به گزارش جام جم آنلاین، به دنبال تهاجم وحشیانه رژیم بعثی صدام، پدافند هوایی ارتش برای اجرای مأموریت خود در حفظ و صیانت از منابع و منافع کشور و با وجود محدودیت های موجود، در قالب تامین پوشش مراکز حساس و حیاتی (شامل مراکز سیاسی و اقتصادی کشور) وارد کارزار شد و نبردی بی‌بدیل را در مقابله با حملات هوایی دشمن بعثی به نمایش گذاشت و حیرت جهانیان را بر انگیخت.
در سال‌های دفاع مقدس، پدافند هوایی بهعنوان یکی از فرماندهی‌های عملیاتی و مهم، زیرمجموعه‌ای از نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و به عنوان بازوی اصلی سازمان رزم برای صیانت از آسمان ایران اسلامی شناخته می‌شد. در این مجال به بهانه سالگرد تشکیل نیروی پدافند هوایی در ۱۰ شهریور ۱۳۸۷به تبیین عملکرد و اقدامات شاخص و اثرگذار نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس می‌پردازیم.
در گذشته، ساختار سنتی نیروها به لحاظ نداشتن اطلاعات دقیق و بی وفقه از موقعیت مواضع و اهداف مورد نظر از دقت لازم برخوردار نبود. همچنین به دلیل فقدان امکان توزیع اطلاعات در سطوح مختلف فرماندهی، تصورهای متفاوتی از صحنه جنگ برای فرماندهان رده‌های مختلف ایجاد می‌شد که موجب عدم هماهنگی و وحدت فرماندهی در جنگ می‌شد.
به طور قطع فقدان اطلاعات کافی و دقیق که بتواند سطوح مختلف فرماندهی را در هدایت عملیات به طور همزمان پشتیبانی کند، از چالش‌های نیروها به شمار می‌رفت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای رفع مشکل سیستم‌های سنتی، سیستم‌های جدید باید به گونه‌ای طراحی شوند که امکان تبادل اطلاعات بین نیروها به طور مستقیم امکان پذیر شد و تبادل سریع و بی واسطه و امن اطلاعات با رعایت سطوح دسترسی مجاز میسر شده و از اتلاف بیهوده وقت به دلیل کندی روال حرکت اطلاعات چه به صورت سلسله مراتبی و چه به صورت مستقل جلوگیری به عمل آید.
پیشرفت علم و فناوری در زمینه‌های مختلف و استفاده از آنها باعث شده که سیستم فرماندهی و کنترل دگرگون و دیدگاه‌های تئورسین‌های نظامی متحول و دکترین نیروهای مسلح نیز تحت الشعاع شرایط جدید قرار گیرد. با توجه به فناوری ارتباطات و اطلاعات می‌توان امیدوار بود که ارتقاء توان رزمی نیروها در زمینه‌های مختلف حاصل و نظارت بر صحنه نبرد در هر زمان میسر و سیستم‌های هوشمند و تصمیم ساز در همه زمینه‌ها در خدمت فرماندهان قرار خواهند گرفت.
بررسی و مطالعه شرایط فعلی حاکم بر فضا و صحنه نبرد نشان می‌دهد که تنها بستر ارتباطی مناسب وجود سامانه‌های مکانیزه و مبتنی بر فناوری اطلاعات که صرفاً جنبه پشتیبانی کننده دارند برای اعمال فرماندهی و کنترل کافی نیستند؛ لذا باید به دنبال شناسایی سیستم‌هایی بود که در فضا و صحنه نبرد بتوانند این مهم را محقق سازند در این راستا، بکارگیری فناوری اطلاعات در فرماندهی و کنترل در قالب پنج مؤلفه «چرخه طراحی، چرخه مدیریت صحنه نبرد، چرخه آگاهی از فضای نبرد، چرخه اطلاعات پیشرفته و چرخه هدایت محیط عملیات» می‌تواند به خوبی کارساز باشد.
پیش بینی می‌شود که دستاوردهای چشمگیر آن در صحنه نبرد بتواند فرماندهی و کنترل را به معنی واقعی این واژگان تسهیل کند. از طرفی مقابله با تهدیدات هوایی موشکی نیازمند هماهنگی و ادغام سلاح و تجهیزات مربوطه در قالب راهبرد «پدافند هوایی/ موشکی» است تا قادر باشد ضمن دریافت اخطار زودهنگام اقدامات آفندی و پدافندی لازم را معمول دارد با اقدامات تهاجمی می‌توان قبل از هرگونه اقدام تهدیدآمیز دشمن، نسبت به حملات «هوایی / موشکی» لازم را علیه آن اعمال و نسبت به انهدام قابلیتهای دشمن اقدام کرد.
اقدامات پدافند هوایی دفاعی نیز در قالب عملیات آفندی و پدافندی انجام می شود تا ضمن بهره گیری از تجهیزات موجود اثرات حملات هوایی / موشکی دشمن را تقلیل و یا ناچیز کند. در این راه پرافتخار پدافند هوایی در دفاع مقدس حدود ۴۱۸ شهید، ۴۵۹ جانباز و۴۴ آزاده تقدیم نکرد. همچنین پس از در جنگ ۱۲ روزه نیز روابط عمومی ارتش اعلام کرد: ۳۵ تن از کارکنان جان برکف نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از کشور و مردم قدر شناس ایران اسلامی در تقابل با رژیم صهیونسیتی، به فیض شهادت رسیدند.
اسامی شهدای پدافند هوایی ارتش در جنگ ۱۲ روزه به شرح ذیل است:
∎