به گزارش سیاست خارجی ایرنا، «همه گزینه‌ها روی میز است اما تلاش‌های دقیقه نودی برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران احتمالا تا اواخر سپتامبر در نیویورک ادامه خواهد یافت.»
سایت «نشنال» با این مقدمه می‌نویسد: اروپایی‌ها پس از آنکه مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را فعال کردند، خود را برای یک رویارویی دیپلماتیک بزرگ آماده می‌کنند. ایران هشدار داده که این اقدام می‌تواند بحران به وجود آمده را پیرامون مذاکرات هسته‌ای با این کشور تشدید کند.
یک دیپلمات فرانسوی در گفتگو با نشنال در این خصوص ادعا کرده است که «این سناریویی است که صادقانه تلاش کرده‌ایم از آن اجتناب کنیم».
فرانسه، آلمان و بریتانیا ایران را به نقض توافق هسته‌ای متهم کرده‌اند. پایان ماه اگوست آخرین ضرب‌الاجل برای این سه کشور بود تا تحریم‌ها علیه ایران را قبل از پایان اعتبار توافق در اکتبر مجددا اعمال کنند. هر دو طرف یکدیگر را مسئول تشدید وضعیت می‌دانند؛ ایران، اروپا را متهم می‌کند که پوشش دیپلماتیک حملات هوایی اسرائیل و آمریکا در ژوئن را فراهم کرده که بیش از ۱۰۰۰ ایرانی در آن جان خود را از دست دادند.
مذاکرات در دقیقه ۹۰
تهران و تروئیکای اروپایی اکنون برای مذاکرات نهایی و جلوگیری از فعال شدن مکانیسم موسوم به اسنپ‌بک، سی روز فرصت دارند. سه کشور اروپایی به علاوه اتحادیه اروپا از ایران می‌خواهند درباره صدها کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد توضیح دهد. پاسخ تهران فعلا این است: به دلیل حملات آمریکا، نمی‌توان مکان این مواد را مشخص کرد.
اروپایی‌ها همچنین درخواست همکاری بهتر با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مذاکرات مستقیم با آمریکا را دارند.
یک دیپلمات فرانسوی در این خصوص به «نشنال» می‌گوید: ما برای ایرانی‌ها کاملا روشن کرده‌ایم که منافع آنها در تشدید بحران نیست، بلکه در استفاده از این ۳۰ روز برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها است. ما روی این موضوع بسیار مصر هستیم.»
تروئیکای اروپایی با فعال کردن اسنپ‌بک پیش از پایان اگوست، تلاش می‌کند پیش از آنکه روسیه در اکتبر ریاست چرخشی شورای امنیت سازمان ملل را به دست گیرد، اختیار عمل را در این پرونده به دست بگیرد. از آنجا که ریاست شورا کنترل دستور کار و بحث‌ها را در اختیار دارد، این اقدام به‌عنوان راهی برای کاهش توانایی مسکو در به تعویق انداختن یا مسدود کردن روند تعریف می‌شود.
یک دیپلمات فرانسوی به «نشنال» می‌گوید: «اگر روزی دوباره مذاکراتی برای رفع تحریم‌ها علیه ایران صورت بگیرد، ما باید در میز مذاکرات حضور داشته باشیم، در حالی که اگر اقدامی انجام نمی‌دادیم و مکانیسم بازگشت فوری تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران طبق زمانبندی حاضر در برجام منقضی می‌شد ما دیگر کاملا از بازی خارج شده بودیم.»روسیه به عنوان «متحد ایران» و عضو دائم شورای امنیت، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را منتشر کرده که به نظر می‌رسد تلاش دارد مکانیزم اسنپ‌بک فعال شده توسط تروئیکا را تضعیف کند. فرانسه و بریتانیا نیز اعضای دائم شورا هستند.
پیش‌نویس اولیه روسیه، تمدید شش ماهه توافق هسته‌ای ایران (برجام) و قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل تا ۱۸ اوریل ۲۰۲۶ را پیشنهاد داده البته با امکان تمدید بیشتر. این پیش‌نویس همچنین خواسته بود در مدت تمدید، هرگونه بحث جدی در شورا درباره اجرای مکانیسم اسنپ‌بک به تعلیق درآید. روسیه و چین در نسخه جدید پیش‌نویس این بند تعلیق بحث‌ها را به دلیل مخالفت اعضای اروپایی شورا حذف کردند.
روزهای پایانی شمارش ۳۰ روزه برای بازگشت تحریم های شورای امنیت علیه ایران، همزمان با برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل است که وزرا و روسای کشورها در آن حضور دارند. در چنین شرایطی احتمالا فعالیت‌های دیپلماتیک فشرده‌ای برای جلوگیری از بازگرداندن تحریم‌ها رخ خواهد داد.
نویسنده این مطلب در ادامه می‌نویسد: اگر مذاکرات شکست بخورد، اروپایی‌ها انتظار دارند ایران بر اساس اظهارات مقام‌های سیاسی آن یکی از چند واکنش زیر را نشان دهد:
اول، ایران ممکن است به تدریج از معاهده منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (NPT) که در سال ۱۹۷۰ امضا شده و هدف ان جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای است، خارج شود.
در ژوئن، پس از حمله غافلگیرانه اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران، مجلس ایران قانونی را برای خروج از معاهده NPT تهیه کرد، اما تاکنون رای‌گیری انجام نشده است. معاهده NPT که به «استاندارد طلایی» شناخته می‌شود، تلاش کرده هم تعداد کشورهای دارای سلاح هسته‌ای را کنترل کند و هم فناوری اتمی را به کشورهای بیشتری گسترش دهد.
خروج ایران از NPT به معنای پایان بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواهد بود و احتمالا به تهران اجازه خواهد داد قابلیت‌های تسلیحات هسته‌ای را توسعه دهد. ایران بر ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای خود تاکید دارد. خروج از ان‌پی‌تی از سوی تروئیکای اروپایی، آمریکا و اسرائیل به عنوان یک اقدام تشدیدآمیز تلقی خواهد شد؛ اسرائیل تنها عضو خاورمیانه است که بمب هسته‌ای دارد، هرچند هرگز به‌صورت رسمی آن را اعلام نکرده است.
یک دیپلمات فرانسوی در این خصوص به «نشنال» می‌گوید: «این گزینه هنوز بعید است و ممکن است مجلس ایران قانونی را شامل تهدید خروج از ان‌پی‌تی تصویب کند اما در عمل آن را اجرا نکند.»
گزینه‌های کمتر تهاجمی نیز وجود دارد؛ مانند کاهش همکاری با بازرسان آژانس که این هفته پس از جنگ ۱۲ روزه اجازه بازگشت به ایران را پیدا کردند. ایران در نشانه‌ای از حسن نیت، به آنها اجازه داد از نیروگاه هسته‌ای بوشهر بازدید کنند. البته تروئیکای اروپایی علاقه چندانی به آنچه در بوشهر می‌گذرد، ندارند زیرا تنها نیروگاه هسته‌ای غیرنظامی ایران است که با اورانیوم غنی‌شده روسی کار می‌کند.
سوم، ایران ممکن است کاملا همکاری با اروپایی‌ها را متوقف کند. عباس عراقچی در نامه‌ای به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در ۲۰ ژوئیه گفت که تروئیکای اروپایی هیچ «اعتبار قانونی، سیاسی و اخلاقی برای فعال کردن مکانیزم‌های برجام و قطعنامه ۲۲۳۱» ندارند.
در حالی که تروئیکای اروپایی در حملات اسرائیل و آمریکا به ایران شرکت نداشتند، عراقچی آنها را متهم کرد که با ژست‌های دیپلماتیک زمینه حملات را فراهم کرده‌اند. پس از حملات، رئیس‌جمهور فرانسه گفت حملات آمریکا «هیچ مشروعیتی نداشت» اما فرانسه با آمریکا در «هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» اتفاق نظر دارد.
نویسنده این مطلب در ادامه ادعا می‌کند که اگر پس از فعال شدن اسنپ‌بک، اسرائیل یا آمریکا دوباره به ایران حمله کنند، ممکن است ایران دوباره اروپا را مقصر این روند بداند.
وزیر خارجه ایران در آخرین دیدار حضوری با همتایان خود از تروئیکای اروپایی در ژنو، گفته بود آماده ادامه گفتگو با اروپایی‌هاست، اما این دیدار به‌سرعت با حملات آمریکا دنبال شد و دونالد ترامپ، تلاش‌های دیپلماتیک تروئیکای اروپایی را بی‌ثمر خواند.
هرچند که برخی از کاهش نقش اروپا در پرونده های مهم بین المللی سخن می‌گویند اما خود اروپایی‌ها چنین چیزی را قبول ندارند. یک دیپلمات فرانسوی در این خصوص به «نشنال» می‌گوید: «اگر روزی دوباره مذاکراتی برای رفع تحریم‌ها علیه ایران صورت بگیرد، ما باید در میز مذاکرات حضور داشته باشیم، در حالی که اگر اقدامی انجام نمی‌دادیم و مکانیسم بازگشت فوری تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران طبق زمانبندی حاضر در برجام منقضی می‌شد ما دیگر کاملا از بازی خارج شده بودیم.»