به گزارش شهرآرانیوز، چند روز بیشتر تا آغاز مدرسه‌ها نمانده و نخستین گروهی که همیشه در سال تحصیلی جدید پا به مدرسه می‌گذارد، دانش‌آموزان کلاس‌اولی هستند که قرار است بعد از خانه، دومین محیط اجتماعی رسمی عمر خود را تجربه کنند. امروزه ثابت شده نگاه و رفتاری که از محیط آموزشی در دید کودک شکل می‌گیرد در روند تحصیلی او اثرگذار است. دلایل متعددی نیز در ایجاد این نگاه در روان یک بچه هفت‌ساله و کلاس‌اولی دخیل است که می‌تواند به آرام‌سازی کودک در نخستین سال تحصیلی‌اش کمک کند که ما در این گزارش، به بحث و بررسی دلایل روانشناختی آن، ترس‌ها و اضطراب جدایی که یک کودک هنگام ورود به مدرسه از خود نشان می‌دهد، پرداختیم.
نقش والدین در ایجاد اعتمادبه‌نفس کلاس‌اولی‌ها برای ورود به مدرسه
والدین به عنوان پایه‌گذاران تربیتی فرزندان در هر زمینه‌ای، نقش مهم و کلیدی دارند که سیدمحسن اصغری‌نکاح، روانشناس کودک و خانواده، به این موضوع در گفتوگو با شهرآرانیوز به‌خوبی اشاره کرد و گفت: آمادگی خانواده‌ها برای آغاز سال تحصیلی جدید فرزندان به‌ویژه کلاس‌اولی‌ها بسیار مهم است و لازم است والدین، ابتدا خود آرام باشند تا آن را بتوانند به فرزندان منتقل کنند. آرامش والدین در صحبت‌کردن و ایجاد نگرش مثبت نسبت‌به مدرسه، تأثیر مستقیم بر آرامش و اعتمادبه‌نفس کودک دارد. والدین باید از انتظارات زیاد و کمال‌گرایانه پرهیز کنند تا اضطراب کودک کاهش یابد و گمان نکند در محیط پرچالشی قرار است پا بگذارد.
اصغری‌نکاح با ارائه چند راهکار برای این آرام‌سازی بیان کرد: آشنایی با فضای مدرسه از نخستین اقدامات موثر است؛ بهتر است خانواده‌ها و کودکان قبل از شروع مدرسه، فضای مدرسه را به همراه والدین و معلمان خود مشاهده و درک کنند؛ مثلاً از طریق نقاشی، قصه‌گویی، بازی و بازدید از کلاس و امکانات مدرسه، ابهامات و اضطراب‌های کودک را کاهش دهند.
وی ادامه داد: والدین می‌توانند جهت آماده‌سازی ذهن و روان فرزند خود، مسیر خانه تا مدرسه را با کودک قدم بزنند، او را با مسیر و محیط آشنا کنند، و در روز‌های قبل، برنامه‌های تلویزیونی مرتبط با بازگشایی مدارس را تماشا و درباره آن صحبت کنند.
برنامه‌ریزی خواب و تغذیه مناسب از دیگر راهکار‌هایی بود که این متخصص حوزه کودک به آن اشاره کرد که البته در چند روز باقی مانده تا شروع سال تحصیلی جدید شاید برای برخی دیر باشد، اما باید دانست اگر این موضوع با بازی و نشاط و آرامش والدین همراه باشد، کودک نیز از آن استقبال می‌کند.
به گفته اصغری‌نکاح، تنظیم برنامه خواب کودکان، زودتر بیدار کردن، آماده‌سازی صبحانه سالم و مناسب و کاهش نور و صدا در خانه، برای شروع بهتر روز اول مدرسه ضروری است. همچنین باید عادت به خواب منظم و آرام در شب برقرار شود که همه این‌ها مستلزم همراهی والدین است. مثلاً به‌گونه‌ای نباشد که کودک مجبور باشد تنها صبحانه بخورد یا خوابش با فشار و استرس باشد.
اضطراب جدایی از والدین از جمله مسائلی است که کودکان در سنین پایین آن را تجربه می‌کنند و اگر این جدایی با خاطرات تلخ همراه باشد، بر شخصیت او اثر خواهد داشت و به‌تبع آن، حافظه و تمرکز را نیز مختل می‌سازد. از جمله نکات مهمی که این مشاور کودک و خانواده بیان کرد توجه به میزان اضطراب کودک است؛اصغری‌نکاح معتقد است گاهی برخی کودکان به‌قدری دچار تنش در محیط خانه می‌شوند و ممکن است دچار وابستگی‌های شدید باشند که در این صورت، با چند تکنیک ساده قابل‌درمان نیست و در این صورت، مراجعه به مشاور و کمک‌های تخصصی ضروری است. خانواده‌ها باید از طریق گفتوگو و ایجاد فضای مثبت، اعتمادبه‌نفس کودک را تقویت کنند.
این مدرس و مشاور کودک و خانواده بر اهمیت برنامه‌ریزی و آمادگی برای شروع سال تحصیلی جدید توسط والدین و نقش معلمان در این فرایند تأکید کرد و افزود: روز‌های اولیه مدرسه، به‌ویژه دو تا سه روز اول، باید صرف آشنایی، بازی و مرور مطالب قبلی شود تا کودکان بتوانند با فضای مدرسه، همکلاسی‌ها و وظایف مدرسه آشنا شوند. در این مدت، معلمان باید فضای مدرسه را با بازی و فعالیت‌های جذاب معرفی کنند و از آموزش مستقیم در روز‌های نخست پرهیز نمایند؛ چراکه آموزش باید در قالب بازی و فعالیت‌های تعاملی صورت گیرد. والدین نیز دائم در جست‌وجوی افزایش یادگیری فرزندان خود نباشند و ابتدا اجازه دهند کودک با محیط درس و مدرسه آشنا شود.
اضطراب کودکان در مدرسه به عدم انسجام خانواده برمی‌گردد
در بخش دیگری از این گزارش، با مریم تنکلی که مشاور و مدرس حوزه کودک است و به صورت مستقیم با دانش‌آموزان ارتباط دارد، گفتوگو کردیم که او نیز بر نقش خانواده در آرام‌سازی کودک و کاهش اضطراب جدایی تأکید کرد و گفت: اختلافات پدر و مادر دلیل اصلی اضطراب و مسائل روانشناختی کودک است؛ به همین دلیل، معتقدم اگر ما می‌بینیم کودکی دچار مشکل و مسائل حاد رفتاری شده است، ابتدا باید به پدر و مادر و محیط خانه رجوع کنیم و اگر مسئله‌ای بین آن‌هاست، باید حل شود. آنگاه بهتر می‌توان اضطراب کودک را رفع و درمان کرد.
تنکلی با اشاره به برخی مواردی که با آن مواجه شده است، توضیح داد: رفتارهای بیمارگونه والدین یا تعارضاتی که زن و مرد در خانه با یکدیگر دارند، باعث بدخلقی و اضطراب کودکان می‌شود. به عنوان مثال پدری که خودشیفته بود و وابستگی شدیدی به مادرش داشت، باعث شد کودکی که به‌خوبی، حضور در جمع و قوانین کلاس را پذیرفته بود دچار استرس شود و تا چهار هفته، بدون حضور مادرش در کلاس حاضر نشود؛ یا دختری که بدون هیچ ترسی، روز اول در کلاس درس شرکت کرد، تنها به دلیل اینکه مادر، با حضور فرزندش در آن مدرسه مخالف بود و پدر موافق، با ترس از حضور در کلاس درس مواجه شد و درنهایت، به دلیل اختلافاتی که آن زن با همسرش داشت، فرزند را در مدرسه دیگری ثبت‌نام کردند.
این مشاور کودک در مدرسه تصریح کرد: آنچه ما از رفتارهای غیرمعمول کودکان ازجمله اضطراب جدایی، ترس از حضور در جمع، نیاز به توجه بیش‌ازحد و افراطی، قانون‌گریزی و... در مدرسه می‌بینیم، به رفتارهای بیمارگونه مادران و پدران و اختلافات زناشویی و فضای ناآرام خانواده یا عدم هماهنگی تربیت فرزندان میان والدین برمی‌گردد که نیاز است والدین ابتدا به این مسائل توجه کنند و انتظارهای غیرمعقول از فرزندان خود نداشته باشند.
