به گزارش روز دوشنبه ایرنا به نقل از تارنمای الجزیره،در حالی که دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا اقدامات خود را در راستای اخراج مهاجران غیرقانونی افزایش داده و به دنبال کشور ثالث برای اسکان آنها است، وزارت خارجه اوگاندا در بیانیه ای اعلام کرد که موافق میزبانی از این مهاجران است که تمایل به بازگشت به کشور اصلی خود را ندارند، البته این موافقت بر اساس شروط مشخص است.

الجزیره به بررسی دلایلی که باعث شده اوگاندا با آمریکا وارد توافق شود تا به عنوان طرف سوم بحران مهاجران غیرقانونی باشد و اینکه کامپالا چه سودی از این توافق می برد، پرداخته است.

طبق اظهارات ملوسی سیملان، از حقوقدانان مرکز دعاوی آفریقای جنوبی، آمریکا از کشورهای آفریقایی سوء استفاده می‌کند و آنها را محل دفن زباله می‌داند.

وی گفت که واشنگتن روی کشورهایی تمرکز می کند که از ضعف در قوانین و حمایت از حقوق بشر رنج می برند.

انگیزه احتمالی اوگاندا و برخی کشورهایی آفریقایی برای توافق با واشنگتن در چارچوب میزبانی از مهاجران علیرغم اینکه خود این کشور از جمعیت زیاد و بیکاری و فقر رنج می برد، چیست؟

باگیری ونسنت وایسوا، مشاور وزارت خارجه اوگاندا پنجشنبه گذشته در بیانیه ای که در صفحه کاربری خود در شبکه ایکس منتشر کرد، نوشت که کشورش به طور موقت در این زمینه با آمریکا به توافق رسیده است، اما وی چارچوب زمانی مشخص برای آغاز و پایان این روند را اعلام نکرد.

در این بیانیه آمده است: اوگاندا اشخاصی که پیشینه کیفری دارند و یا افراد کم سن و سال فاقد همراه را پذیرش نمی کند و ترجیح می دهد که مهاجران از کشورهایی آفریقایی باشند و دو طرف آمریکایی و اوگاندایی درحال وضع جزئیاتی برای اجرایی شدن این توافق جدید هستند.

از سوی دیگر، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که یووری موسونی، رئیس جمهوری اوگاندا و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا تلفنی درمورد مساله مهاجرت و همچنین تجارت متقابل و روابط اقتصادی رایزنی کرده اند.

گزارش ها درمورد توافق اوگاندا و آمریکا درحالی منتشر شد که چند هفته قبل از آن، رسانه های اوگاندایی پیش بینی هایی در این خصوص کرده و گفته بودند که ممکن است کشورشان همانند کشور «اسواتینی» (سوازیلند سابق) از مهاجرانی که آمریکا خواستار بیرون کردن آنها است، میزبانی کند.

ابتدا «اوکیلو اوریم» وزیر خارجه اوگاندا این اخبار را تکذیب کرد و گفت که کشورش امکانات کافی برای میزبانی از مهاجران را ندارد.

وی در گفت وگو با آسوشیتدپرس تاکید کرد که کشورش با واشنگتن درمورد مساله ویزا، تعرفه های گمرکی و امور مرتبط دیگر رایزنی می کند و موضوع مورد بحث، مساله مهاجرت نیست اما یک روز بعد از اظهارات وزیر خارجه اوگاندا، روایت تغییر کرد.

در بیانیه وزارت خارجه اوگاندا اشاره نشده که «کامپالا» در مقابل میزبانی از شهروندان کشور ثالث که دولت ترامپ به دنبال رهایی از آنها است چه سودی می برد، اما سوابق نشان می دهد که کشورهایی مانند اسواتینی این اقدام را در راستای کاهش تعرفه های گمرکی اتخاذ کردند.

بر اساس این گزارش، در چارچوب جنگ تعرفه ها که ترامپ بعد از رسیدنش به کاخ سفید آن را به راه انداخت، اکنون اوگاندا با تعرفه های گمرکی ۱۵ درصدی در صادراتش به آمریکا مواجه است.

از این رو، برخی مسئولان دولتی اوگاندا اعلام کردند که این تعرفه ها صادرات کشورشان به ویژه محصولات کشاورزی را تهدید می کند و کامپالا درصدد آن است که برای توافق جدید با آمریکا مذاکره کند.

طبق این گزارش، آمریکا و اوگاندا روابط تاریخی خوبی با هم دارند و واشنگتن مرتب و دائما کمک های متنوعی به کامپالا ارسال می کند، اما این روابط بعد از این که اوگاندا در سال ۲۰۲۳ قانون ضد شهروندی را تصویب کرد، متشنج شد.

تنش ها میان دو کشور بالا گرفت تا اینکه واشنگتن محدودیت هایی علیه کمک ها به اوگاندا وضع و این کشور را از برنامه تجارت آزاد AGOA دور و همچنین بانک جهانی وام هایش به کامپالا را به مدت ۲ سال تعلیق کرد.

برخی حقوقدان ها معتقدند که این توافق باعث می شود چهره اوگاندا نزد آمریکا بهبود یابد، اما توافق به ضرر خود مهاجران است.

نیکولاس اوبیو یکی از وکلای حقوق انسانی می گوید که توافق مهاجران در تضاد با اصول قوانین بین المللی است زیرا نوعی تجارت با بشر است.

اوگاندا بزرگ ترین کشور مهاجرپذیر در قاره آفریقا است، زیرا حدود ۱.۷ میلیون پناهنده را در خود جای داده که بیشتر آنها از جنوب سودان و جمهوری کنگو هستند و سازمان ملل بارها از سیاست پیشرفته اوگاندا در قبال پناهندگان و «رویکرد درهای باز آن به روی کشورهای همسایه که از جنگ و درگیری رنج می‌برند»، تمجید کرده است.

این درحالی است که فعالان اپوزیسیون این کشور، نسبت به کارنامه نامطلوب دولت در مساله حقوق بشر هشدار می دهند، آنها بر این باورند که توافق جدید به نظام یووری موسونی که از سال ۱۹۸۶ در این کشور حکومت می کند و متهم به سرکوب معارضان و خبرنگاران و همچنین بازداشت، شکنجه و ربودن آنها است، مشروعیت بیشتری می دهد.

در این چارچوب، اوگاندا تنها کشور آفریقایی نیست که از مهاجران طرد شده از آمریکا میزبانی می کند و قبل از آن، کشورهایی مانند جنوب سودان و رواندا این گام را اتخاذ کرده بودند و رواندا از ۲۵۰ مهاجر طرد شده از آمریکا استقبال کرد و وعده داد که برای آنها فرصت اشتغال فراهم کند.

همچنین کشور اسواتینی ماه جولای (تیر و مرداد) از مهاجران طرد شده از آمریکا میزبانی کرد که این مهاجران از کشورهای مختلفی مانند یمن، ویتنام و کوبا و برخی محکوم به جنایت های خطرناک مانند تجاوز و قتل بودند.

خارج از قاره آفریقا نیز کشورهایی مانند السالوادور و کاستاریکا از صدها مهاجر طرد شده استقبال و در مقابل از واشنگتن کمک های مالی دریافت کردند.