به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، وهاب میررکنی از ایران در این دوره از جایزه مصطفی (ص) در حوزه فناوری ارتباطات اطلاعات با اثر طرح هش حساس به مجاورت مبتنی یر توزیع های p-پایدار مفتخر به دریافت این جایزه در ۲۰۲۵ شد. از بین ۲۲ جایزه در ۶ دوره هفت برگزیده از ایران هستند.
مهمت تونر در حوزه علم و فناوری زیست پزشکی از ترکیه با اثر توسعه سامانه نانو میکرو فلویدیک با کاربردهای بالینی جداسازی سلول های نادر و محمدخواجه نذیرالدین از هند در حوزه علوم پایه مهندسی با اثر سلول های خورشیدی پروسکایتی از دیگر برگزیدگان ششمین دوره جایزه مصطفی هستند.
به گزارش ایرنا، بنیاد علم و فناوری مصطفی(ص) با چشمانداز گسترش صلح، امنیت و رفاه بشریت، فعالیت خود را در سال ۱۳۹۱ آغاز کرده و مأموریت خود را توسعه علم و فناوری در جهان اسلام قرار داده است که برای تحقق آن، شناسایی و تجلیل از دانشمندان برجسته، زمینهسازی برای توسعه تعاملات پژوهشگران و افزایش همکاری و همافزایی کشورهای اسلامی در حوزهای علم و فناوری را با تأکید بر فناوریهای پیشرفته در دستور کار دارد.
جایزه علمی و فناوری مصطفی (ص)به عنوان نشان عالی علموفناوری جهان اسلام، ذیل ماموریت اعتباربخشی این بنیاد شکل گرفته و در ۱۰ سال گذشته، ۱۹دانشمند برجسته جهان اسلام را به واسطه دستاوردهای ارزنده در عرصه علم و فناوری، تجلیل کرد. این جایزه هر ۲ سال یکبار برگزار میشود.
شاخصهای انتخاب و ارزیابی آثار
نخستین شاخصه انتخاب آثار، ویژگیهای برجسته اثر نوآوری مشهود درروش علمی، است و پیشرو بودن اثر و نیز ماندگاری آن از مهمترین ویژگیهای مورد توجه داوران هستند. همچنین اثر باید کاربردهای مشخصی داشته یا نتایج حاصل از آن بهصورت محسوس در جهان علم تأثیر گذاشته باشد. شرکتکنندگان برای اثبات این ویژگیها باید دلایل کافی و مستندات قابل تشخیص ارائه کنند.
دومین شاخثه دامنه نفوذ است. اثر علمی مورد داوری باید به گسترده کردن مرزهای دانش در جهان کمک کرده و در سطح جهانی یا منطقهای تأثیر علمی قابلملاحظهای بر جای گذاشته باشد. همچنین آثار باید یا در قالب یک تئوری علمی در رسانههای معتبر علمی منتشر شده یا قابلیت تبدیل به طرحهای اقتصادی و تولید ثروت را داشته باشند. همچنین آثار علمی ارسالی باید بر فرهنگ، جامعه، سلامت، محیطزیست و رفاه عمومی تأثیر مشهودی داشته و در پاسخگویی به نیازهای علمی یا حل مسائل اجتماعی ایفای نقش کرده باشند.
سومین شاخصه ویژگیهای صاحب اثر است. صاحب یا صاحبان اثر علمی نامزد دریافت جایزه مصطفی(ص) باید در زمینه تخصصی خود از حسن شهرت و سابقه علمی درخشانی برخوردار باشند. این سابقه از طریق داشتن آثار و مقالات منتشر شده در نشریات معتبر علمی یا نوآوریها و اختراعات ثبت شده یا نقش داشتن در توسعه فناوریهای جدید سنجیده خواهد شد. جامعنگری و روحیه نوآوری علمی از دیگر ویژگیهای نامزدهای دریافت جایزه مصطفی(ص) است.
در مرحله انتخاب و ارزیابی، آثار رسیده به دبیرخانه جایزه مصطفی(ص) در دو مرحله داوری میشوند. در مرحله اول کمیتههای داوری مقدماتی مدارک و صلاحیت آثار را از نظر ویژگیهای عمومی بررسی میکنند و آثار دارای صلاحیت را به مرحله بعدی داوری میفرستند. مطابق ضوابط، آثاری که پیش از این برنده حداقل یک جایزه معتبر علمی در سطح جهان شده باشند، به مرحله بعد راه نمییابند.
همچنین آثاری که بهصورت شخصی و خارج از مسیر صحیح نامزدی توسط نهادهای نامزد کننده ارائه شوند در این مرحله پذیرفته نمیشوند. مرحله نهایی، در هر یک از حوزههای جایزه، یک گروه داوری هفتنفره از محققان و دانشمندان برجسته بینالمللی، آثار نهایی را داوری و اثر برگزیده را انتخاب میکنند.
ویژگی مدال جایزه مصطفی
مدال جایزه مصطفی(ص) هم شمایلی از اسطرلاب به عنوان یکی از نمادهای علمی مسلمانان در اعصار و قرون گذشته دارد که بر اهمیت جایگاه و موقعیت طلایی مسلمانان در حوزه علم و دانش و پیشگامی شان در حوزه تولید علم و فناوری در جهان تاکید می کند.
از ویژگیهای مدال جایزه مصطفی(ص)، محوریت شکل هندسی دایره در آن است. دایره از مهمترین اشکالی است که با مفهوم بینهایت پیوند دارد و انسان در طول تاریخ پیوسته مفهوم جاودانگی را در این شکل مجسم کرده است. همچنین شکل هندسی دایره، کروی بودن زمین را هم مجسم می کند و این نکته را یادآور می شود که علم و دانش مرز نمیشناسد. چنانچه یکی از مهم ترین ملاک های اعطای جایزه مصطفی(ص)، توسعه مرزهای علم و دانش توسط دستاورد علمی برتر است.
حال با پایان فرآیند داوری بینالمللی این جایزه در ماههای گذشته و انتخاب برگزیدگان در کارگروههای علمی، برگزیدگان ششمین جایزه مصطفی(ص) هم مشخص شدهاند که از سوی بنیاد علم و فناوری مصطفی(ص) معرفی میشوند.
جایزه مصطفی (ص) در پنج دوره از سال های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۳ که برگزار شده است ۱۹ جایزه اعطا شد که از این تعداد ۶ برگزیده از ایران هستند.
برگزیدگان | حوزه | کشور | اثر | سال و دوره |
محمد امین شکراللهی | نظریه اطلاعات | ایران | رپتور کد | ۲۰۱۷ /دوم |
علی خادمحسینی | علم و فناوری زیستی و پزشکی | ایران | هیدروژلهای نانو و بایو ساختار برای کاربردهای زیست-پزشکی | ۲۰۱۹/سوم |
حسین بهاروند | زیست شناسی سلولهای بنیادی | ایران | درمان پارکینسون و AMD چشم با سلول درمانی | ۲۰۱۹/سوم |
محمد عبدالاحد | علم و فناوری نانو الکترونیک | ایران | ترجمه رفتار سلولهای سالم و سرطانی در حوزه الکترونیک (شیوههای نوین تشخیص و درمان سرطان) | ۲۰۱۹/سوم |
کامران وفا | فیزیک نظری | ایران | نظریه F | ۲۰۲۱/چهارم |
امید فرخ زاد | علم و فناوری زیستی و پزشکی | ایران | طراحی، توسعه و ارزیابی بالینی داروهای نوین بر پایه نانوذرات پلیمری | ۲۰۲۳/ پنجم |
همچنین ایران از دوره دوم در ۲۰۱۷ تاکنون توانست جایزه را دریافت کند که بیشترین جایزه را در سومین دوره در ۲۰۱۹ با سه برگزیده کسب کرد.
همچنین از بین کشورهای اردن، سنگاپور، ترکیه، ایران، بنگلادش، لبنان، مراکش، کامبوج، پاکستان و مصر، ایران با ۶ برگزیده و ترکیه با چهار برگزیده و لبنان با ۲ برگزیده در صدر دریافت بیشترین جایزه مصطفی هستند.
همچنین از بین ۱۹ برگزیده ۲ زن از لبنان در حوزه علم و فناوری زیست پزشکی این جایزه را در پنجمین دوره دریافت کرده است.
برگزیدگان | حوزه | کشور | اثر | سال |
عمر یاغی | علم و فناوری نانو | اردن | چارچوب های فلز آلی (MOFs) | ۲۰۱۵ |
جکی ای- رو یینگ | علم و فناوری نانوزیستی | سنگاپور | ساخت مواد و سیستم های پیشرفته زیستی با ساختار نانویی از جمله ساخت نانوذرات پلیمری در سیستم های پاسخ محرک به منظور دارورسانی هوشمند در بدن | ۲۰۱۵ |
سامی ارول گلنبه | علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات | ترکیه | شبکه G | ۲۰۱۷ |
اوگور شاهین | علم و فناوری زیستی و پزشکی | ترکیه | توسعه و آزمایش بالینی واکسنهای درمان سرطان بر اساس mRNA برای هر بیمار به صورت فردی با توجه به جهششان | ۲۰۱۹ |
عمران اینان | فیزیک یونسفری و جوی | ترکیه | درک اثر متقابل موج و ذره حالت whistler در فضای نزدیک زمین و اتصال الکتروشیمیایی بین تخلیه رعد و برق و اتمسفر بالا | ۲۰۱۹ |
زاهد حسن |
فیزیک کوانتوم |
بنگلادش | نیمه فلزهای فرمیون ویل | ۲۰۲۱ |
محمد صائغ |
پزشکی | لبنان | درمانهای نوین برای بهبود نتایج آلوگرافت کلیه و قلب | ۲۰۲۱ |
یحیی تیعلاتی |
فیزیک نظری و ذرات | مراکش | مشاهده پراکندگی نور با نور و جستجوی تکقطبیهای مغناطیسی | ۲۰۲۱ |
محمد اقبال چودری |
شیمی آلی زیست | پاکستان | کشف مولکولهای جذاب با کاربردهای درمانی | ۲۰۲۱ |
احمد حسن |
علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات |
مصر | کاوش مخازن نرمافزاری (MSR) | ۲۰۲۳ |
سامیا خوری |
علم و فناوری زیست پزشکی |
لبنان | رویکردهای نوین در درمان بیماری ام اس: شناسایی عوامل بیماریزا و سازوکارهای تنظیم و تحمل آن | ۲۰۲۳ |
احمد فوزی اسماعیل |
علوم پایه و مهندسی |
کامبوج | توسعه کاربردهای فناوری غشا | ۲۰۲۳ |
مورات اویسال |
علم و فناوری اطلاعات و ارتباطات |
ترکیه | فناوری ارتباطات بیسیم نوری | ۲۰۲۳ |
هفته جایزه مصطفی (ص) از ۱۵ شهریورماه برگزار میشود.