آزیتا حسین‌زاده عطار | شهرآرانیوز؛ تصور کنید قرار است همسرتان را ترغیب کنید که برای مهمانی همراه شما باشد و او از قبل برای مراودات با آدم‌های آن مهمانی مسئله داشته است. به این دیالوگ توجه کنید؛ «امشب خانه فلان دوستمان مهمانی دعوتیم.»
حالا این مدلی‌اش را هم مدنظر قرار دهید؛ خانم بعد از خسته نباشید گفتن به آقا و یک لیوان آب دستش دادن، با استفاده از لحنی کودکانه و شرم نگاه و چهره‌ای پر از انرژی خواهش می‌کند که به این مهمانی بروند و در مسیر رفتن به مهمانی هم کلی شوخی و خنده چاشنی مسیر می‌کند که تمام انرژی منفی که در آقا نسبت به رفتن به آن مهمانی است تخلیه شود.
رفتار دوم مربوط به خانمی است که کودک درونش را شاد و پویا نگه‌داشته است و همان مهمانی کوچک برایش به سفر با همان افرادی که پیش از آن همسرش نسبت به آنها حس خوبی نداشت ختم می‌شود.
توجه به کودک درون در زندگی بزرگ‌سالی و به عنوان یک انسان بالغ کلید دستیابی به شادی، خلاقیت و سلامت روانی است. این کودک درون هر بزرگ‌سالی زیست می‌کند و تنها کاری که باید انجام دهید این است که باید توجه کافی به او و خواسته‌هایش داشته باشید تا در زندگی‌تان غوغا کند.
او نمادی از نگاه ساده به دنیا؛ کنجکاوی بی‌حدوحصر و احساسات صادق و توانایی شگفت‌انگیز برای لذت بردن از لحظه‌های ساده زندگی است که با بزرگ شدن، ممکن است به‌طور ناخودآگاه سرکوب شود، اما پژوهش‌های روان‌شناختی و تجربیات زندگی نشان می‌دهد که حفظ ارتباط پویا با کودک درون می‌تواند به کاهش استرس، افزایش انعطاف‌پذیری روانی و تقویت ظرفیت تصمیم‌گیری و خلاقیت کمک کند.
هدف این گزارش که دکتر علی بادان‌فیروز با مدرک دکترای تخصصی روان‌شناسی ما را در آن همراهی کرده است، ارائه نکاتی طلایی درباره استفاده از «کودک درون» از منظر روان‌شناسی در زندگی روزمره است. اینکه چگونه این بخش از شخصیت در زندگی بزرگ‌سالانه دوباره فعال می‌شود؟ چه موانعی بر سر راه حفظ شادمانیِ کودکی وجود دارد و چگونه می‌توان با راهبرد‌های عملی و آگاهی‌بخش به آن پاسخ داد؟ از مواردی است که به آن پرداخته‌ایم.
کاربرد کودک درون فعال در زندگی مشترک
یکی از جذابیت‌های رفتاری در رابطه زناشویی استفاده مناسب و به اندازه از کودک درون است.
پویا و زنده بودن کودک درون می‌تواند گرمای عجیبی به زندگی ببخشد و در حقیقت نمک روابط بین زوجین کودک درون است.
آقایان علاوه بر اینکه دوست دارند زن در مواردی وجه بالغ خود را بروز دهد، این نیاز را دارند که در کنار زنی باشند که کودک درونش فعال است.
بالغی که کودک درونش فعال است، گاهی صدای کودکانه در می‌آورد، گاه در خانه می‌رقصد و در مواجهه با طبیعت شوق و اشتیاق کودکانه دارد و همین موارد به ظاهر ساده شور و اشتیاق بسیار در رابطه جاری می‌کند.
چهره زیبا، شرم نگاه و لحن کودکانه در زنانی که از کودک درونشان استفاده می‌کنند سبب می‌شود همسرشان کمتر به خواسته‌هایشان نه بگوید.
کودک درون فقط برای دیگری نیست و برای خودت هم می‌توانی از آن استفاده کنی. همین که یک خانم مقابل آینه برود و خودش را ببیند و از خودش تعریف و تمجید کند یا در زمان آشپزی و کار خانه برقصد و شعر بخواند و کیف کند هم از نظر احساسی بسیار به سطح بالاتری می‌رسد و هم در مواجهه با همسرش پرانرژی خواهد بود.
استفاده نکردن زیاد از آن سبب می‌شود که این وجه وجودی‌مان برای شریک عاطفی‌مان طبیعی و کم اهمیت شود.
تأثیر کودک درون، در گذر از زمان‌های حوصله‌سر‌بر
در موقعیت‌های حوصله‌سر‌بر مانند ترافیک یا در صف بنزین، موسیقی را که خیلی مورد علاقه هر دویتان است، در خودرویتان گوش دهید.
می‌توان در ماشین، پاستیل یا شکلات مورد علاقه‌تان را دو نفری نوش جان کنید.
یا میوه پوست بگیرید و زمان را به شیرینی سپری کنید.
می‌توان یک بازی طراحی کرد که در زمان‌های حوصله‌سر‌بر بدون امکانات لحظات را شور‌انگیز گذراند.
شاید هم برخی از افراد استفاده از کودک درون در مراوداتشان با همسرشان را لوندی‌و سبک‌بازی بدانند و این کار به نظرشان برای انسان‌های بالغ نازیبا به نظر بیاید ولی باید گفت:
همین رفتار‌های کودکانه و به تعبیر بعضی‌ها سبک‌بازی، می‌تواند نقش مهمی در استحکام خانواده داشته باشد.
بهره‌مندی از کودک درون شاد و پویا، در شرایط بالغ وجودمان، سبب روابط بهتری با همسر خواهد شد.
این قبیل افراد با داشتن زندگی پویا‌تر و شاد‌تر و حس و حال بهتر، بچه‌های سالم‌تری از نظر روحی تربیت می‌کنند.
انگار چتری امن بر سر این خانواده و فرزندانشان برافراشته می‌شود.
ممنوع! وارد نشوید
درست است که کودک درون چیز به درد بخوری است، اما در برخی موقعیت‌ها هم بهتر است که از آن استفاده نکنیم:
- در محیط کار یا موقعیت‌هایی که نیاز به کنترل عاطفی دارد
- در دانشگاه و در رویارویی با استاد
- در تصمیم گیری‌های مهم و حساس زندگی
- در رفتار‌های مخرب برای دیگران یا خودتان
- در نقض محدودیت‌های قانونی یا اجتماعی
اگر استفاده از کودک درون به شکل فرار از مسئولیت‌های رابطه یا ایجاد وابستگی ناسالم است، باید به دنبال تعادل و مرز‌های واضح باشید.
پیامد‌های بود و نبود کودک درون
شاید تصورش هم سخت باشد که خوب نبودن حال کودک درون انسان‌های بالغ سبب علائمی مانند مشکلات گوارشی یا ریزش مو، وسواس، به هم‌ریختگی و کسلی یا شکسست‌های پیاپی در زندگی می‌شود. پس تا دیر نشده فکری به حال کودک درونتان بکنید که در جدول ذیل فرق بین آدمی را که کودک درونش شاد و پویاست با بالغی که حال کودک درونش خوب نیست آورده‌ایم.
ویژگی‌های کودک درون سالم
- کنجکاوی و خلاقیت
- شادی و بازی‌گوشی
- لذت بردن از لحظه حال
- احساسات شفاف و بی پرده
- تجربه چیز‌های تازه
ویژگی‌های کودک درون آسیب دیده
- افسردگی و کسلی
- درد‌های فراگیر بدن
- شکست‌های پیاپی در زندگی
- روابط عاطفی متزلزل
- وسواس
چه کار کنیم که کودک درونمان با ما آشتی کند؟
- با طبیعت ارتباط قوی تری برقرار کنید.
- گل و گیاه یا پرنده و ماهی به خانه مان بیاوریم و از آن مراقبت کنید.
- از موسیقی‌های حال خوب کن استفاده کنید.
- اگر در کودکی بازی‌هایی شبیه منچ و مارپله و ... را دوست داشتید، حتما در بزرگ سالی آن را با همسرتان انجام دهید.
- خودتان را دوست داشته باشید و از لباس‌های شاد و گوشواره و زیور آلات رنگی استفاده کنید.
- چه ایرادی دارد که گاهی از تاب و سرسره و وسایل بازی کودکانه استفاده کنید.
- گاهی شلنگ دستتان بگیرید و همسرتان را خیس کنید.
- وقتی بستنی یا خوراکی می‌خورید مانند وقتی کودک بودید، غرق خوردن آن شوید.
- در لحظه زندگی کنید و آگاهی هیجانی داشته باشید.
- اگر آدم شوخ طبعی نیستید، شوخی‌های درست و بجا را یاد بگیرید.
- به جای اینکه درگیر فکر به دیگران باشید خودمراقبتی کنید و وقتتان را برای خودتان بگذارید.
- ورزش‌های ریتمیک و یوگا می‌تواند کودک درون را فعال کند.
معرفی دو کتاب برای اینکه کودک درون مثبت را تشخیص دهیم
این کتاب درباره تئوری رفتار متقابل توضیح می‌دهد. ابتدا مختصری درباره مفاهیم والد-بالغ-کودک توضیح می‌دهد و در ادامه درباره روش‌های به کار بستن تحلیل رفتار متقابل برای بهبود زندگی شخصی خود و روابط با دیگران صحبت می‌کند. در واقع این کتاب با تمرکز بر جنبه خودیاری نوشته شده و مکمل کتاب وضعیت آخر محسوب می‌شود.
کتاب ماندن در وضعیت آخر جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های روان شناسی است. همان گونه که خود نویسندگان بیان کرده‌اند این کتاب حاصل تمام پژوهش‌ها و جست‌و‌جو‌های سی ساله آنها به عنوان روان پزشک است.
نام کتاب: ماندن در وضعیت آخر
نویسنده: تامس هریس
مترجم: اسماعیل فصیح
انتشارات: فرهنگ نشر نو
***
کتاب «بازی ها»، اثری نوشته اریک برن است که اولین بار در سال ۱۹۶۴ منتشر شد. این کتاب فوق العاده کاربردی و آموزنده، درک مخاطبان از واقعیت‌های پایه‌ای‌ترین تعاملات اجتماعی را با تغییری بزرگ روبه رو می‌کند.
کتاب «بازی ها» تا به حال چندین میلیون نسخه در سراسر جهان فروش داشته و اثری کلاسیک است که به نسل‌های متعددی از مخاطبان کمک کرده تا با یاد گرفتن قواعد «بازی‌های اجتماعی»، زندگی خود را دگرگون کنند. ما انسان‌ها همیشه مشغول انجام بازی‌هایی هستیم؛ بازی‌های جنسیت، ازدواج، قدرت و بسیاری دیگر.
کتاب «بازی ها» که به هنگام انتشار، غوغایی در دنیای روان شناسی به پا کرد، اکنون به عنوان یکی از بدیع‌ترین و تأثیرگذارترین کتاب‌های مربوط به این علم شناخته می‌شود.
نام کتاب: بازی‌ها
نویسنده: اریک برن
مترجم: اسماعیل فصیح
انتشارات: ذهن آویز