زینب موسوی، کمدین، معروف به «امپراطور کوزکو»، با انتشار ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی که در آن با الفاظ رکیک و شوخی‌های جنسی درباره شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی صحبت کرده، موجی از انتقاد را در میان ایرانیان برانگیخته است.
به گزارش تابناک، اقدام خانم بلاگر که از سوی اکثر تحلیل‌گران و جریان‌های فکری به‌عنوان عملی زشت، زننده و فاقد طنز توصیف شده، واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشته است.
دفاع اصوگرایانه از از فردوسی
برای اولین بار، اصولگرایان و گروه‌های ارزشی به‌صورت متحد و با شدت از حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر ملی ایران، و شاهنامه به‌عنوان نماد هویت فرهنگی دفاع کرده‌اند. این دفاع که برخی آن را غیرمنتظره و عجیب توصیف کرده‌اند، با راه‌اندازی کارزاری در پلتفرم جمع‌آوری امضا همراه شده است.
این کارزار امضا، با عنوان «اعتراض و شکایت علیه خانم زینب موسوی به دلیل بی‌احترامی به شاهنامه، حکیم ابوالقاسم فردوسی و نمادهای فرهنگی و ملی ایران»، تا صبح امروز (چهارشنبه) بیش از ۱۲ هزار امضا جمع‌آوری کرده و خواستار پیگیری قضایی این توهین شده است. متن کارزار با استناد به مواد ۵۰۰ و ۵۱۳ قانون مجازات اسلامی، این اقدام را جرم تلقی کرده و از قوه قضاییه درخواست برخورد قانونی کرده است.
برجسته‌سازی بیش از حد و نگرانی از محدودیت آزادی بیان
اکثر تحلیل‌گران، از جمله محمدرضا شفیعی کدکنی، المیرا شریفی‌مقدم و فاضل نظری، اقدام موسوی را توهین به میراث فرهنگی و هویت ایرانی دانسته و خواستار عذرخواهی رسمی او شده‌اند. با این حال، برخی معتقدند که واکنش‌ها و برجسته‌سازی این موضوع بیش از حد بوده و می‌تواند فضایی علیه آزادی بیان و نقد ایجاد کند. این گروه تأکید دارند که هرچند اجرای موسوی از مرزهای طنز عبور کرده و به هتک حرمت انجامیده، اما جنجال‌های مجازی و رسانه‌ای اخیر ممکن است به سرکوب آزادی بیان و محدودتر شدن آن منجر شود.
برخی کاربران نیز با اشاره به نقدهای پیشین احمد شاملو به شاهنامه، بدون ایجاد چنین جنجالی، خواستار پاسخ‌گویی با نقد و استدلال به‌جای محاکمه شده‌اند.
پیگیری قضایی و بسته شدن صفحه اینستاگرام
موسوی دادستانی تهران علیه زینب موسوی اعلام جرم کرده و پرونده‌ای در دادسرای عمومی و انقلاب تهران تشکیل شده است. اتهامات مطرح‌شده شامل توهین به مفاخر ملی و جریحه‌دار کردن عفت عمومی است. همچنین، صفحه اینستاگرام موسوی به دستور قضایی یا در پی هجوم کاربران بسته شده است.
این جنجال بار دیگر حساسیت جامعه ایرانی نسبت به میراث ادبی و فرهنگی، به‌ویژه شاهنامه، را نشان داد و بحث‌هایی درباره مرزهای طنز، آزادی بیان و مسئولیت‌پذیری در برابر ارزش‌های ملی را به میان آورد.
توضیحات جدید امپراطور
در چنین شرایطی حالا زینب موسوی می‌گوید اصلاً قرار نبوده این بخش از ویدئو منتشر شود: «مدیر برنامه یوتیوبی که قرار بود این طنز را منتشر کند قول داده بود این بخش‌ها حذف شود. حتی فایلی که برای من ارسال کرده بودند هم فاقد این قسمت بود. من هیچ اطلاعی از انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی نداشتم.»
∎