بیماری کبد چرب بیماری است که در آن مقدار زیادی چربی در کبد تجمع پیدا می‌کند. وجود مقدار کمی چربی در کبد طبیعی است اما تجمع بیش‌ازحد آن میتواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. اگر بیش از ۵ تا ۱۰ درصد از وزن کبد چربی داشته باشد، احتمال ابتلا به کبد چرب وجود دارد. این مشکل معمولاً در افرادی که اضافه‌وزن دارند یا چاق هستند، شایع‌تر است. رسوبات چربی در کبد باعث تورم و آسیب کبدی می‌شود.
کبد چرب ممکن است پیشرفت کند و منجر به زخم‌های جدی کبدی به نام سیروز کبدی و حتی سرطان کبد شود. شیوع این بیماری در بسیاری از نقاط جهان در حال افزایش است و حدود ۲۵ درصد از مردم را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما خبر خوب این است که این بیماری برگشت‌پذیر است و با تغییر سبک زندگی می‌توان آن را درمان کرد.
کبد چرب دارای ۴ مرحله است که به ترتیب پیشرفته‌تر می‌شوند:
کبد چرب گرید ۱ (کبد چرب ساده): در این مرحله، چربی اضافی در کبد تجمع پیدا می‌کند. اگر پیشرفت نکند، تقریباً بی‌ضرر است.
کبد چرب گرید ۲ (استئو هپاتیت): علاوه بر چربی اضافی، التهاب نیز در کبد وجود دارد. کبد چرب گرید ۳ (فیبروز کبدی): التهاب کبد باعث ایجاد زخم می‌شود و اگر ادامه یابد، عملکرد طبیعی کبد مختل می‌شود.
کبد چرب گرید ۴ (سیروز کبدی): زخم کبد به طور گسترده‌ای گسترش پیدا کرده و سیروز یک بیماری بالقوه تهدیدکننده زندگی است که میتواند باعث نارسایی کبد شود و معمولاً غیرقابل برگشت است.
علائم مراحل اولیه ابتلا به کبد چرب شامل خستگی، احساس بدحالی و درد در ناحیه سمت راست بالای شکم است. اما در موارد پیشرفته، علائم به صورت آسیت (آب آوردن شکم)، تنگی نفس، تورم پاها، عروق خونی عنکبوتی زیر پوست، بزرگی طحال، کف دست‌های قرمز، زردی پوست و چشم بروز می‌کند. متخصصان علت دقیق رسوب چربی در کبد را نمی‌دانند، اما ژنتیک، اضافه‌وزن یا چاقی، مقاومت به انسولین، دیابت نوع ۲ و سطوح بالای چربی، به ویژه تری‌گلیسیرید، می‌توانند از عوامل تجمع چربی در کبد باشند.
بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات می‌توانند خطر ابتلا به کبد چرب غیرالکلی را افزایش دهند؛ این عوامل شامل سابقه خانوادگی بیماری کبد چرب، چاقی، کمبود هورمون رشد، کلسترول بالا، سطوح بالای تری‌گلیسیرید در خون، مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، آپنه انسدادی خواب، دیابت نوع ۲، کم‌کاری تیروئید و کم‌کاری غده هیپوفیز است.
جمعیت هلال احمر راهکار‌هایی را برای پیشگیری از کبد چرب پیشنهاد کرده است که شامل تغذیه سالم، کنترل وزن، فعالیت بدنی، پرهیز از الکل، کنترل قند و چربی خون، خواب کافی و مدیریت استرس است. در زمینه تغذیه سالم، باید مصرف غذا‌های چرب به ویژه فست‌فود، سرخ‌کردنی‌ها و کره، شکر و کربوهیدرات‌های ساده مانند برنج و نان سفید محدود شود و از مصرف نوشیدنی‌های قندی مانند نوشابه، دلستر و آبمیوه صنعتی پرهیز شود.
همچنین مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات افزایش یابد و از روغن‌های سالم مانند زیتون و کنجد استفاده شود. با توجه به اینکه چاقی عامل اصلی کبد چرب است، کنترل وزن میتواند در پیشگیری کمک‌کننده باشد. کاهش ۵ تا ۱۰ درصد وزن بدن، وضعیت کبد را بهبود می‌دهد.
فعالیت بدنی نیز یکی دیگر از راهکار‌های مهم است. افراد باید حداقل ۳۰ دقیقه ورزش هوازی در بیشتر روز‌های هفته انجام دهند و تمرین مقاومتی با وزنه یا وزن بدن برای تقویت متابولیسم داشته باشند. همچنین افراد باید از مصرف الکل پرهیز کنند، زیرا حتی مصرف کم آن میتواند به کبد آسیب برساند.
قند و چربی خون باید کنترل شود و در صورت ابتلا به دیابت یا چربی خون، درمان مناسب دنبال شود و برای بررسی وضعیت کبد آزمایش‌های دوره‌ای انجام گیرد.
خواب کافی و مدیریت استرس از دیگر راهکار‌های مهم پیشگیری هستند. افراد باید ۷ تا ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشند و از روش‌هایی مانند مدیتیشن و یوگا برای کاهش استرس استفاده کنند.
انتهای پیام/