امیرعلی ستوده در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره تأثیر فعالیت بلاگرهای کتاب بر بازار کتاب و کتابفروشی‌ها بیان کرد: امروزه نمی‌توان نقش بلاگرهای کتاب را در تصمیم‌گیری مخاطبان برای خرید کتاب نادیده گرفت.
این فعال حوزه نشر و کتاب با تاکید بر تاثیرگذاری درخور توجه بلاگرهای کتاب، افزود: این تاثیر درست مانند بسیاری از عناصر دیگر زندگی‌مان که بلاگرها در آن‌ها نقش دارند، انکارناپذیر است؛ به‌ویژه زمانی که توانایی بازاریابی قدرتمندی دارند. برای مثال، اگر به شعبه‌هایی از شهر کتاب یا فروشگاه‌های نشر چشمه و مجموعه‌هایی از این دست سر بزنید، با فضایی مواجه می‌شوید که به اصطلاح، به آن «جزیره» می‌گویند؛ جایی که مخاطب، کمتر با کتاب‌فروش وارد دیالوگ می‌شود و عمدتاً کتاب‌هایی را انتخاب می‌کند که از قبل ازسوی بلاگرهای کتاب معرفی شده‌اند. مخاطب از پیش تصمیم گرفته که چه بخواند؛ کتابی که دوست داشته از زبان بلاگر شنیده، با آن مواجه شده و حالا از روی آن جزیره برمی‌دارد و می‌خرد. بلاگرها امروزه بسیار تعیین‌کننده‌اند و حرف‌شان شنیده می‌شود.
ستوده ادامه داد: زمانی که من کار کتاب را شروع کردم، شبکه‌های اجتماعی چنین جایگاهی نداشتند، اینستاگرام نوظهور بود، فیسبوک هم فیلتر بود و درست‌وحسابی کار نمی‌کرد. چیزی به نام «بلاگر کتاب» با معنای امروزی‌اش وجود نداشت. تا حدود سال ۹۵، ۹۶، ۹۷، پیش از همه‌گیری کرونا، مردم بیشتر با کتابفروشها دیالوگ می‌کردند و انتخاب‌شان، از طریق گفت‌وگو شکل پیدا می‌کرد اما امروزه قضیه کاملاً متفاوت شده، البته هنوز کتاب‌فروشی‌هایی هستند که وزن‌شان را کتابفروش‌شان تعیین می‌کنند؛ با این وجود نمی‌توان تأثیر بلاگرها را نادیده گرفت.
وی درباره اینکه چه نوع کتاب‌هایی بیشتر روی جزیره کتابفروشی‌ها دیده می‌شوند گفت: باید گفت که این روند از گذشته هم وجود داشته. چه با بلاگرها و چه بدون آن‌ها. کتاب‌هایی که به زندگی روزمره و روان‌شناسی‌های کاربردی می‌پردازند، همیشه پرطرفدار بوده‌اند. ۱۰ سال پیش هم کتاب‌هایی مثل آثار «راندا برن» فروش خوبی داشتند و امروزه هم اشکال جدیدتری از همین نوع کتاب‌ها فروش می‌رود. گاهی واقع‌گراترند، گاهی روایت‌محورتر اما در نهایت همه‌شان به مسائل زندگی روزمره می‌پردازند. روی جزیره‌ها هم امروزه همین کتاب‌ها بیشتر دیده می‌شوند و خواهان بیشتری دارند.
ستوده ادامه داد: این مسئله صرفاً به بلاگرها مربوط نیست؛ بلکه روندی است که در طول زمان شکل گرفته و همیشه این نوع کتاب‌ها، نسبت به فرم‌های خاص ادبیات یا حوزه‌های دیگر علوم انسانی مثل فلسفه و جامعه‌شناسی، مخاطب بیشتری داشته‌اند.
این فعال حوزه نشر درباره تاثیر فعالیت بلاگرها در انتخاب آثار برای چاپ، ازسوی ناشران نیز گفت: در نشر ما شاید این تأثیر کمتر باشد، چون رویکردمان از پیش تعریف‌شده‌تر است اما در فضای کلی نشر، بلاگرها و فضایی که پیرامون کتاب‌ها ایجاد می‌کنند، می‌توانند بر تصمیم‌گیری ناشرانی که می‌خواهند با نبض بازار حرکت کنند، تأثیرگذار باشند. اگر ناشری بخواهد کتاب‌هایش با شمارگان زیاد چاپ شود و خوانده شود؛ به‌طور طبیعی به بازار نگاه می‌کند. در شرایطی که بلاگرها تا حدی بازار را شکل می‌دهند، ناشر هم از آن‌ها تأثیر می‌گیرد و در انتخاب آثار بعدی‌اش به معرفی‌های بلاگرها توجه می‌ک
ستوده درباره لزوم آموزش تخصصی بلاگرها نیز بیان کرد: باید گفت که ذات این فضا با آموزش رسمی در تضاد است. اینکه بخواهیم برای بلاگرها دوره‌ای برگزار کنیم یا مجوزی صادر کنیم، چندان شدنی نیست. طیف متنوعی از بلاگرها وجود دارند؛ برخی از آن‌ها در سطح در خورتوجهی فعالیت می‌کنند، به سراغ ادبیات خاص یا کتاب‌های تخصصی در حوزه‌هایی مثل فلسفه، جامعه‌شناسی یا روان‌شناسی می‌روند و استانداردهایی را رعایت می‌کنند. این بلاگرها بسیار تعیین‌کننده‌اند و حتی به نشرهای بزرگ کمک می‌کنند تا برخی عناوین دیده شوند. نمونه‌هایی داشته‌ایم که بلاگر با معرفی یک کتاب، آن را تا چاپ دهم یا دوازدهم رسانده و این اتفاق بسیار مثبتی است.
به گفته وی، اما اینکه بخواهیم همه بلاگرها را آموزش دهیم، با وجود اینکه می‌تواند مفید باشد، عملی نیست. ستوده به نقش مهم بلاگرهای کتاب در ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی اشاره کرد و افزود: هیچ شکی نیست که بلاگرها این توانایی را دارند، به ترویج کتابخوانی کمک کنند. اگر امروزه این اتفاق نمی‌افتد، به معنای نبود ظرفیت آن‌ها نیست. مثال‌های متعددی وجود دارد از کتاب‌هایی که به واسطه بلاگرها معرفی شده‌اند و خوانده شده‌اند. این توانایی کاملاً در این فضا وجود دارد، فقط مسئله این است که بالفعل شود یا بالقوه باقی بماند. این موضوع تا حد زیادی به ذائقه مخاطب بلاگرها برمی‌گردد، چون ارتباط بین بلاگر و مخاطب رابطه‌ای دوسویه است؛ بلاگر هم نگاه می‌کند که مخاطبش چه می‌خواهد و براساس آن عمل می‌کند.
∎