کاظم اولیایی در گفتوگو با خبرنگار ایرنا و در واکنش به اینکه هیات واگذاری در جدیدترین تصمیم خود با واگذاری بخش دیگری از سهام باشگاههای استقلال و پرسپولیس موافقت کرده و اصولا این طرح در کشور ما با موفقیت همراه بوده یا خیر، اظهار داشت: در کلیت موضوع باید قبول کنیم خصوصیسازی در آن مقطع، کاری لازم و ضروری بود و به نتیجه کوتاه مدت خود که لزوم منتزع شدن باشگاههای سرخآبی از دولت بود را محقق کرد اما در ادامه این روند با موفقیت همراه نبود و با توجه به شرایطی که این روزها میبینیم باید گفت بحث خصوصیسازی در کل، به رشد فوتبال کشور کمکی نکرده است. متاسفانه در فوتبال ما مُدلی ساختاری وجود ندارد که بخواهیم بر اساس آن حرکت کنیم و این موضوع میتواند چالشهای جدی برای ما ایجاد کند.
وی تاکید کرد: سوالی که مطرح میشود این است که آیا ما میخواهیم پولی که متعلق به همه مردم است را در فقط در قله فوتبال هزینه کنیم و سایر بخشها از آن بیبهره باشند؟ همین امروز فاصله هزینه کَرد تیمها در لیگ برتر نسبت به یکدیگر زیاد است و این اختلاف بین لیگ برتر و دسته اول، بسیار زیاد بوده و به نسبت بین لیگ برتر و دستههای پائینتر به اصطلاح از زمین تا آسمان است.
اولیایی تصریح کرد: متاسفانه در فوتبال ما تناسب هزینه اعمال نشده و بخش کثیری از فوتبالیستها از این فرصت، بیبهره ماندهاند. فوتبال ما در یک سراشیبی سقوط فنی و حرفهای قرار گرفته و با سرعت هم پیش میرود، چرا که ساختار خصوصیسازی در کشور و در فوتبال به خوبی عمل نکرده و نتایج آن را این روزها به وضوح میبینیم.
قائم مقام دبیرکل اتحادیه فوتبال باشگاههای ایران یادآور شد: زمانی که بحث عرضه و فروش ۱۰ درصدی سهام باشگاههای سرخابیها به میان آمد، هدف را کشف قیمت و افزایش سرمایه اعلام کردند اما متاسفانه نه قیمت عادلانه تعیین شد و نه سرمایه را توانستیم افزایش دهیم؛ چون اصل وجه حاصل از فروش سهام هزینه شد و بعد اوراق سهام هم در رهن بانک گذاشته و روی آن وام گرفته شد و بعد این سهام به فروش رسید و تمام این پولها هزینه جاری شد. باید تاکید کنم که خصوصیسازی کار خوبی بود اما سهامدار عمده موظف است برنامهای ارائه کند که بتواند بدهیها را پرداخت و زیرساختهای مناسبی ایجاد کند تا در گام بعدی، باشگاهها به صورت شرکتی مستقل، وارد بورس شوند که اینچنین نشد. الان هر پولی که تزریق میشود فقط در قله هزینه میشود و ما عملاً شاهد پولپاشی به صورت بادکنکی در نوک قله هستیم که این روند در کل به نفع فوتبال ما نیست.
وی گفت: شروع کار درست و ضروری بود اما در اجرا خوب عمل نشد، اما باید تاکید کنم که فوتبال کشور به این دو تیم خلاصه نمیشود و ما باید مجموعه فوتبال ایران را ببینیم. فوتبال ایران از لیگ برتر آغاز میشود و تا دستههای پائینتر پیش میرود و ما وظیفه داریم همه جوانب به خصوص روند رشد فوتبال را در این عرصه و در برنامه توسعه ببینیم.
اولیایی گفت: وقتی صحبت از لیگ برتر میشود همه فکر میکنند شرایط خوب است اما در همین لیگ که بالاترین سطح فوتبال ایران است، تیمی داریم که برای حضور در هفته دوم مسابقات به دنبال آژانس مسافرتی است که به نوعی هزینههای پروازی آنها را متقبل شود. این به معنای آن است که مشکلات مالی گریبان این تیم را از همین شروع فصل گرفته و مسوولانش به دنبال راه چاره هستند.
مدیرعامل اسبق استقلال در واکنش به این سئوال که واگذاری سرخابیها قرار بود مشکلات این دو تیم را حل کند و امروز صحبت از کلیت فوتبال کشور است، گفت: فوتبال را نمیتوان فقط در سرخابیها خلاصه کرد و نمیتوان این مبالغ که از انفال به شمار میرود را تنها در این دو باشگاه اختصاص داد. ما باید بر اساس پروتکلهای فیفا حرکت و زمینه رشد و توسعه این ورزش در سطح کشور را فراهم کنیم.
وی یادآور شد: پروتکلها میگوید در فوتبال حرفهای، هر میزان هزینه لازم است انجام دهید مشروط بر اینکه این هزینهها از درآمدها باشد و شفافیت مالی هم در آن لحاظ شود. این پول از کجا آمده و چگونه هزینه شده، بسیار مهم است و فیفا روی آن حساسیت خاصی نشان میدهد. بحث شفافیت مالی از الزامات فوتبال حرفهای است و ما ناچاریم آن را تمام و کمال رعایت کنیم و به همین دلیل بند ب ماده ۷۸ قانون پنچ ساله توسعه هفتم، بحث شفافیت و رعایت فِیرپلیمالی مورد تاکید قرار گرفته است.
اولیایی اضافه کرد: میدانیم که تزریق این پولها به ۲ باشگاه استقلال و پرسپولیس، دلخوشی هواداران آنها را به همراه دارد اما باید کل فوتبال کشور را هم در نظر گرفت و به آن توجه داشته باشیم. آیا جوانی که در شهرستانی دوردست زندگی میکند، حق ندارد از این فضا استفاده کند؟ این موارد باید آسیبشناسی شود تا دچار چالشهای جدی و جدیدی نشویم. باید صندوق یا نهاد مالی ایجاد شود که از کل درآمدهایی که هزینه میشود، به مجموعه فوتبال کشور خدمترسانی کند. این موضوع را نباید نادیده گرفت.
او در واکنش به این موضوع که آیا این بحث از ابتدا مورد توجه قرار گرفته بود یا خیر، گفت: در بحث خصوصیسازی مطرح نشده بود اما در طرح جامع باشگاهداری روی آن تاکید شد. وقتی ۴ تا ۵ هزار میلیارد در یک استان خرج فوتبال میشود، مبدا این پول کجاست؟ مجموعههای معدنی انفال است و نباید تنها یک بخش یا یک گروه خاص از آن بهره ببرند. چند باشگاه دیگر را هم داریم که چنین شرایطی دارند و در مورد سرخابیها نیز صحبت همین است اما در مقابل، برخی از استانها حتی یک درصد امکان استفاده از این پولها را ندارند و ما وظیفه داریم عدالت اجتماعی را رعایت کنیم.
وی خاطرنشان کرد: تعهد اولی که در بحث خصوصیسازی مطرح شد این بود که بدهیها پرداخت و در گام دوم، توجه به زیرساختها در دستور کار قرار بگیرد. طرح بازگرداندن امکانات باشگاه استقلال هم مورد توجه بود و حتی در نشستی با حضور وزیر ورزش و جوانان روی آن تبادل نظر و قرار شد حتی اگر لازم است در این خصوص هزینه شود، این کار در دستور کار قرار گیرد تا امکانات باشگاه به این مجموعه بازگردد. هلدینگ باید این موضوع را در دستور کار قرار میداد تا باشگاه توانمند شود. استقلال اگر بتواند داشتههای خود را پس بگیرد، توانمند شده و بسیاری از مشکلاتش حل میشود اما عدم بازگشت آن، ۲ آسیب به همراه دارد. اول اینکه یک مجموعه بزرگ در استفاده از امکانات خود محروم است و دوم اینکه این امکانات از بین میرود.
اولیایی خاطر نشان کرد: فراموش نکنیم که دولت نمیتواند مالک همه استادیومها باشد. ورزش، باشگاهمحور است و باید استادیومها در اختیار باشگاهها قرار بگیرد و تنها یک یا ۲ استادیوم به نام ملی، در اختیار نماینده دولت باشد. متاسفانه باشگاههای ما فقیر هستند و باید از درآمدهایی که وجود دارد زیرساختهای آنها را تامین کرد تا به توانمندی برسند. الان هم باید ببینیم وضعیت از روزی که خصوصیسازی در دستور کار قرار گرفته چه بوده و به کجا رسیده است؛ آیا رشد داشتهایم یا در همان سطح باقی ماندهایم؟
مدیرعامل اسبق استقلال تصریح کرد: قرار بود بخشی از سهام به ذینفعان و پیشکسوتان برسد که محقق نشد؛ از سویی دیگر اگر مسیری که تعریف شده به درستی طی نشود، باید دوباره کلیت کار به خصوصیسازی بازگردد. سئوال این است که کدام برنامه بر اساس بودجه ارائه شد؟ ما ضعفهایی داریم که باید برطرف کنیم. در همین لیگ برتر کدام باشگاه سقف بودجه را رعایت میکند؟ فدراسیون به ناچار و با توجه به اینکه باشگاهها ریختوپاشهایی میکردند، مجبور شد این قانون را وضع کند تا به نوعی ترمز آنها را بکشد. متاسفانه پولی که از این طریق وارد ورزش شد، گران شدن و افزایش قراردادها را به همراه داشت و الان شاهد رشد سرسامآور این مبالغ هستیم.
وی در واکنش به اینکه ضمانت اجرایی برای این طرح دیده شده یا خیر، تاکید کرد: در قرارداد اولیه همه چیز مشخص است اما متاسفانه چون نظارت دقیقی وجود ندارد کار اینگونه پیش میرود. هر مدیری میخواهد در کوتاه مدت حوزه مدیریتی خود را موفق جلوه داده و به همین دلیل شاهد چنین وضعیتی هستیم. یکی از ضعفهای موجود، عدم نظارت صحیح است. باشگاههای ما بر اساس کمیسیون ماده ۵ وزارت ورزش شروع به فعالیت میکنند، البته لایحه نظام جامع باشگاهداری پس از چند دهه رفت و برگشت بین دولت و مجلس، از سال گذشته در فاز تصویب در صحن علنی قرار گرفت تا به این مطالبه جامعه ورزش، پاسخ داده شود. کلیات لایحه دولت به تصویب نمایندگان رسید تا بررسی جزئیات آن آغاز شود که هنوز این کار تمام نشده است. متاسفانه در حال حاضر قانونی برای اداره باشگاهها وجود ندارد و عدم توجه به آن موجب میشود تا این روند همچنان ادامه داشته باشد. در یک کلام ورزش حرفهای داریم اما قانونی که در مورد فوتبال حرفهای اعمال شود، نه!