به گزارش روابط عمومی وزارت علوم به نقل از دانشگاه تبریز، نشست مشترک رئیس و اعضای هیئت رئیسه دانشگاه تبریز با مسئولان ارشد وزارت نفت با حضور دکتر امید شاکری؛ معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت، دکتر پیمان خضرایی؛ مدیر عامل شرکت انتقال گاز ایران، مهندس مهدی زارع؛ مدیر عامل منطقه ۸ عملیات گاز ایران، دکتر مهدی احمدخان‌بیگی؛ مدیر کل پژوهش و فناوری وزارت نفت، دکتر سید فرهنگ فصیحی لنگرودی؛ رئیس پارک فناوری و نوآوری صنعت نفت، مهندس سید رحمانی؛ مدیرعامل پالایشگاه تبریز و دکتر نظری؛ مشاور و دستیار وزیرنفت در امور اجرایی در دانشگاه تبریز برگزار شد.
پیش از آغاز این نشست تخصصی، میهمانان به همراه اعضای هیئت رئیسه دانشگاه تبریز با حضور در یادمان شهدای گمنام دانشگاه تبریز با آرمان های انقلاب اسلامی و شهیدان میهن تجدید بیعت کردند.
در ادامه نخستین نشست مشترک وزارت نفت و دانشگاه تبریز با حضور مدعوین در تالار علامه جعفری دانشگاه تبریز آغاز شد.
دکتر محمدتقی اعلمی در آغاز جلسه طی سخنانی اظهار کرد: مسئولان وزارت نفت در خط مقدم مسائل و موضوعات راهبردی کشور که عبارت است از انرژی، نفت و پتروشیمی، قرار دارند. سیاست‌های کلانی که در فرمایشات رهبر معظم انقلاب به‌ویژه در نامگذاری‌های شعار سال همچنین بیانیه گام دوم انقلاب مورد تأکید قرار گرفته و در چهارچوب سیاست‌های دولت وفاق ملی نیز قرار دارد، در سه محور کلیدی شامل تقویت تولید ملی در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، افزایش بهره‌وری و ارتقاء فناوری‌های بومی و تعمیق پیوند میان دانشگاه و صنعت مورد بررسی قرار می‌گیرد.
رئیس دانشگاه تبریز صنعت نفت و پتروشیمی را موتور محرک اقتصاد ایران دانست و ادامه داد: ما نیازمند بازتعریف روابط این صنعت با دانشگاه هستیم. چراکه آینده این صنعت صرفا با تکیه بر منابع زیرزمینی تأمین نمی‌شود. بلکه با سرمایه‌گذاری بر روی دانش و فناوری و نیروی انسانی متخصص است که می‌تواند پایداری و رقابت‌پذیری خود را در سطح منطقه و حتی در سطح جهانی تضمین کند.
دکتر اعلمی خاطرنشان کرد: بودجه و اعتبار تحقیق و توسعه در کشور ما در مقایسه با سایر کشورهای منطقه بسیار ناچیز است. بهطوریکه طی سالیان گذشته ما تقریبا 0.3 تا 0.4 جی دی پی را در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کردیم که قانون جهش تولید دانش‌بنیان عاملی است برای اینکه ما بتوانیم منابعی را که صرف تحقیق و توسعه می‌کنیم، افزایش دهیم که به این منظور می‌توانیم از ظرفیت اعتبار مالیاتی صنایع استفاده کنیم و صنایع می‌توانند از طریق تحقیق و توسعه خود در دانشگاه‌ها، از معافیت‌ها و اعتبارات مالیاتی این قانون استفاده کنند.
وی ادامه داد: امسال 60 همت در ارتباط با اعتبار مالیاتی برای دانشگاه‌های کشور در نظر گرفته شده است که از این مقدار حدود 5 همت مختص دانشگاه‌های آذربایجان شرقی است.
رئیس دانشگاه تبریز با اشاره به قدمت 80 ساله این دانشگاه در امر آموزش و پژوهش، گفت: دانشگاه تبریز با قطب‌های علمی در حوزه‌های مهندسی شیمی، مواد، محیط زیست و انرژی، ظرفیت‌های بالایی را برای همکاری با وزارت نفت و صنایع پتروشیمی و پالایشگاه دارد و آمادگی لازم را برای نقش آفرینی در حل مسائل کشور از جمله بهبود فرآنیدهای پالایشگاهی تا توسعه کاتالیست‌های بومی و فناوری‌های نوین انرژی پاک دارد.
وی، ایجاد مراکز نوآوری مشترک دانشگاه و صنعت نفت برای تبدیل ایده‌های فناورانه به محصول و تجاری‌سازی دانش را اولین محور همکاری مشترک دانشگاه تبریز و وزارت نفت عنوان کرد و افزود: با توجه به توسعه بسیار خوب پارک علم و فناوری دانشگاه، این امکان وجود دارد با راه‌اندازی مرکز نوآوری، کارهای خوبی را در تجاری‌سازی محصولات دانش‌بنیان انجام دهیم.
دکتر اعلمی ادامه داد: دومین محور عبارت است از اجرای پروژه‌های مأموریت‌گرا در حل چالش‌های صنایع پالایشگاه و پتروشیمی است که با توجه به ظرفیت خوبی که در اساتید و دانشجویان ما وجود دارد، امیدواریم یکی از ثمرات این نشست، توسعه پروژه‌های مأموریت‌گرا باشد.
وی، تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآفرین متناسب با نیاز صنعت را سومین محور کلیدی همکاری دانشگاه و صنعت نفت برشمرد و تأکید کرد: ما در بحث آموزش نیاز داریم که صنایع همکاری گسترده‌ای را با دانشگاه‌ها داشته باشند و یکی از عمده‌ترین مشکلات ما در رشته‌های فنی و مهندسی، عدم همکاری صنایع با دانشجویانی است که به‌عنوان کارآموز معرفی می‌شوند. لذا اگر صنایع شرایطی را فراهم آورند که دانشجویان ما به‌عنوان کارآموز در آنجا حضور پیدا کنند، مسلما دانشجویان بیش از پیش با نکات ریز صنایع آشنا خواهند شد.
رئیس دانشگاه تبریز در خصوص چهارمین محور همکاری دانشگاه و صنعت نفت گفت: محور بعدی، گسترش دیپلماسی فناوری و صادرات خدمات فنی و مهندسی با تکیه بر توان دانشگاه‌ها و صنایع است. ما می‌توانیم در قالب صادرات خدمات فنی و مهندسی، از مهاجرت اساتید و دانشجویان جلوگیری کنیم. بهطوریکه ما در حال حاضر حدود 60 عضو هیأت علمی را در قالب مأموریت‌های پژوهشی ساماندهی کردیم.
وی، توجه به ملاحظات زیست محیطی و توسعه پایدار و طراحی و اجرای پروژه‌های مشترک را پنجمین محور همکاری دانشگاه تبریز و صنعت نفت دانست و افزود: تکیه اقتصاد بر منابع اصلی‌ترین عامل به وجود آمدن ناترازی‌های اخیر است. ما در طول چهار دهه اخیر از همه منابع شامل آب، خاک، معادن به‌صورت خام فروشی استفاده کردیم و اشتغال را نیز بیشتر در بخش کشاورزی توسعه داده‌ایم و با استفاده بیش از حد از منابع انرژی، نتوانستیم در مسیر توسعه پایدار حرکت کنیم. درحالیکه ما باید طوری از منابع استفاده کنیم که نسل آینده نیز بتواند از این منابع بهره‌مند شود.
دکتر اعلمی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: ما امیدواریم با توجه به اینکه سیاست‌های دولت و شخص رئیس جمهوری بر این امر استوار است که دانشگاه‌ها باید با خروج از انزوا و با حل مسائل کشور به بازوی فناورانه دولت و صنعت تبدیل شوند، بتوانیم دانشگاه را به یک نهاد استراتژیک برای حل مسائل، ارتقای بهره‌وری و خلق ثروت از دانش که همان اقتصاد دانش‌بنیان است، تبدیل کنیم.
وی در خاتمه از آمادگی کامل دانشگاه تبریز برای همکاری با وزارت نفت و صنایع زیرمجموعه برای ترسیم نقشه راه مشترک برای بومی‌سازی فناوری‌ها، افزایش خودکفایی و ارتقای بهره‌وری خبر داد و این امر مهم را عاملی برای شکوفایی علمی و صنعتی کشور و الگویی برای تحقق فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص پیوند علم با عمل دانست.
تشریح ظرفیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی دانشگاه تبریز در حوزه صنعت نفت
در ادامه معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز نیز طی سخنانی گفت: دانشگاه تبریز به‌عنوان دومین دانشگاه قدیمی کشور بعد از دانشگاه تهران، با 24 هزار دانشجو، 3 هزار دانشجوی بین‌المللی، بیش از 6 هزار و 800 دانشجوی کارشناسی ارشد و 3 هزار و 600 دانشجوی دکتری، 800 عضو هیئت علمی، 200 پژوهشگر پسادکتری، 18 دانشکده، 30 مرکز پژوهشی فعال، پارک علم و فناوری با 36 شرکت دانش‌بنیان و 86 واحد فناور یکی از دانشگاه‌های تاثیرگذار در کشور محسوب می‌شود.
دکتر اصغر عسگری ادامه داد: خوشبختانه دانشگاه تبریز در تمامی رتبه‌بندی‌های جهانی از جمله لایدن، کیو اس، شانگهای و تایمز، در بین مراکز دانشگاهی مراکز استان در رتبه اول یا دوم قرار دارد و در بین تمامی دانشگاه‌های کشور که اخیرا کیو اس اعلام کرده است، رتبه ششم را به خود اختصاص داده است.
وی خاطرنشان کرد: دانشکده‌های شیمی نفت، شیمی، فیزیک، علوم طبیعی و مکانیک از جمله دانشکده‌های مرتبط با حوزه نفت و گاز است که در حوزه بالادستی فعالیت می‌کنند. اکتشافات میادین نفت و گاز به روش آنومالی، انواع مطالعات زمین‌شناسی، پتروفیزیک، تفسیر داده‌های لرزه‌ای و بازتابی، ژئو مکانیک، شکافت هیدرولیکی، ازدیاد برداشت نفت از جمله فعالیت‌های ما در حوزه بالا دستی است.
وی افزود: در حوزه پایین دستی نیز می‌توان به ازدیاد برداشت از چاه نفت، هوشمندسازی و شبیه‌سازی مدل‌های چاه نفت و گاز، بهینه‌سازی فرایند‌های پالایشگاهی، تبدیلات ترکیب سنگین هیدورکربنی، ارزیابی ریسک، گوگرد زدایی، تولید کاتالیست‌ها به روش‌های مختلف، روش‌های کاهش رسوب، تولید برق به روش متفاوت و تصفیه پسماندهای پالایشگاهی اشاره کرد.
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز یادآور شد: در حوزه کیفیت هوا، تدوین سیاهه انتشار آلاینده‌ها، ضرایب انتشار بومی آلاینده‌ها، تدوین و پیشنهاد حدود مجاز آلاینده‌ها، سامانه‌های یکپارچه پایش، کنترل کیفیت هوای محیط داخلی و بررسی اثرات تجمیعی آلودگی هوا در مناطق مختلف از دیگر فعالیت‌های دانشگاه تبریز در حوزه نفت و گاز است.
وی ادامه داد: دانشگاه تبریز پروژه‌های متعددی را با شرکت‌های زیرمجموعه وزارت نفت انجام داده است و در حوزه جی آی اس هم به جرأت می‌توان گفت دانشگاه تبریز در رتبه نخست قرار دارد و در حال حاضر با کشورهای مختلفی در ارتباط هستیم و آمادگی کامل داریم که بازوی ارتباطی وزارت نفت با حوزه قفقاز باشیم.
وی همچنین گفت: حدود 50 درصد از فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی و 30 درصد از فارغ التحصیلان دروه کارشناسی جذب صنایع پتروشیمی و پالایشگاه می‌شوند.
ایجاد امید و انگیزه در بین نسل جوان؛ یک وظیفه همگانی
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت نیز طی سخنانی اظهار کرد: دانشگاه‌های هر منطقه باید نسبت به مسائل و موضوعات منطقه خود، به‌صورت تخصصی کار کنند و خوشبختانه صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و پالایشگاه خوبی در استان مسقر است و از همکارانم می‌خواهم که در یک فضای تعاملی خوب و صمیمی با دانشگاه تبریز ارتباط برقرار کرده و همکاری‌های مشترک پژوهشی، فناوری و حتی کار آفرینی با دانشگاه تبریز داشته باشند و از هر ظرفیت ممکن از جمله قانون جهش تولید دانش‌بنیان و اعتبار مالیاتی در نظر گرفته شده در این قانون استفاده کنند.
دکتر امید شاکری ادامه داد: ایجاد امید و انگیزه در بین نسل جوان وظیفه همه ما است تا در مقابل تمامی القائاتی که از سوی دشمن انجام می‌شود، این تلقی ایجاد شود که جوانان می‌توانند حضور موثری در کشور داشته باشند که این امر صرفا از طریق آموزش دانشگاهی محقق نمی‌شود و بهترین کار ممکن، ایجاد پارک‌های علم و فناوری است که دانشجویان بتوانند با تجاری‌سازی ایده‌های خلاقانه و فناروانه خود را با کمک اساتید، به کشور خود خدمت کنند.
وی افزود: کاری که ما می‌توانیم در حوزه وزارت نفت انجام دهیم، همکاری دوجانبه تعریف پروژه‌های همکاری مشترک است تا اساتید و دانشجویان بتوانند به‌صورت هدفدار در این حوزه کار کنند که در همین راستا مقرر شده در سه ماه آینده اولویت‌های پژوهشی وزارت نفت مشخص شود.
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت با تأکید بر ضرورت ایجاد رشته‌های نو و بین‌رشته‌ای در دانشگاه‌ها گفت: در حال حاضر بعضی از رشته‌های موجود مورد توجه دانش‌آموزان رشته ریاضی جهت انتخاب رشته در دانشگاه نیست و روند در حال حرکت به سمت رشته‌های روز است و من از ریاست و اعضای هیأت رئیسه دانشگاه می‌خواهم که در بحث بازنگری برنامه آموزشی، ایجاد این نوع رشته‌ها را مدنظر قرار دهید.
عزم جدی وزارت نفت بر پیوند صنعت نفت و دانشگاه‌ها
مدیر کل پژوهش و فناوری وزارت نفت نیز با تأکید بر عزم جدی این وزارت بر پیوند صنعت نفت و دانشگاه‌ها و عقد قراردادهای کلان بین این دو مجموعه گفت: در حال حاضر در حوزه توسعه میادین و همچنین اکتشافات قراردادهای خوبی با دانشگاه‌ها بسته شده است و هدف و رویکرد اصلی وزارت، استفاده از ظرفیت دانشگاه‌ها است.
دکتر مهدی احمدخان‌بیگی ادامه داد: باتوجه به ضرورت تعیین و تعریف نیازهای دو مجموعه، ما در حال تدوین نقشه راه توسعه فناوری وزارت نفت هستیم که در این نقشه راه محورهای همکاری پژوهشی ما بین دانشگاه‌ها و صنعت نفت کاملا مشخص خواهد شد و همچنین آئین نامه‌ای را در راستای همگن‌سازی عرضه و تقاضا تدوین کرده‌ایم.
وی با اشاره به فرصت مطالعاتی اساتید در صنعت نفت، یادآور شد: ما معتقد هستیم دانشگاه‌ها نقش پزشک تشخیص دهنده مشکلات را ایفا می‌کنند و به همین منظور در فرصت مطالعاتی حصور اساتید در صنعت نفت عنوان کردیم که اساتید می‌توانند با حضور در دوره‌های مختلف، مشکلات و چالش‌های صنعت نفت را از تزدیک ببینند و راهکارهای لازم را تعریف و ارائه کنند.
اعظای گرنت فناوری برای شبکه‌سازی اساتید جهت استفاده از ظرفیت‌های دانشجویان، تعریف پروژه‌های مشترک بین دانشگاه و صنعت نفت، توسعه زیرساخت‌های دانشگاه‌ها متناسب با نیاز دانشگاه و صنعت و... از دیگر موضوعات مطرح شده توسط دکتر احمدخان‌بیگی در این نشست بود.
براساس این گزارش، در ادامه حاضرین از جمله دکتر جمشید اسماعیلی معاون پشتیبانی و توسعه منابع دانشگاه تبریز به ارائه نقطه نظرات خود در خصوص تقویت همکاری‌های مشترک بین دانشگاه تبریز و صنعت نفت پرداختند.
گزارش نشست تخصصی مشترک مسئولان وزارت نفت با فعالان حوزه شیمی و نفت و جمعی از اعضای هیأت علمی دانشگاه تبریز
دومین بخش از برنامه حضور مسئولان وزارت نفت در دانشگاه تبریز برگزاری نشست تخصصی مشترک مسئولان وزارت نفت با فعالان حوزه شیمی و نفت و جمعی از اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز در تالار شهید باکری این دانشگاه بود.
در ابتدای این جلسه که با ریاست دکتر جمشید اسماعیلی معاون پشتیبانی و توسعه منابع دانشگاه تبریز برگزار شد، پس از صحبت های مقدماتی دکتر اسماعیلی، دکتر لیلا خازینی رئیس دانشکده مهندسی شیمی و نفت دانشگاه تبریز طی سخنانی به تاریخچه دانشکده مهندسی شیمی و نفت، اشاره و اظهار کرد: اولین ایده تاسیس رشته مهندسی شیمی با پیگیری دانشکده فنی وقت در سال 1366 ایجاد شد که پس از وقفه‌ای 12 ساله، در سال 1382 توسط هسته مؤسس مهندسی شیمی زیر نظر مدیر گروه وقت مهندسی مکانیک دانشکده فنی و به‌صورت گروه مهندسی شیمی تشکیل و پذیرش دانشجوی رشته مهندسی شیمی از مهرماه سال تحصیلی 1384 شروع شد.
وی در ادامه به تشریح جایگاه برجسته دانشکده مهندسی شیمی و نفت پرداخت و از لزوم تقویت این دانشکده سخن گفت.
هم‌افزایی برای حل مسائل مربوط به حوزه نفت، نیازمند تعامل نزدیک است
معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت نیز ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای تبریز قهرمان از زمان مشروطه تا جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی و شهادت بیش از 60 نفر از نظامیان غیور و وطن پرست آذربایجان شرقی در جریان جنگ اخیر، گفت: ما از دانشگاه تبریز این انتظار را داریم که نگاه ویژه‌ای به چالش‌ها و مسائل منطقه داشته باشد و حضور صنایع زیر مجموعه وزارت نفت در استان و تعامل خوبی که بین این صنایع و دانشگاه تبریز وجود دارد، فرصت مناسبی برای تشریک مساعی و حل مشکلات منطقه است.
دکتر امید شاکری ادامه داد: هم‌افزایی بین دانشکده‌های مختلف در حل مسائل مربوط به حوزه نفت، نیازمند تعامل نزدیک و تعریف تیم مشترک است.
وی تاکید کرد: با توجه به افزایش موج مهاجرت در سال‌های اخیر، تغییر رویکرد در تربیت دانشجو و برنامه آموزشی در راستای حرکت به سمت امیدآفرینی و ایجاد انگیزه در بین جوانان کار بسیار مهمی است که بردوش همه ما قرار دارد.
پوشش زنجیره ارزش صنعت نفت توسط تنوع رشته‌ای موجود در دانشگاه تبریز
دکتر مهدی احمدخان‌بیگی مدیر کل پژوهش و فناوری وزارت نفت نیز طی سخنانی گفت: خوشبختانه تنوع رشته‌ای موجود در دانشگاه تبریز تقریبا کل زنجیره ارزش صنعت نفت را پوشش می‌دهد و ما در بحث موضوعات بین رشته‌ای، بحث اکتشاف، ژئو فیزیک و ژئومکانیک را به جد دنبال می‌کنیم.
عقد قراردادهای کلان، استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان، اعطای گرنت فناوری و فرصت مطالعاتی برای اساتید جهت حضور در صنعت نفت، اصلاح رشته‌ها و تعریف رشته‌های جدید، اصلاح محتوای آموزشی جهت یادگیری تولید علم و ایجاد کسب و کار از دیگر موضوعات مطرح شده توسط دکتر احمدخان‌بیگی بود.
براساس این گزارش، طرح احداث و توسعه ساختمان جدید این دانشکده مهندسی شیمی و نفت، به‌عنوان پروژه‌ای کلیدی برای به‌روزرسانی امکانات، افزایش ظرفیت آموزشی و ایجاد فضای مناسب جهت انجام فعالیت‌های پژوهشی پیشرفته مطرح شد.
مسئولان وزارت نفت ضمن ابراز حمایت از این پروژه، بر اهمیت هماهنگی میان صنعت نفت و دانشگاه‌ها برای تحقق این طرح تأکید کردند.
همچنین تعدادی از اعضای هیئت علمی دانشکده نیز با ارائه توضیحات جامع درباره نیازهای فنی و علمی دانشکده، اهداف و چشم‌اندازهای طرح احداث ساختمان جدید را تشریح کردند.
این پروژه در نظر دارد با تجهیز به فناوری‌های نوین و فضای آموزشی استاندارد، زمینه تربیت نیروی متخصص و کارآمد برای صنعت نفت و پتروشیمی را فراهم آورد و همچنین همکاری‌های علمی و پژوهشی بین دانشگاه و صنعت را ارتقا دهد.
اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز و مدعوین نیز به ارائه نقطه نظرات خود پرداختند.
بازدید از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تبریز
در ادامه برنامه، هیئت وزارت نفت از شرکت‌های دانش‌بنیان مستقر در پارک علم و فناوری دانشگاه تبریز بازدید کردند. این بازدید فرصت مناسبی بود تا دستاوردهای فناورانه و نوآورانه شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه‌های مرتبط با صنعت نفت به نمایش گذاشته شود. مدیران وزارت نفت از نزدیک با پروژه‌ها آشنا شده و زمینه‌های همکاری و حمایت‌های مالی و فنی را مورد بررسی قرار دادند.
سفر مسئولان ارشد وزارت نفت به دانشگاه تبریز، گامی مهم در راستای تقویت همکاری‌های علمی و فناوری بین وزارت نفت و دانشگاه‌ها به شمار می‌رود. این سفر علاوه بر تقویت ارتباطات دوجانبه، فرصت‌های جدیدی را برای توسعه آموزش‌های تخصصی و نوآوری‌های فناورانه در صنعت نفت ایجاد کرد. حمایت‌های وزارت نفت از طرح‌های توسعه‌ای و شرکت‌های دانش‌بنیان دانشگاه تبریز، نویدبخش آینده‌ای روشن برای توسعه پایدار صنعت نفت کشور است.