پایگاه خبری بازار سرمایه ایران (سنا)، در تازه‌ترین برنامه «تالار گفت‌وگو»، به بررسی عوامل ریزش بازار سهام، که از مردادماه ۱۳۹۹ آغاز شد، پرداخته است.
در این برنامه محبوبه داودی و امیرمحمد گلوانی، کارشناسان اقتصادی، از منظر شرایط کلان اقتصادی، سیاست‌های پولی و فضای عمومی کشور به واکاوی این موضوع پرداخته‌اند.
محبوبه داودی، با اشاره به نقش سیاست‌های پولی در شکل‌گیری این ریزش، گفت: اگر به اواخر سال ۱۳۹۸ بازگردیم، در شرایطی که فشار تحریم‌ها بر اقتصاد افزایش یافته بود، پایه پولی رشد کرد و از ابتدای ۱۳۹۹ تا خرداد همان سال، میانگین رشد آن از ۲۵ به ۴۰ درصد رسید. هم‌زمان با شیوع کرونا، تقاضای پول بانک‌ها کاهش یافت و نرخ بهره بین‌بانکی که در دهه ۹۰ حدود ۱۸ درصد بود، در اردیبهشت و خرداد ۹۹ به محدوده ۷ تا ۱۰ درصد سقوط کرد.
به گفته او، این شرایط باعث ورود حجم عظیمی از نقدینگی به بازار سرمایه شد؛ بازاری که از سال ۹۸ با جهش نرخ ارز روند صعودی گرفته بود.
داودی افزود: این وضعیت، بازار سهام را از یک رونق طبیعی وارد مرحله حبابی کرد. اما با تغییر ناگهانی سیاست دولت و اجرای انقباض شدید پولی، بخش زیادی از نقدینگی به سرعت از اقتصاد جمع‌آوری شد و همین انبساط و انقباض بی‌سابقه، عامل اصلی شکل‌گیری و سپس ترکیدن حباب بورس بود.
امیرمحمد گلوانی، نیز در این برنامه با تاکید بر نقش «نیروی محرک بازارهای مالی» ناشی از مازاد نقدینگی، گفت: از سال‌های ۱۳۹۲ به بعد، رشد نقدینگی بیش از تورم ادامه داشت و این مازاد به مرور به شکل محرک بازار دارایی‌ها انباشته شد. با خروج آمریکا از برجام و جهش نرخ ارز در سال ۱۳۹۷، این نیروی انباشته آزاد شد و بازار سهام جهش شدیدی را تجربه کرد.
گلوانی با انتقاد از رویکرد سیاست‌گذاران افزود: در آن مقطع دولت با القای این تصور که به عنوان بیمه‌گر کلان از بازار حمایت می‌کند، انتظارات غیرواقعی ایجاد کرد. حتی نمایندگان مجلس و مقامات عالی به مردم توصیه به سرمایه‌گذاری در بورس می‌کردند، موضوعی که در دنیا نادر است. همین تصور، رشد حبابی بازار را تشدید کرد و در نهایت، سیاست انقباضی دولت موجب سقوط شدید شاخص شد.
مشروح میزگرد «سنا» را که با حضور محبوبه داودی و امیرمحمد گلوانی، کارشناسان اقتصادی، برگزار شده، در ویدئوی زیر تماشا کنید: