به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از نجف آباد، حادثه اخیر فروریزش زمین در خیابان هشت بهشت اصفهان، ابعاد نگرانکنندهای به خود گرفته است. این فروچاله با قطر ۶ متر و عمق حدود ۱۵ متر، بهویژه با توجه به ارتفاع تیر برق بتونی که در آن سقوط کرده، عمق واقعیاش حداقل ۹ متر تخمین زده میشود.
خسارتهای وارده در این منطقه به تخریب سطح آسفالتی مسیر خروجی راستگرد خیابان هشت بهشت به خیابان نشاط و سقوط تیر برق محدود شده است. خوشبختانه، بررسیهای اولیه نشان میدهد که شبکهای از لولههای متعدد زیر سطح زمین وجود دارد که در آنها گسیختگیای مشاهده نشده است. همچنین، نمای آجری ساختمان مجاور نیز بدون ترک و آسیب باقی مانده است.
این پدیده، که در محدوده شهری اصفهان بهطور مکرر گزارش شده، نشاندهنده آسیبپذیری بالای شهر در برابر فرونشست زمین است. بررسیهای زمینشناسی حاکی از آن است که افقهای سطحی خاک در این منطقه با اختلاطی از نخالههای ساختمانی و دیگر مواد تشکیل شده است.
فرونشست تدریجی زمین در اصفهان، ناشی از افت سطح آب زیرزمینی، یکی از مسائل جدی است که توجه کارشناسان را جلب کرده است. علی بیتالهی، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی و مشاور رئیس سازمان محیط زیست، در این زمینه توضیحاتی ارائه داده است. وی با استناد به نقشههای فرونشستی منتشرشده از سوی سازمان نقشهبرداری کشور، تأکید میکند که نقطه فروریزش در زون فرونشستی قرار ندارد و وقوع این حادثه در بازه زمانی ۳۰ ساله در این ناحیه غیرممکن است.
بیتالهی همچنین اشاره میکند: نمیتوان بهطور خاص، فرونشست تدریجی زمین را عامل اصلی این پدیده دانست، هرچند که تأثیرات ناحیهای آن بر روی فروریزشهای ناگهانی غیرقابل انکار است.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با بررسی تصاویر از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۵، عدم وجود گودبرداریهای عمیق یا ساخت و سازهایی که بتوانند در شکلگیری حفرات زیرسطحی مؤثر باشند را تأیید میکند.
وی همچنین، در خصوص آبشستگی ناشی از گسیختگی لولههای آب گفت: با توجه به عمق بالای حفره، این احتمال بعید به نظر میرسد و هیچ گزارشی از گسیختگی لولهها وجود ندارد.
بیتالهی با بررسی چاههای آب نزدیک به محل حادثه بیان کرد: نزدیکترین چاه ۱۵۰ متر فاصله دارد و احتمال فرار دانهبندی از محل حادثه به دلیل فاصله زیاد چاهها بسیار کم است. همچنین، گزارشهایی از ماسهدهی چاهها نیز موجود نیست.
وی در مورد فرسایش تونلی ناشی از توسعه فیشرهای واگرا گفت: با توجه به عمق حفره، این نوع فرسایش نیز بعید است که منجر به فروریزش ناگهانی شود.
بیتالهی همچنین به حفاری مترو (خط ۲ متروی اصفهان) اشاره کرد و گفت: بر اساس تجربیات قبلی در تهران، حفاری تونل و ایستگاه مترو میتواند بر مکش آب و فرار دانهبندی تأثیرگذار باشد.
وی تأکید کرد که با توجه به عمق خط مترو و مسیر آن، لازم است مطالعات تفصیلی در مورد تأثیرات این حفاری بر روی نقطه فروریزش هشت بهشت اصفهان انجام شود.
علی بیتالهی، کارشناس برجسته در حوزه زمینشناسی، با اشاره به محدودیتهای اطلاعاتی و عدم امکان بررسی میدانی دقیق، تأکید کرد: نتایج حاصل از این بررسیها دارای عدم قطعیت هستند. با این حال، بر اساس دادههای موجود، به نظر میرسد که تأثیر حفاری مترو بر فروریزشهای خیابان هشت بهشت نسبت به سایر عوامل محتملتر است و نیازمند تحقیقات بیشتری است.
وی همچنین هشدار داد: اصفهان با پتانسیل بالای وقوع فرونشستهای ناگهانی مواجه است. اگر این پدیده در زیر خطوط پرفشار گاز، دکلهای برق فشار قوی، معابر پرترافیک یا ساختمانهای مهم شهری اتفاق بیفتد، ممکن است منجر به بحرانهای جدی و غیرقابل پیشبینی شود. بنابراین، توجه ویژه به این موضوع ضروری است.
بیتالهی در ادامه خاطرنشان کرد: در پرکردن حفرات ناشی از فرونشستهای شهری، استفاده از نخالههای ساختمانی مناسب نیست. با توجه به ویژگیها و ابعاد فروچالهها، باید از مواد سازگار با محیط زیست و در دسترس استفاده کرد تا از بروز مشکلات جدید جلوگیری شود.
وی همچنین با توجه به نوع خاک در محدوده شهری اصفهان، بهویژه در بخشهای شمالی شهر عنوان کرد: این نوع خاک پتانسیل تشکیل فیشرهای واگرا را افزایش میدهد و زمینه را برای فرسایش تونلی و فرونشستهای متعاقب آن فراهم میکند. قطع جریان زایندهرود نیز تأثیر منفی زیادی بر شکلگیری و گسترش فرونشست زمین در اصفهان داشته است. امید است که اقدامات جدی برای مدیریت این مشکل انجام شود.
خبرنگار: مهشید ترکیان
انتهای پیام/