویسندگان و گویندگان به عنوان حافظان عزت ملی با چالش‌های جدی روبه‌رو هستند، از جمله وابستگی بیش از حد بسیاری از مقالات علمی به مدل‌های غربی بدون تطبیق با شرایط بومی، مانند مقالات و پایان‌نامه‌هایی که صرفا به تست مدل‌های تشخیص تقلب غربی می‌پردازند، یا گزارش‌های سطحی برخی رسانه‌ها درمورد مسائل مالی که فاقد تحلیل علمی هستند مانند اخبار مربوط به فرارهای مالیاتی کلان که بدون ارائه راهکارهایی عملی منتشر می‌شوند.

دانشگاه و مسئول فرهنگی؛ از کلینیک‌های اجتماعی تا آموزش بین‌رشته‌ای

عضو هیئت علمی گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال همچنین گفت: دانشگاه می‌تواند با چهار راهکار کلیدی در تقویت روحیه، جامعه اجتماعی و رفع مشکلات فرهنگی ایفای نقش کند: آموزش مهارت‌های اجتماعی مانند اخلاق حرفه‌ای، پژوهش‌های میان‌رشته‌ای برای مطالعه آسیب‌های اجتماعی، اجرای برنامه‌های مشارکت مدنی مانند کلینیک‌های مشاوره رایگان و الگوسازی رفتاری با معرفی الگوهای اخلاقی در هر رشته تخصصی، دانشگاه می‌تواند در این زمینه‌ها نقش‌آفرین باشد.

راه‌های کاربردی برای پژوهش‌های دانشگاهی

نقدی بهار در ادامه با ارائه راهکارهایی برای کاربردسازی پژوهش دانشگاهی ادامه داد: توسعه پارک‌های موضوعی مانند پارک مالی و حسابداری، الزام همه پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و دکتری به داشتن «پیوست اجرایی» با تأیید نهاد‌های مرتبط مثل پایان‌نامه‌های حسابداری، راه‌اندازی صندوق ضمانت پژوهش‌های کاربردی با مشارکت بخش خصوصی مثل مشارکت با مؤسسات حسابرسی برای تأمین مالی پروژه‌های مرتبط؛ این دانشگاه ظرفیت تبدیل شدن به «پل ارتباطی پژوهش و عمل» را دارد، به شرط آنکه اول واحد‌های مختلف به صورت شبکه‌ای عمل کنند و اولویت‌های پژوهشی را از نیاز‌های واقعی استان‌ها استخراج کنند، سوم سازوکار‌های مالی پایدار برای تداوم این ارتباط طراحی کنند. این رویکرد، همان چیزی است که «دانشگاه حل مسئله‌محور» نامیده می‌شود.

چگونه جوانان مستعد را از مهاجرت باز داریم؟

عضو هیئت علمی گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: می‌توان با اجرای برنامه‌های هدفمند، جوانان مستعد را به ماندن و اثرگذاری در کشور ترغیب کرد، ازجمله ایجاد مراکز تخصصی حسابداری راهبردی در دانشگاه که به دانشجویان برتر امکان همکاری مستقیم با سازمان‌های مهمی مانند سازمان مالیاتی، بورس اوراق بهادار و بانک مرکزی و سازمان حسابرسی را دهیم مثل طرح «حسابداران جوان» که دانشجویان ممتاز را به مدت ۶ ماه در پروژه‌های واقعی این نهاد‌ها به کار می‌گیرد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: از طریق طراحی دوره‌های تلفیقی حسابداری و فناوری مانند «حسابداری و حسابرسی هوشمند» و «تحلیل کلان داده‌های مالی» که متناسب با نیاز‌های روز بازار کار هستند؛ با راه‌اندازی شرکت‌های دانش‌بنیان حسابداری تحت حمایت دانشگاه که به دانشجویان امکان می‌دهد ایده‌های نوینی مانند «نرم‌افزار‌های حسابرسی هوشمند» یا «سامانه‌های گزارشگری مالی یکپارچه» را تجاری‌سازی کنند؛ در اخر از مسیر تسهیلات ویژه مانند اعطای بورسیه‌های تحصیلی مشروط به تعهد خدمت در نهاد‌های مالی کشور یا ارائه تسهیلات راه‌اندازی موسسات حسابرسی به فارغ‌التحصیلان برتر، از روش‌های حمایت از جوانان مستعد است.

نسل امروز هوشمند و آماده تحول؛ مسئوبیت دانشگاه‌ها چیست؟

وی با اشاره به شناخت خود از نسل جوان امروز گفت: من  معتقدم این نسل بسیار باهوش، منطقی و منصف است. اگرچه با چالش‌های هویتی و جذابیت‌های کاذب جهانی مواجه هستند، اما با هدایت هوشمندانه می‌توان همان شور انقلابی متعهدانه را در قالب شعور عملیاتی احیا کرد.

نقدی بهارافزود: مسئولیت دانشگاه در این زمینه سه بعدی است: نخست، تبدیل شور به شعور انقلابی از طریق آموزش مسئله‌محور مانند طراحی درس «حسابداری مقاومتی» که چالش‌های مالی کشور در شرایط تحریم را تحلیل می‌کند، دوم، تقویت مسئولیت‌پذیری ملی با اجرای طرح‌های پژوهشی مشترک با نهاد‌های مالی کشور مانند طراحی الگوی حسابرسی پیشگیرانه برای سازمان مالیاتی، ایجاد باشگاه‌های تخصصی «حسابداران پیشرو»، و الزام پایان‌نامه‌ها به حل مسائل واقعی مانند بهبود شفافیت مالی دستگاه‌های اجرایی؛ و سوم، پرورش خلاقیت انقلابی در بستر فناوری از طریق راه‌اندازی مراکز نوآوری تخصصی مانند آزمایشگاه فین‌تک اسلامی، برگزاری رقابت‌های علمی با محوریت چالش‌های اقتصادی کشور، و ارتباط مستقیم با مراکز تصمیم‌ساز، از جمله مسئولیت‌های دانشگاه است.

این استاد دانشگاه با اشاره به شروط تحقق این اهداف بیان کرد: برای تحقق این اهداف، دانشگاه باید بازنگری در سرفصل‌های درسی با رویکرد تلفیق ارزش‌ها و تخصص، ایجاد نظام انگیزشی برای اساتید و دانشجویان اثرگذار، توسعه همکاری‌های فرانهادی با نهاد‌های انقلابی را در دستور کار قرار دهد، همان‌گونه که در تجربیات عملی گروه حسابداری مانند پروژه تحلیل مالی مؤسسات جهادی با مشارکت دانشجویان و دوره «حسابداری مدیریت جهادی» نمود یافته است.

وی گفت: در نهایت، اگر نسل جوان در مسیر اثرگذاری واقعی قرار گیرد، می‌تواند همان انرژی انقلابی نسل اول را با دانش روز تلفیق کند، این رسالت دانشگاه است که با ترجمه آرمان‌ها به برنامه‌های عملیاتی در رشته‌هایی مانند حسابداری، این تحول را ممکن سازد.

از دانشگاه و حاکمیت چه انتظاراتی برای تحقق جهش علمی وجود دارد؟

نقدی بهار در پایان با اشاره به دغدغه‌ها و چالش‌هایی که دانشگاه با آن سر و کار دارد عنوان کرد: از دانشگاه و حاکمیت انتظار دارم با اجرای برنامه‌های راهبردیِ عملیاتی زمینه جهش علمی را فراهم کنند که این مستلزم چهار اقدام فوری است: بازمهندسی ساختار مالی دانشگاه با اختصاص حداقل ۵ درصد از بودجه به پژوهش‌های کاربردی در حوزه‌های راهبردی، اصلاح نظام ارزیابی اساتید با محوریتِ تأثیر اجتماعی پژوهش‌ها مثل امتیازدهی به پروژه‌های مشترک با وزارت امور اقتصاد و دارایی، ایجاد پیوند‌های نهادی پایدار میان دانشگاه، صنعت و حاکمیت از طریق تشکیل شورای عالی حسابداری ملی، طراحی نظام استعدادیابیِ پویا با شناسایی دانشجویان مستعد از ترم‌های اول و هدایت آنان به سمت پروژه‌های کلان ملی مانند بهبود نظام مالیاتی دیجیتال. با رعایت این موارد می‌توان زمینه جهش علمی را فراهم کرد.

عضو هیئت علمی گروه حسابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال به چالش‌های پیشِ رو نیز اشاره کرد و گفت: مقاومت ساختاری در برابر تغییر نظام ارتقای اساتید، کمبود منابع پایدار برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان حسابداری، و موازی‌کاری نهاد‌های تصمیم‌گیر در حوزه استاندارد‌های مالی از چالش‌های موجود است. نکته پایانی تحقق جهش علمی در حسابداری به عنوان رشته‌ای که مستقیماً با اقتصاد مقاومتی پیوند دارد نیازمند عزم فرابخشی و خروج از کلی‌گویی‌های مرسوم است.