به گزارش شهرآرانیوز، این روزها گمانه‌زنی‌های مختلفی درخصوص زمان استفاده از مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی مطرح می‌شود؛ از یکسو خبرگزاری رویترز از آغاز بازگشت تدریجی تحریم‌ها از روز پنجشنبه (۶ شهریور ۱۴۰۴) خبر می‌دهد و از سوی دیگر، مقامات وزارت امور خارجه بر استمرار مذاکرات با طرف اروپایی و تعلیق اسنپ‌بک تأکید دارند. در این شرایط، فراتر از اینکه مکانیزم ماشه چه تبعاتی برای اقتصاد کشور خواهد داشت، پاسخ به یک سؤال ضرورت مضاعف دارد: مکانیسم ماشه کی فعال می‌شود؟
امید ایران، کشورهای هم‌پیمان
اگرچه براساس متن صریح برنامه جامع اقدام مشترک، طرفین بر انقضای این تفاهمنامه در ۱۸ اکتبر امسال (۲۶ مهر ۱۴۰۴) توافق کرده‌اند، اما متن برجام این نکته را هم تصدیق می‌کند که تا پیش از این تاریخ، هرکدام از طرفین در اعتراض به بدعهدی طرف مقابل می‌تواند از مکانیسم ماشه در شورای امنیت سازمان ملل استفاده کند. به همین دلیل، اگرچه اظهارنظر‌های رسمی و غیررسمی از قطعیت اجرای اسنپ‌بک تا پایان ماه آگوست میلادی (۱۰ شهریور ۱۴۰۴) حکایت دارد، اما از نظر قانونی نمی‌توان تاریخ دقیقی برای مکانیسم ماشه درنظر گرفت و تروئیکای اروپایی حداکثر تا تاریخ انقضای برجام فرصت دارد تا تحریم‌های قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را احیا کند.
در متن برجام آمده است:
Trigger mechanism is activated when a party to the agreement believes another party is not meeting its commitments, potentially leading to the "snapback" of UN Security Council sanctions.
مکانیزم ماشه زمانی فعال می‌شود که یکی از طرفین باور داشته باشد که طرف مقابل به تعهدات خود پایبند نیست. در این شرایط، تحریم‌های شورای امنیت قابل استفاده خواهند بود.
در این شرایط که ایالات متحده از برجام خارج شده و ائتلاف ایران، روسیه و چین با سه کشور اروپایی در این تفاهمنامه باقی مانده‌اند، باید دید کدام طرف در جریان لابی و مذاکرات پشت‌پرده شورای امنیت دست برتر را خواهد داشت. تمرکز هیئت اروپایی، اقناع اعضای شورای امنیت برای پذیرش و اجرای مکانیسم ماشه است و ائتلاف ایران نیز اجماع شورا بر عدم پذیرش اسنپ‌بک را دنبال می‌کند.
در این جنگ دیپلماتیک، عدم عضویت ایران برای ائتلاف مخالفان و عدم عضویت آلمان برای ائتلاف موافقان مکانیسم ماشه، نقطه ضعف محسوب می‌شود. باید دید آیا ارتباط دوستانه برخی اعضای شورا با ایران همچون الجزایر، پاکستان و سومالی می‌تواند بار دیگر منجی اقتصاد و سیاست ایران باشد؟
