به گزارش خبرگزاری ایمنا از لرستان، سید سعید شاهرخی امروز _جمعه هفتم شهریور_ در جشن بزرگ مردمی ثبت جهانی دره خرم‌آباد اظهار کرد: امروز رویدادی بی‌نظیر و تاریخی را جشن می‌گیریم؛ رویدادی که بی‌شک در حافظه جمعی مردم لرستان ماندگار خواهد ماند.
وی افزود: این جشن، نمادی از تاریخ، طبیعت و تمدن شکوهمند این دیار است و در حقیقت، مهر تأیید یونسکو و جامعه جهانی بر ارزش‌های تاریخی و تمدنی لرستان محسوب می‌شود؛ افتخاری که نه‌تنها برای مردم این استان، بلکه برای تمام ایران عزیز به دست آمده است.
وی افزود: این دستاورد نقطه عطفی در مسیر توسعه گردشگری استان و کشور است. لرستان با داشتن ظرفیت‌های عظیم در حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و آثار طبیعی، می‌تواند با برنامه‌ریزی و تلاش مضاعف، به یکی از مقاصد مهم گردشگری ایران و حتی جهان تبدیل شود.
استاندار لرستان گفت: این استان با برخورداری از بیش از پنج‌هزار اثر واجد ارزش تاریخی، فرهنگی و طبیعی، رتبه نخست کشور را در زمینه ثبت آثار ملی به خود اختصاص داده است؛ به‌گونه‌ای که تاکنون ۲۶۰۰ اثر آن به ثبت ملی رسیده است.
وی بیان کرد: امروز مفتخریم که لرستان، به نمایندگی از ایران، به‌عنوان یکی از نخستین زیستگاه‌های بشر در ۶۳ هزار سال قبل شناخته شده و این حقیقت ارزشمند با مهر تأیید جهانی همراه شده است.
شاهرخی تصریح کرد: بر همین اساس، در برنامه‌های راهبردی و عملیاتی استان، با حمایت دولت و پشتیبانی شخص وزیر، مصمم هستیم تا لرستان، خرم‌آباد و دیگر مناطق ارزشمند استان را به‌عنوان مقصد گردشگری ملی و بین‌المللی معرفی کنیم.
وی تأکید کرد: با وفاق، همدلی و هماهنگی کامل میان دستگاه‌های اجرایی، تمام ظرفیت‌های استان در مسیر توسعه پایدار و رفاه مردم به‌کار گرفته خواهد شد.
استاندار لرستان با اشاره به پروژه‌های مهم زیرساختی استان گفت: پس از ۲۰ سال تلاش و پیگیری مستمر، در دو تا سه ماه آینده، پادگان امام حسین (ع) با همکاری سپاه پاسداران در اختیار مردم عزیز قرار خواهد گرفت؛ اقدامی که نقطه عطفی در بهبود فضای گردشگری، تسهیل عبور و مرور شهری و ارتقای کیفیت زندگی در مرکز استان خواهد بود.
وی به اجرای طرح کمربندی غربی خرم‌آباد اشاره کرد و گفت: این کمربندی از تنگ شبیخون و فلک‌الدین پشت بازار تا مسیر کوهدشت امتداد می‌یابد و با قرارگیری در دامنه سفیدکوه، تغییراتی چشمگیر در ساختار ترافیکی و سیمای شهری خرم‌آباد ایجاد خواهد کرد.
وی افزود: در ماه‌های اخیر، با توافق انجام‌شده با ارتش جمهوری اسلامی ایران، زمین‌های پادگان ۰۷ در اختیار استان قرار گرفته و هدف ما تبدیل این مجموعه به یک مجتمع فرهنگی، تفریحی و گردشگری بزرگ است؛ پروژه‌ای که می‌تواند همچون میدان نقش‌جهان اصفهان، به نمادی ماندگار برای خرم‌آباد بدل شود.
شاهرخی تصریح کرد: تمامی اقدامات توسعه‌ای استان، بر اساس خواسته‌ها و منافع مردم انجام می‌شود و در چارچوب سیاست‌های تعیین‌شده از سوی ریاست جمهوری، تلاش خواهیم کرد با وفاق ملی و همدلی جمعی، همه ظرفیت‌های کشور و استان را برای تحقق اهداف توسعه‌ای لرستان به کار گیریم.
وی در ادامه، ضمن تبریک هفته دولت و قدردانی از همه خدمتگزارانی که بی‌وقفه برای رفاه مردم تلاش می‌کنند، افزود: در این جشن از بانوان شایسته لرستان و خرم‌آباد نیز تقدیر شد؛ بانوانی که با رعایت کامل شئونات اخلاقی و اسلامی در همراهی با تیم خیبر خرم‌آباد، الگوی ارزشمندی برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها و حمایت فرهنگی از تیم‌های ورزشی کشور ارائه دادند.
محوطه باستانی دره خرم‌آباد پس از سال‌ها تلاش ثبت جهانی شد
عطا حسن‌پور، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان، نیز با اشاره به مسیر دشوار و طولانی ثبت این اثر، گفت: «پرونده‌ای را پشت سر گذاشتیم که می‌توان آن را به گذر از هفت‌خوان رستم تشبیه کرد؛ مسیری که نزدیک به ۷۰ سال به طول انجامید.
وی با یادآوری پیشینه تحقیقات باستان‌شناسی در این منطقه افزود: حدود هفت دهه پیش، سه دانشگاه معتبر جهان، یعنی رایس، میشیگان و ییل آمریکا، برای کشف بخشی از پیشینه زیست بشر، پژوهش‌های گسترده‌ای را در این دره آغاز کردند. در همان زمان، پروفسور فرانک هول، باستان‌شناس برجسته جهانی، به همراه تیم خود بیش از سه سال در این منطقه به کاوش پرداخت و موفق شد پنج غار تاریخی مهم را شناسایی و بررسی کند.
حسن‌پور ادامه داد: پس از آن، گروه‌های متعددی از باستان‌شناسان خارجی و داخلی، پیش و پس از انقلاب، مطالعات گسترده‌ای در این منطقه انجام دادند. لایه‌های نهفته زمین شکافته شد و به اسناد و شواهدی ارزشمند از تمدنی با قدمتی چند ده‌هزار ساله دست یافتیم.
مدیرکل میراث‌فرهنگی لرستان گفت: با وجود این کاوش‌های مهم، تا سال ۱۳۸۶ هیچ اقدام رسمی برای ثبت جهانی منطقه انجام نشده بود. در همان سال، با تلاش‌های گسترده و حمایت‌های دکتر طالبیان، پرونده‌ای موقت به یونسکو ارسال شد و افتخار داشتم که در آن زمان به‌عنوان مدیر ثبت آثار استان در این مسیر نقش‌آفرینی کنم.
وی افزود: با این حال، این پرونده از سال ۱۳۸۶ تا ۱۴۰۲ در سکوت ماند تا این‌که با تلاش مدیران جدید و همراهی تیم‌های متخصص، روند تکمیل و مستندسازی سرعت گرفت و سرانجام در آبان ۱۴۰۲، وزارتخانه مسئولیت نهایی این پرونده را به ما محول کرد.
به گفته حسن‌پور، تیمی علمی و تخصصی متشکل از استادان دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، امام خمینی (ره) قزوین و بوعلی سینا، ظرف مدت کوتاهی تکمیل پرونده را آغاز کرد و در همین بازه، هشت ارزیاب یونسکو از منطقه بازدیدهای تخصصی انجام دادند.
وی درباره اقدامات انجام‌شده در این مدت گفت: سامان‌دهی شش غار تاریخی، نصب درهای فلزی محافظ، ایجاد مسیرهای دسترسی استاندارد، نصب تابلوهای راهنما، اسکن لیزری و مستندسازی دقیق داده‌ها، تأسیس موزه‌ای فاخر با همکاری موزه ملی ایران و بازگرداندن اشیای ارزشمند غارهای لرستان از آمریکا به خرم‌آباد، از جمله گام‌های اساسی بود که در مسیر تکمیل پرونده برداشته شد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی لرستان این موفقیت را نتیجه «همگرایی ملی و استانی» دانست و تصریح کرد: افراد زیادی نقش اساسی در هموار شدن مسیر داشت.
حسن‌پور گفت: سرانجام در بیستم تیرماه و در جریان چهل‌وهفتمین اجلاس بین‌المللی کمیته میراث جهانی یونسکو، دره تاریخی خرم‌آباد به‌عنوان بیست‌ونهمین اثر ایران در فهرست جهانی ثبت شد؛ اثری که نه‌تنها کهن‌ترین پرونده ثبت‌شده ایران است، بلکه عنوان نخستین پرونده جهانی حوزه پارینه‌سنگی کشور را نیز به خود اختصاص داد.