فایننشال تایمز نوشت: تیموتی اسنایدر مورخ حوزه شوروی در مقاله ای بررسی میکند که چگونه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، از روایتهای تاریخی و افسانهای برای مشروعیت بخشیدن به تهاجم خود به اوکراین بهره میبرد. اسنایدر به ویژه به کتاب «قصه سالهای گذشته» اشاره میکند که مجموعهای از خاطرات مذهبی قرون وسطایی کییف است و برای پوتین حکم پیشگویی درباره ضرورت تسلط روسیه بر اوکراین را دارد. او با اشاره به ملاقات پوتین و دونالد ترامپ در آلاسکا توضیح میدهد که این جنگ و سیاستهای پوتین صرفاً بر اساس منافع ملی قابل درک نیست، بلکه با ترکیبی از تاریخ خیالی و خودفریبی شخصی شکل گرفته است.
به گزارش انتخاب، اسنایدر به شخصیت تاریخی رورک (Rørek یا Rurik) اشاره میکند، یک فرمانده دانمارکی که در قرن نهم در منطقه بالتیک فعالیت داشته است، و بیان میکند که هیچ شواهدی مبنی بر حضور او در کییف وجود ندارد. نویسندگان قرون وسطایی با ایجاد افسانهای از رورک و وراث او در کییف، قصد داشتند قدرت و مشروعیت حاکمان خود را تثبیت کنند. پوتین، هشتصد سال بعد، همان روایت را به شیوهای اغراقآمیز برای توجیه جنگ مدرن علیه اوکراین به کار میبرد، حتی اگر شهر مسکو در زمان رورک وجود نداشت.
در مقاله به تطبیق روایت رورک با گستاد دانوروم (Gesta Danorum)، مجموعهای از تاریخ دانمارک در قرن دوازدهم، اشاره شده است. رورک در این روایت به عنوان یک وایکینگ بتپرست و «مصیبت مسیحیت» تصویر میشود که در منطقه بالتیک به جمعآوری خراج میپردازد. این افسانهها بعدها به هملت شکسپیر پیوند میخورند؛ درواقع رورک و نسل او الهامبخش داستان هملت هستند و اسنایدر به این پیوند برای تحلیل سیاستهای قدرت پوتین و ترامپ اشاره میکند.
اسنایدر همچنین به تأثیر ترامپ بر سیاست آمریکا در قبال اوکراین میپردازد. ترامپ، با خودبینی و انکار حمایت روسیه از کمپین ۲۰۱۶ خود، در حقیقت به ابزاری برای پیشبرد اهداف پوتین تبدیل شد. در ملاقات آلاسکا، هر دو رهبر به نوعی قربانی و بازیگر روایتهای خود شدهاند، در حالی که قربانیان واقعی جنگ اوکراین، مردم عادی هستند که با کشتار، شکنجه و آوارگی مواجهاند.
در پایان، اسنایدر نتیجه میگیرد که جنگ اوکراین نه تنها ناشی از سیاستهای قدرت سنتی، بلکه نتیجه ترکیب تاریخسازی افسانهای و خودفریبی شخصی است. هنر و روایتهای تاریخی به ما کمک میکنند تا درک کنیم چگونه ایدئولوژیهای خیالی و افسانهای میتوانند به فاجعههای واقعی و جنگهای معاصر منجر شوند. همانطور که هملت و قصه سالهای گذشته بیان میکنند، فهم هنر و افسانه برای درک سیاستهای امروز ضروری است./انتخاب
∎