گروه سیاسی: تروئیکای اروپایی نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که سازوکار «اسنپ‌بک» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.
به گزارش ایسنا، سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) موسوم به تروئیکای اروپایی، روز پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که سازوکار «اسنپ‌بک» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.
سازوکار ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «عدم پایبندی» یکی از طرف‌ها، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. مقامات ایرانی تاکید دارند که سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده‌اند.
خبرگزاری انگلیسی «رویترز» نیز در گزارشی با اشاره به مشاهده نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل متحد، تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام برای فعال سازی مکانیزم ماشه علیه ایران را تأیید کرد. رویترز افزود: «سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای اعلام کردند که تصمیم گرفته‌اند پیش از آنکه در اواسط اکتبر توانایی خود را برای بازگرداندن تحریم‌های تهران که تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی لغو شده بودند، از دست بدهند، مکانیسم ماشه را فعال کنند.»
رویترز به نقل از منابع اروپایی مدعی شد که سه کشور اروپایی در طول مذاکرات خود با ایران، به‌دنبال «تعویق مکانیزم ماشه بوده‌اند، اما معتقدند که مذاکرات روز سه‌شنبه در ژنو تعهدات ملموس کافی از سوی ایران به همراه نداشته است.»
این خبرگزاری انگلیسی افزود: «سه کشور اروپایی که وزرایشان روز چهارشنبه "مارکو روبیو" وزیر امور خارجه ایالات متحده، را از تصمیم خود مطلع کردند، ابراز امیدواری کردند که ایران تا پایان سپتامبر برای ارائه تعهداتی در مورد برنامه هسته‌ای خود که آنها را متقاعد به تعویق اقدامات مشخص کند، وارد عمل شود.»
در بیانیه ادعایی سه کشور اروپایی که توسط رویترز مشاهده شده، آمده است: «سه کشور اروپایی متعهد به استفاده از هر ابزار دیپلماتیک موجود برای اطمینان از اینکه ایران هرگز سلاح هسته‌ای تولید نمی‌کند، هستند. این شامل تصمیم ما برای فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک نیز می‌شود.»
به ادعای رویترز، با وجود تصمیم تروئیکای اروپایی برای کلید زدن فرآیند فعالسازی مکانیزم ماشه که ایران دربرابر عواقب آن هشدار داده بود، «تعهد سه کشور اروپایی به یک راه‌حل دیپلماتیک همچنان پابرجاست»، به‌طوری‌که «سه کشور اروپایی از دوره ۳۰ روزه پس از اطلاعیه به طور کامل برای حل مسئله، استفاده خواهند کرد.»
مقامات ایران نیز تاکید کرده‌اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته‌ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است.
ایران اعلام کرده است پاسخ آن به بازگردانی تحریم‌ها «شدید» خواهد بود.
در همین راستا، «کاظم غریب‌آبادی»، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ظهر پنجشنبه، تأکید کرد: اروپایی‌ها با «کمال پررویی و گستاخی» ادعا می‌کنند که برجام را اجرا می‌کنند، در حالی که شاخص‌ها و اطلاعات موجود نشان می‌دهد آنها نه تنها برجام را اجرا نکرده‌اند، بلکه تحریم‌های جدیدی نیز از جمله علیه کشتیرانی و صنعت هوایی ایران وضع کرده‌اند.معاون حقوقی وزارت خارجه ایران خاطرنشان کرد: این موضوع به طرف‌های اروپایی و اتحادیه اروپا به وضوح اعلام شده که اگر قصد سوءاستفاده از حسن نیت و تعاملات جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند و فرآیند اسنپ بک را آغاز کنند، طبیعتاً ایران هم واکنش لازم را انجام خواهد داد.
وی افزود: در صورت ارسال نامه از سوی اروپا، جمهوری اسلامی ایران نیز اقدام ویژه خود از جمله ارسال نامه یا اخطاریه به شورای امنیت را انجام خواهد داد.
غریب‌آبادی با هشدار درباره تبعات این اقدام گفت: در چنین شرایطی، مسیر تعامل سازنده‌ای که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز شده است مسیر کاملاً تحت تأثیر قرار گرفته و ادامه این روند تعاملی دیگر معنایی نخواهد داشت. وی در پایان تأکید کرد: ما به آنها گفته‌ایم که در صورت وقوع چنین اقدامی، اروپا خود را از عرصه دیپلماتیک و گفت‌وگوها با ایران حذف خواهد کرد.
عراقچی: ایران پاسخ می‌دهد
وزیر خارجه ایران در پاسخ به تماس تلفنی وزرای خارجه تروئیکای اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اقدام سه کشور اروپایی، اقدام آنها در فعالسازی فرایند اسنپ‌بک را غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی دانست و گفت ایران برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.
وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی طی تماس تلفنی با «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران قصد خود برای اطلاع‌رسانی رسمی به شورای امنیت جهت آغاز فرایند موسوم به حل و فصل اختلاف در برجام را به اطلاع وزیر امور خارجه ایران رساندند و در عین حال بر آمادگی خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک طی ۳۰ روز آینده برای حل و فصل موضوعات و جلوگیری از بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت، تاکید کردند.
وزیر امور خارجه ایران اقدام سه کشور اروپایی در این زمینه را ناموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی دانست. عراقچی با یادآوری عملکرد مسئولانه و مبتنی بر حسن نیت ایران در پایبندی به دیپلماسی برای حل و فصل مسائل مرتبط با موضوع هسته‌ای، تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.
عراقچی با تاکید بر جدیت ایران در دفاع از منافع و حقوق قانونی خود وفق حقوق بین‌الملل و پیمان منع اشاعه، ابراز امیدواری کرد سه کشور اروپایی با اتخاذ رویکردی مسئولانه و درک واقعیت‌های موجود، این حرکت نادرست خود را ظرف روزهای پیش روی به نحو مناسب اصلاح نمایند.
فعالسازی اسنپ‌بک به‌معنای پایان دیپلماسی با ایران نیست
وزیر امور خارجه فرانسه ضمن اعلام تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام برای فرآیند فعالسازی مکانیزم ماشه علیه ایران، ادعا کرد: «به دیپلماسی برای جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران پایبند هستیم.»
«ژان-نوئل بارو» با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس»، نوشت: «من به همراه همکارانم، یوهان واده‌فول (وزیر خارجه آلمان) و دیوید لمی (وزیر خارجه انگلیس)، رسماً به شورای امنیت سازمان ملل متحد عدم پایبندی قابل توجه ایران به تعهداتش ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اطلاع داده‌ایم و روند موسوم به اسنپ‌بک را فعال کرده‌ایم. تشدید تنش‌های هسته‌ای ایران نباید بیشتر از این ادامه یابد.»او مدعی شد: «این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست: ما مصمم هستیم از دوره ۳۰ روزه که اکنون برای گفت‌وگو با ایران آغاز شده است، نهایت استفاده را ببریم. ما همچنان به دیپلماسی متعهد هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند.»
∎
به گزارش ایسنا، سه کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، انگلیس و فرانسه) موسوم به تروئیکای اروپایی، روز پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که سازوکار «اسنپ‌بک» را برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران فعال کرده‌اند.
سازوکار ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شده و به اعضای توافق اجازه می‌دهد در صورت ادعای «عدم پایبندی» یکی از طرف‌ها، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن کشور را بازگردانند. این سازوکار طبق متن برجام، تنها در صورتی معتبر است که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات خود پایبند باشند. مقامات ایرانی تاکید دارند که سه کشور اروپایی با عدم اجرای تعهدات اقتصادی و سکوت در برابر اقدامات آمریکا، صلاحیت استفاده از این سازوکار را از دست داده‌اند.
خبرگزاری انگلیسی «رویترز» نیز در گزارشی با اشاره به مشاهده نامه تروئیکای اروپایی به شورای امنیت سازمان ملل متحد، تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام برای فعال سازی مکانیزم ماشه علیه ایران را تأیید کرد. رویترز افزود: «سه کشور اروپایی در بیانیه‌ای اعلام کردند که تصمیم گرفته‌اند پیش از آنکه در اواسط اکتبر توانایی خود را برای بازگرداندن تحریم‌های تهران که تحت توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی لغو شده بودند، از دست بدهند، مکانیسم ماشه را فعال کنند.»
رویترز به نقل از منابع اروپایی مدعی شد که سه کشور اروپایی در طول مذاکرات خود با ایران، به‌دنبال «تعویق مکانیزم ماشه بوده‌اند، اما معتقدند که مذاکرات روز سه‌شنبه در ژنو تعهدات ملموس کافی از سوی ایران به همراه نداشته است.»
این خبرگزاری انگلیسی افزود: «سه کشور اروپایی که وزرایشان روز چهارشنبه "مارکو روبیو" وزیر امور خارجه ایالات متحده، را از تصمیم خود مطلع کردند، ابراز امیدواری کردند که ایران تا پایان سپتامبر برای ارائه تعهداتی در مورد برنامه هسته‌ای خود که آنها را متقاعد به تعویق اقدامات مشخص کند، وارد عمل شود.»
در بیانیه ادعایی سه کشور اروپایی که توسط رویترز مشاهده شده، آمده است: «سه کشور اروپایی متعهد به استفاده از هر ابزار دیپلماتیک موجود برای اطمینان از اینکه ایران هرگز سلاح هسته‌ای تولید نمی‌کند، هستند. این شامل تصمیم ما برای فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک نیز می‌شود.»
به ادعای رویترز، با وجود تصمیم تروئیکای اروپایی برای کلید زدن فرآیند فعالسازی مکانیزم ماشه که ایران دربرابر عواقب آن هشدار داده بود، «تعهد سه کشور اروپایی به یک راه‌حل دیپلماتیک همچنان پابرجاست»، به‌طوری‌که «سه کشور اروپایی از دوره ۳۰ روزه پس از اطلاعیه به طور کامل برای حل مسئله، استفاده خواهند کرد.»
مقامات ایران نیز تاکید کرده‌اند اروپا به دلیل پایبند نبودن به تعهداتش در توافق هسته‌ای فاقد مبنای حقوقی و اخلاقی برای فعالسازی این سازوکار مقرر در این توافق علیه ایران است.
ایران اعلام کرده است پاسخ آن به بازگردانی تحریم‌ها «شدید» خواهد بود.
در همین راستا، «کاظم غریب‌آبادی»، معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ظهر پنجشنبه، تأکید کرد: اروپایی‌ها با «کمال پررویی و گستاخی» ادعا می‌کنند که برجام را اجرا می‌کنند، در حالی که شاخص‌ها و اطلاعات موجود نشان می‌دهد آنها نه تنها برجام را اجرا نکرده‌اند، بلکه تحریم‌های جدیدی نیز از جمله علیه کشتیرانی و صنعت هوایی ایران وضع کرده‌اند.معاون حقوقی وزارت خارجه ایران خاطرنشان کرد: این موضوع به طرف‌های اروپایی و اتحادیه اروپا به وضوح اعلام شده که اگر قصد سوءاستفاده از حسن نیت و تعاملات جمهوری اسلامی ایران را داشته باشند و فرآیند اسنپ بک را آغاز کنند، طبیعتاً ایران هم واکنش لازم را انجام خواهد داد.
وی افزود: در صورت ارسال نامه از سوی اروپا، جمهوری اسلامی ایران نیز اقدام ویژه خود از جمله ارسال نامه یا اخطاریه به شورای امنیت را انجام خواهد داد.
غریب‌آبادی با هشدار درباره تبعات این اقدام گفت: در چنین شرایطی، مسیر تعامل سازنده‌ای که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باز شده است مسیر کاملاً تحت تأثیر قرار گرفته و ادامه این روند تعاملی دیگر معنایی نخواهد داشت. وی در پایان تأکید کرد: ما به آنها گفته‌ایم که در صورت وقوع چنین اقدامی، اروپا خود را از عرصه دیپلماتیک و گفت‌وگوها با ایران حذف خواهد کرد.
عراقچی: ایران پاسخ می‌دهد
وزیر خارجه ایران در پاسخ به تماس تلفنی وزرای خارجه تروئیکای اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اقدام سه کشور اروپایی، اقدام آنها در فعالسازی فرایند اسنپ‌بک را غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی دانست و گفت ایران برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.
وزرای امور خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی طی تماس تلفنی با «سید عباس عراقچی» وزیر امور خارجه ایران قصد خود برای اطلاع‌رسانی رسمی به شورای امنیت جهت آغاز فرایند موسوم به حل و فصل اختلاف در برجام را به اطلاع وزیر امور خارجه ایران رساندند و در عین حال بر آمادگی خود برای یافتن یک راه حل دیپلماتیک طی ۳۰ روز آینده برای حل و فصل موضوعات و جلوگیری از بازگشت قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت، تاکید کردند.
وزیر امور خارجه ایران اقدام سه کشور اروپایی در این زمینه را ناموجه، غیرقانونی و فاقد هرگونه مبنای حقوقی دانست. عراقچی با یادآوری عملکرد مسئولانه و مبتنی بر حسن نیت ایران در پایبندی به دیپلماسی برای حل و فصل مسائل مرتبط با موضوع هسته‌ای، تصریح کرد جمهوری اسلامی ایران برای حفظ و تامین حقوق و منافع ملی خود به نحو مقتضی به این اقدام غیرقانونی و ناموجه سه کشور اروپایی پاسخ خواهد داد.
عراقچی با تاکید بر جدیت ایران در دفاع از منافع و حقوق قانونی خود وفق حقوق بین‌الملل و پیمان منع اشاعه، ابراز امیدواری کرد سه کشور اروپایی با اتخاذ رویکردی مسئولانه و درک واقعیت‌های موجود، این حرکت نادرست خود را ظرف روزهای پیش روی به نحو مناسب اصلاح نمایند.
فعالسازی اسنپ‌بک به‌معنای پایان دیپلماسی با ایران نیست
وزیر امور خارجه فرانسه ضمن اعلام تصمیم سه کشور اروپایی عضو برجام برای فرآیند فعالسازی مکانیزم ماشه علیه ایران، ادعا کرد: «به دیپلماسی برای جلوگیری از هسته‌ای شدن ایران پایبند هستیم.»
«ژان-نوئل بارو» با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس»، نوشت: «من به همراه همکارانم، یوهان واده‌فول (وزیر خارجه آلمان) و دیوید لمی (وزیر خارجه انگلیس)، رسماً به شورای امنیت سازمان ملل متحد عدم پایبندی قابل توجه ایران به تعهداتش ذیل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را اطلاع داده‌ایم و روند موسوم به اسنپ‌بک را فعال کرده‌ایم. تشدید تنش‌های هسته‌ای ایران نباید بیشتر از این ادامه یابد.»او مدعی شد: «این اقدام به معنای پایان دیپلماسی نیست: ما مصمم هستیم از دوره ۳۰ روزه که اکنون برای گفت‌وگو با ایران آغاز شده است، نهایت استفاده را ببریم. ما همچنان به دیپلماسی متعهد هستیم تا اطمینان حاصل کنیم که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نمی‌کند.»