به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، جشنواره توماتینا یا جشن گوجه فرنگی، بزرگترین جنگ غذایی جهان است که هر سال در آخرین چهارشنبه آگوست خیابانهای شهر بونول اسپانیا را به میدان جنگی سرخرنگ تبدیل میکند، این جشن که در سال ۲۰۲۵ به هشتادمین سال برگزاری خود رسید میزبان ۲۲ هزار شرکتکننده بود که طی یک ساعت دیوانهوار، بیش از ۱۲۰ تن گوجهفرنگیهای لهیده و نرم را به سوی یکدیگر پرتاب کردند. برای مقابله با هرجومرج این رویداد سالانه، ساختمانهای شهر با پوششهای محافظتی پوشانده و خیابانها تبدیل به صحنهای میشوند که شرکتکنندگان بدون محدودیت گوجهها را پرتاب میکنند.
صحنه قابلتوجه این جشنواره نمایش پرچ بزرگ فلسطین در میان جمعیت بود که با شکوه و هیجان بسیاری همراه شد و نمادی از همبستگی و حمایت بینالمللی از آرمان فلسطین در فضای پرنشاط و رنگارنگ جشنواره لا توماتینا به نمایش درآمد. این پرچم که به شکلی بزرگ و واضح در میانه جمعیت گسترده حاضر در میدان بونول برافراشته شد، پیام قدرت اتحاد و همبستگی ملتها را در برابر چالشها و ناامنیها منتقل کرد و جلوهای از صلحطلبی و آزادیخواهی در میان شادی و سرزندگی جشن به شمار میرفت.
جشنواره توماتینا نخستین بار در سال ۱۹۴۵ بهصورت تصادفی آغاز شد، هنگامی که جوانان محلی در جشنوارهای شرکت داشتند و کلاه یکی از شرکتکنندگان بهصورت اتفاقی افتاد، نزاعی درگرفت که منجر به سقوط غرفهای پر از سبزیجات و آغاز پرتاب گوجه شد. این اتفاق که ابتدا امری تصادفی و غیررسمی بود، سال بعد تبدیل به سنتی سالانه شد و مردم برای برگزاری جشن، گوجههایی از خانه آوردند. باوجود چندین ممنوعیت اولیه از سوی مقامات، اعتراضات بازیگوشانه مردم همچون برگزاری «تشییع جنازه گوجه» موجب شد که این جشن حفظ شود و در نهایت رسمیت پیدا کند.
جشنواره توماتینا با گذشت زمان، از اتفاقی محلی به یک رویداد بزرگ برنامهریزیشده با قوانین ایمنی و مدیریت جمعیت تبدیل شد. سرانجام در سال ۲۰۰۲، این جشن بهعنوان رویدادی با جاذبه بینالمللی توسط مقامات گردشگری اسپانیا به رسمیت شناخته شد و امروزه شرکتکنندگان برای شرکت در این رویداد باید بلیط تهیه کنند. گردشگران از بیش از ۵۰ کشور دنیا به این جشنواره میآیند تا تجربهای منحصربهفرد از تفریح، همراهی جمعی و انرژی بیمحابا را تجربه کنند.
جذابیت جشنواره توماتینا در سادگی آن است و فرصتی که برای رهایی از روزمرگی و شرکت در لحظاتی شاد و بیخطر ایجاد میکند که موجب شکلگیری دوستی بین غریبهها میشود. گردشگران این رویداد را ترکیبی ویژه از فرهنگ محلی و شادی جهانی میدانند که بهراحتی زبان و مرزهای فرهنگی را پشت سر میگذارد.
گوجههای استفادهشده در این جشن بهطور عمده از مزارع اطراف تهیه و شامل گوجههای لهشده و غیرقابل خوردن میشوند. روز برگزاری، کامیونهای ویژهای گوجهها را به خیابانهای اصلی بونول میآورند و در طول جشن چندین بار گوجهها را توزیع میکنند تا شرکتکنندگان بتوانند آزادانه به جنگ گوجهای بپردازند.
شرکتکنندگان بهطور معمول لباسهای قدیمی و مقاوم میپوشند و از عینک محافظ، گاهی گوشگیر و کفشهای محکم استفاده میکنند تا از آسیب دیدن آنها جلوگیری شود. قوانین ایمنی شامل له کردن گوجه پیش از پرتاب، محافظت از چشمها، در حرکت بودند برای اجتناب از گیر افتادن و محافظت از اشیا باارزش میشود. هدف جشن، سرگرمی و شادی بدون خشونت است.
پس از یک ساعت جنگ گوجهای، شهرداری شهر با استفاده از ماشینهای آبپاش و آب تأمینشده از کانالهای باستانی، خیابانها را شستوشو میدهد و فروشندگان پوششهای پلاستیکی را از روی مغازههای خود برمیدارند. شرکتکنندگان میتوانند خود را در رودخانه بونول شستوشو دهند و اهالی محلی نیز با شلنگهای باغچهای به آنها کمک میکنند. جالب این است که اسیدیته گوجه موجب میشود کثیفیها نرم شود و خیابانها پس از شستوشو بسیار تمیز به نظر برسند. باقیماندههای گوجه نیز بهصورت پایدار جمعآوری و بهعنوان کود استفاده میشوند.
با وجود نگرانیهایی درباره هدررفت مواد غذایی بهدلیل استفاده از بیش از ۱۲۰ تن گوجه در این جشن و مخالفت بعضی از منتقدان با استفاده از غذا برای سرگرمی، برگزارکنندگان و طرفداران توماتینا تأکید دارند که این گوجهها کیفیت پایینی دارند، برای مصرف انسانی مناسب نیستند و در غیر این صورت دور ریخته میشدند. آنها ارزش فرهنگی جشن را برجسته و استفاده از این گوجهها در جشن را به منزله بازیابی منابع و نه هدررفت غذای سالم معرفی میکنند. علاوهبر این، جشنواره گوجه درآمد قابلتوجهی برای اقتصاد محلی ایجاد و اشتغالزایی میکند. روند پاکسازی شهر پس از آن نیز با روشهای ارگانیک و بدون آلودگی شیمیایی انجام میشود.
نگرانیها درباره پایداری موجب شده تا مدیریت جشنوارهها در سراسر جهان بهسمت بهبود روشهای کاهش پسماند، تفکیک زباله، استفاده از مواد قابل بازیافت و آموزش شرکتکنندگان بهسوی رفتارهای پایدار حرکت کند. هیچ جشنوارهای عاری از ضایعات نیست، اما این اقدامات نشاندهنده حساسیت روزافزون نسبتبه حفظ محیط زیست است که به احتمال زیاد در برنامهریزیهای آتی توماتینا نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت.