به گزارش شهرآرانیوز، به احتمال زیاد خبر دارید که موسم قطعی‌های منظم و نامنظم برق در بخش خانگی تقریباً به انتهای خود رسیده است. گمانه‌زنی‌های متعددی مطرح است که بازه زمانی نیمه شهریور تا اول مهر، نقطه پایانی بر این کابوس تابستانه خواهد بود تا با فرارسیدن فصل پاییز و کاهش میانگین مصرف برق، دیگر لازم نباشد از صبح چشم بکشیم تا در ساعت ۱۰ یا ۱۲ یا ۱۴، برق خانه و محل کارمان قطع شود. حالا با گذر از این روز‌های سخت، چند ابهام حل‌نشده درباره قطعی‌ها باقی مانده است. چرا برق بعضی خانه‌ها هیچوقت قطع نشد؟ چرا برخی چاه‌های کشاورزی و واحد‌های صنعتی که نیروگاه‌های خورشیدی هم احداث کرده بودند، بازهم قطع برق را تجربه کردند؟ این گزارش، پیگیرانه‌ای برای این پرونده است.
ریشه‌یابی یک چالش فراگیر
حتماً شما هم کم‌وبیش اطلاع دارید که در همین مشهد خودمان، بعضی خانه‌ها هیچوقت قطع برق را تجربه نکردند و هیچ روزی در هفته و هیچ ساعتی در شبانه روز نبود که برقشان قطع شود. از سوی دیگر، بعضی‌ها هم برنامه قطعی‌هایشان به دونوبت در یک روز رسید و در مناطقی همچون توس، عبدالمطلب و سیدی، علاوه بر قطعی‌های سر ظهر، در ساعاتی پس از غروب آفتاب نیز از نعمت برق بی‌بهره می‌ماندند. دلیل این خوش‌شانسی بعضی همشهریان و بدبیاری برخی دیگر را که از کارشناسان شرکت توزیع نیروی برق استان و برخی مسئولین امر جویا شدیم، کاشف به عمل آمد که موضوع بیش از اینکه ریشه در بی‌نظمی مدیریتی داشته باشد، مربوط به یک کمبود در زیرساخت است؛ یک دستگاه در شبکه توزیع برق به نام «فیدر».
سیدیاسر مقصودی کارشناس شبکه و دیسپاچینگ در گفت‌و‌گو با شهرآرانیوز می‌گوید: فیدر یک دستگاه الکترونیکی متشکل از کابل‌های تبدیل فشار و مجموعه‌ای از هادی‌های الکتریکی است که مسئولیت انتقال برق از یک منبع بزرگ‌تر به چند منبع کوچک‌تر را برعهده دارد. در واقع، فیدر مشابه با همان عملکردی که فیوز‌های خانگی دارد، همان دروازه‌ای است که برق فشار قوی را در شهر‌ها به یک محله و در مناطق خارج شهری به یک محدوده متصل می‌کند. به همین دلیل است که در برخی محلات، هیچوقت برق قطع نشد، چون بعضی از خانه‌ها از فیدر مشترک با یک مرکز حساس تغذیه می‌کردند و، چون برنامه‌ریزی شده بود تا مثلاً برق یک بیمارستان قطع نشود، خانه‌هایی که برق آنها از همان فیدر تغذیه می‌شد، همیشه به شبکه متصل می‌ماندند.
براساس توضیحات این کارشناس شبکه، قطع برق چاه‌آب‌های کشاورزی و واحد‌های صنعتی هم منطقی به نظر می‌رسد. در واقع براساس قانون و مصوبه شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان، آن دسته از کشاورزانی که برای موتور برق‌هایشان نیروگاه خورشیدی کوچک‌مقیاس احداث یا کارخانه‌هایی که در اندازه‌های مشخص، پنل‌های خورشیدی را برپا کردند، باید از قطعی‌ها معاف باشند، اما به این دلیل برقشان قطع می‌شود که اتصال آنها به شبکه از همان فیدری است که برق مناطق مجاور را تأمین می‌کند و به همین دلیل، با قطع برق منطقه، آنها هم ناچار به چشیدن طعم تلخ ناترازی هستند.
اصلاح فیدرها تا پیش از تابستان ۱۴۰۵
اگر معضل فیدرها حل نشود، بدیهی است که توجیه اقتصادی برای احداث نیروگاه‌های برق خورشیدی از بین می‌رود. علاوه بر این، نارضایتی از قطع ناعادلانه برق در سطح شهر‌ها نیز استمرار خواهد داشت و اینجاست که شرکت توزیع نیروی برق استان باید راهکار مشخصی برای گره‌گشایی از این چالش داشته باشد.
جواد خدایی مشاور عالی استاندار که مسئولیت ریاست ستاد توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر خراسان رضوی را هم برعهده دارد، در پاسخ به پیگیری شهرآرانیوز می‌گوید: خراسان رضوی از جمله استان‌های پیشرو در کشور است که از خیلی وقت قبل، به‌طور جدی به احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر فکر کرد و ترتیبی در این منطقه چیده شد تا مباحث مربوط به سرمایه‌گذاری و توجیه اقتصادی آن حل‌وفصل شود. در واقع از حدود یک‌سال و نیم قبل بود که مثلاً در بخش کشاورزی، فعالان این بخش پای کار آمدند تا نیروگاه‌های کوچک‌مقیاس در حد کمتر از یک مگاوات را به شبکه متصل کنند تا از هرگونه ناترازی معاف باشند. همین شرایط هم باعث شده تا ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی در بخش کشاورزی استان به حدود ۳۵ مگاوات برسد که با اختلاف در رتبه نخست کشور قرار دارد.
وی می‌افزاید: حالا به‌طور خاص در این بحث قطعی برق چاه‌های آب کشاورزی، چالش اصلی به فیدرها بازمی‌گردد که قدیمی هستند و با توجه به موضوع ناترازی باید تعویض و به‌روز‌رسانی شوند. به همین دلیل هم شرایطی ایجاد شده که حداکثر تا پایان سال جاری، مسئله فیدرها در بخش صنعت و کشاورزی برطرف خواهد شد. این دو حوزه برای ما حائز اهمیت مضاعف است، چون پیوست اقتصادی برای استان دارد. پس از آن هم به سراغ فیدر‌های شهری می‌رویم و باور ما این است که تا پیش از تابستان سال آینده، در بخش شهری نیز همه فیدرها اصلاح و به‌روز‌رسانی شوند.