به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، این کتاب که به عنوان منتخب اوّلین جشنواره پایاننامهها و رسالههای برتر زبان و ادبیات فارسی برگزیده شده و به همت انتشارات استاد شهریار چاپ شده است، حاصل کار پژوهشی و تحقیقی دوره دکتری خانم مریم بهفر در دانشگاه فردوسی مشهد است.
یکی از مهمترین ویژگیهای این کتاب جنبه بداعت و نوآوری آن است. در تحقیقات ادبی غالباً بلاغت معطوف به آثار ادبی است و کمتر تلاشی برای معرفی و گسترش آن در دیگر زمینهها صورت گرفته است. در میان تحقیقات سینمایی نیز به بحث تدوین کمتر از سایر فنون سینمایی پرداخته شده است.
این کتاب با انتقال علوم بلاغی در قالب الگو و ارائه یک چهارچوب مدون برای مطالعه و تحلیل تدوین، دستاوردهای جدیدی برای بررسی و نقد جنبههای زیباییشناختی تدوین فیلمهای سینمایی فراهم میکند.
ظرفیتهای بیانی و بصری تدوین در سینمای ایران به هیچ عنوان بررسی و تحقیق نشده است و از این منظر این کتاب با انتقال فنون بلاغت و کارکردهای آن در روشنسازی چگونگی عملکرد هر یک از شیوههای مؤثر هنر تدوین در فیلمهای سینمایی ایرانی، قدم در راهی گذاشته که تا کنون از آن غفلت شده است.
یکی از مهمترین نتایج این کتاب این است که برای نخستین بار، روش مدونی را برای طبقهبندی و توضیح ساز و کارهای مؤثر در تدوین فیلمهای سینمایی ایجاد میکند که میتوان آن را «تدوین بلاغی» خواند.
در این کتاب الگوهای بلاغی به نحوی تنظیم شدهاند که امکان قرار گرفتن و بررسی نما به نمای فیلمهای سینمایی را فراهم کنند.
هر کدام از این الگوهای بلاغی دلایلی را در حوزه انتخاب نقطه برش، ترتیب، ترکیب و اصولی را برای کاستن، افزودن، جابهجایی و جایگزینی نماها در اختیار سینماگران قرار میدهد که این امر ضمن ایجاد روشهایی جدید برای برقراری ارتباط میان نماهای مختلف و گسترش فنون اجرایی و تکنیکی تدوین، الگویی را برای بررسی زیباییشناسی تدوین فیلمهای سینمایی نیز فراهم خواهد کرد.
توجه به اهداف کاربردی و متفاوتی در نگارش این کتاب مورد نظر بوده است. علاوه بر هدف اصلی کتاب که میتوان آن را در قالب دو هدف عمدۀ ایجاد الگوهای تدوین فیلم از طریق مؤلفههای بلاغی و معرفی «تدوین بلاغی» برای تحلیل و زیباییشناسی تدوین فیلم بیان کرد، دو هدف دیگر نیز در نگارش این کتاب به انجام رسیده است.
بررسی و تحلیل تغییرات و دگرگونیهای تدوین بلاغی در دهههای مختلف سینمای ایران و تبیین ویژگیهای سبکی برخی از کارگردانها از دیگر نتایج و دستاوردهای کتاب حاضر است.
در این کتاب ۸۸ فیلم تاریخ سینمای ایران از سال ۱۳۴۰ تا ۱۴۰۰ تحلیل و بررسی شده است. گستره متعدد و متنوعی که برای انجام این پژوهش مد نظر بوده است، باعث شده که نتایج تحقیق جامعیت قابل توجهی در خصوص تفاوت و دگرگونی دورههای مختلف سینمای ایران و ویژگیهای سبک شخصی فیلمسازان مختلف داشته باشد.
این کتاب با روشن کردن یکی دیگر از راههای تعامل ادبیات و سینما میتواند استفادهکنندگانی در هر دو رشته ادبیات و سینما داشته باشد.
برخی از نتایج این رساله که دورههای مختلف سینمایی را به لحاظ کاربرد، بسامد و تغییرات «تدوین بلاغی» بررسی میکند، برای محققان، مورخان و اندیشمندان حوزه سینما و تدوین، دادههای قابل تأملی به دست خواهد داد.
در نهایت اینکه شناخت چگونگی عملکرد تمهیدات تدوینی که به صورت پنهان و ناخودآگاه در ساختار اثر سینمایی فهم و احساس مخاطبان سینما را جهت میدهد، میتواند برای هر علاقهمندی جالب توجه باشد. این کتاب در ۲۲۲ صفحه و با قیمت ۲۵۰ هزار تومان روانه بازار کتاب شد
∎