شناسهٔ خبر: 74653908 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: ایبنا | لینک خبر

توصیه‌هایی عملی از زبان کتابدارها؛

کتاب در خانه؛ آیینی برای پرورش عشق به خواندن

گزارشی از توصیه‌های کتابداران نشان می‌دهد که برای عاشق کردن کودکان به کتاب، نیازی به ابزارهای پیچیده یا فشار آموزشی نیست.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از اسکری، کتاب‌خواندن در نگاه بسیاری از والدین همواره با بار سنگین مسئولیت همراه است. دغدغه آینده تحصیلی، اضطراب مهارت‌های زبانی و نگرانی از فاصله گرفتن نسل جدید از ادبیات، خواندن را به نوعی «وظیفه» بدل می‌کند. اما کتابداران، در تجربه روزمره خود با کودکان و خانواده‌ها، روایتی دیگر ارائه می‌دهند: خواندن نه وظیفه‌ای سنگین، بلکه آیینی ساده، پرشور و انسانی است.

توصیه‌های آنان به طرز شگفت‌انگیزی ساده‌اند. نخستین و شاید مهم‌ترین نکته، پیوند دادن خواندن با لحظه‌های روزمره است: یک روتین شبانه پیش از خواب، همراهی کودک با صدای آرام و جذاب والدین، و تبدیل کتاب به پلی برای ارتباط عاطفی. در چنین فضایی کتاب نه ابزاری آموزشی، بلکه دریچه‌ای برای هم‌نشینی و صمیمیت می‌شود.

کتابداران بر اهمیت تنوع در انتخاب کتاب تأکید دارند. اگر کودکی شیفته حیوانات است، کتاب‌های جانورشناسی کودکانه می‌تواند شروعی درخشان باشد. اگر به طنز علاقه دارد، مجموعه‌هایی مانند دفترچه خاطرات یک بچه چلمن او را درگیر می‌کند. و اگر جذب تصویر و رنگ است، رمان‌های گرافیکی و کمیک بهترین گزینه‌اند. اصل مهم آن است که خواندن باید با لذت آغاز شود؛ تحمیل سلیقه والدین یا فهرست‌های خشک آموزشی تنها دیواری میان کودک و کتاب خواهد ساخت. عشق به ادبیات از مسیر انتخاب آزاد می‌گذرد، نه از راه اجبار.

از سوی دیگر، قصه‌گویی و حضور در کتابخانه نقشی حیاتی دارند. کتابداران با صدای بلند، با آواز، با حرکت دست‌ها و حتی با رقص، کتاب را به یک نمایش زنده بدل می‌کنند. والدین می‌توانند این انرژی را به خانه بیاورند: تقلید صداها، بازی با کلمات، و گاه «مسخره‌بازی» آگاهانه، همه می‌تواند خواندن را به تجربه‌ای شاد و خلاقانه بدل کند.

اما نکته‌ای ظریف در سخنان کتابداران نهفته است: برای کودکان بزرگ‌تر که گاه علاقه دارند اما کمتر می‌خوانند، باید محیط را بازآفرینی کرد. پیشنهاد تعیین «زمان خانوادگی خواندن» دقیقاً پاسخی به همین نیاز است. در این آیین کوچک، تلویزیون خاموش می‌شود، موبایل‌ها کنار گذاشته می‌شوند، خوراکی ساده‌ای آماده می‌شود و همه اعضای خانواده، هر یک با کتاب خود، در کنار هم می‌نشینند. هیچ‌کس موظف نیست درباره آنچه می‌خواند توضیحی بدهد؛ کافی است لحظه‌ای مشترک شکل بگیرد. همان چیزی که کتابدار آریزونایی آن را «جادوی کتابخانه در خانه» می‌نامد.

در جهانی که پر از صداهای بلند، تصاویر سریع و حواس‌پرتی‌های دیجیتال است، چنین لحظه‌هایی یادآور معنای اصیل خواندن‌اند: سکوت، تمرکز، خیال و هم‌نشینی. کتابداران نشان می‌دهند که پرورش عشق به کتاب، نه پروژه‌ای آموزشی، بلکه فرآیندی انسانی و عاطفی است. آینده کتاب‌خوانان بزرگ، از دل همین لحظه‌های ساده اما پیوسته ساخته می‌شود؛ لحظه‌هایی که کتاب را به بخشی از زندگی روزانه بدل می‌سازد.