این وابستگی نهتنها یک واقعیت اقتصادی، بلکه بخشی از سیستمی جهانی است که توازن قدرت در منطقه را تحت تأثیر قرار میدهد. نفت بهعنوان سوخت اصلی این ماشین، از مسیرهای متعددی به اسرائیل میرسد و سود آن به جیب شرکتهای بزرگ نفتی و بانکداران غربی میرود، درحالیکه مردم فلسطین قربانیان اصلی این چرخهاند. این شبکه، فراتر از اقتصاد، ابزاری سیاسی و نظامی برای تداوم اشغالگری است.
خط لوله باکو-تفلیس-جیهان و منابع انرژی
یکی از منابع کلیدی تأمین نفت رژیم صهیونیستی، میدان نفتی آذری-چیراگ-گناشل در آذربایجان است که توسط شرکت بریتیش پترولیوم (بیپی) اداره میشود. این نفت از طریق خط لوله باکو-تفلیس-جیهان (بیتیسی) به بندر جیهان در ترکیه منتقل شده و سپس به بندرهای ایتالیا یا کانال سوئز میرسد. این مسیرها شریان حیاتی واردات نفت اسرائیل هستند. آذربایجان با نقشآفرینی شرکت دولتی SOCAR، از متحدان اصلی رژیم صهیونیستی در حوزه انرژی است و روابط عمیقی با ترکیه دارد. بر اساس گزارشها، در سال ۲۰۲۴، حدود ۴۰درصد نفت خام وارداتی اسرائیل از آذربایجان تأمین شده است. این همکاری، رژیم صهیونیستی را قادر کرده نیازهای انرژی خود را برای ادامه عملیات نظامی در غزه و مناطق دیگر تأمین کند.قراردادهای خط لوله بیتیسی، قوانین ملی کشورهای عبوری را تحت تأثیر قرار داده و حاکمیت آنها را تضعیف کرده است. نمونه بارز این موضوع، زلزله مرگبار سال ۲۰۲۳ در ترکیه بود که بیپی با اعلام فورس ماژور، بهجای کمک به مردم آسیبدیده، اولویت را به صادرات نفت داد. این اقدام نشاندهنده تقدم سود بر مسئولیت اجتماعی و نمونهای از بیتوجهی شرکتهای غربی به مسائل انسانی در برابر منافع اقتصادی است.
زغالسنگ و انرژیهای دیگر
علاوه بر نفت، زغالسنگ همچنان ۱۲.۷درصد از انرژی رژیم صهیونیستی را در سال ۲۰۲۳ تأمین کرده است. کشورهای بریکس مانند کلمبیا و آفریقای جنوبی با وجود انتقاد از اسرائیل، از تأمینکنندگان اصلی زغالسنگ هستند. گاز طبیعی نیز نقش مهمی دارد؛ اسرائیل در سال ۲۰۲۴ صادرات گاز به مصر و اردن را ۱۳درصد افزایش داد و در آگوست ۲۰۲۵، قراردادی ۳۵ میلیارد دلاری برای صادرات گاز به مصر امضا کرد. این قرارداد، بزرگترین معامله صادراتی گاز در تاریخ رژیم صهیونیستی و نشاندهنده نقش استراتژیک بخش انرژی در سیاستهای منطقهای آن است.
نقش کشورهای عربی و رویکرد دوگانه
با وجود شعارهای ضداسرائیلی برخی کشورهای عربی پس از اکتبر ۲۰۲۳، هیچ تحریم نفتی جدی علیه اسرائیل اعمال نشده است. اوپک به رهبری عربستان، پیشنهاد ایران برای تحریم نفت را رد کرد. خط لوله سوئد همچنان نفت کشورهای عربی را به سرزمینهای اشغالی منتقل میکند. ترکیه نیز با وجود ادعای توقف تجارت نفتی، از طریق مسیرهای پنهان به تأمین انرژی اسرائیل ادامه میدهد. تانکرها با خاموش کردن سیستمهای ردیابی و اعلام مقصدهای جعلی، نفت را از طریق کشورهای ثالث به اسرائیل میرسانند. این رویکرد دوگانه، تضاد میان شعارهای سیاسی و اقدامات عملی را نشان میدهد.