به گزارش خبرگزاری ایمنا، یکی از اقدامات مؤثر در زمینه کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی و حفظ محیط زیست، توسعه و گسترش استفاده از خودروهای دوگانه سوز است. وزارت نفت و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران طی سال‌های اخیر به منظور کاهش مصرف بنزین و ارتقای بهره‌وری انرژی، برنامه‌هایی برای دوگانه سوز کردن خودروهای بنزینی به ویژه در بخش حمل‌ونقل عمومی و خودروهای شخصی تدوین کرده‌اند. در جدیدترین طرح‌ها، امکان تبدیل رایگان خودروهای بنزینی به دوگانه سوز برای مدل ۱۳۹۷ به بالاتر فراهم شده است و این اقدام به کاهش قابل توجهی در مصرف سوخت بنزینی منجر شده است.
با وجود اقتصادی بودن سوخت گاز طبیعی فشرده (CNG) و منابع گسترده گازی در ایران، سهم استفاده از این سوخت در خودروها به نسبت پتانسیل کشور کمتر بوده است. دوگانه سوز کردن خودروها به معنای تجهیز آنها به سیستم استفاده همزمان از بنزین و CNG است که امکان صرفه‌جویی در مصرف بنزین را افزایش می‌دهد. طی دو دهه گذشته بیش از ۴ میلیون خودرو دوگانه سوز در کشور وجود دارد و سالانه میلیاردها لیتر بنزین صرفه‌جویی می‌شود که معادل جلوگیری از خروج ارز کشور است.
اجرای طرح دوگانه سوز کردن رایگان خودروهای شخصی
از سال ۱۳۹۹، باراه اندازی سامانه‌های ثبت نام مخصوص، امکان دوگانه سوز کردن رایگان خودروهای عمومی شامل تا کسی‌ها و وانت‌ها فراهم شده است و در فاز جدید، خودروهای شخصی مدل ۱۳۹۷ به بالا نیز مشمول این طرح شده‌اند. مالکین این خودروها می‌توانند پس از ثبت‌نام در سامانه gcr.niopdc.ir، خودرو خود را به صورت رایگان توسط یکی از بیش از ۳۴۰ کارگاه فعال تبدیل کنند. این تبدیل علاوه بر کاهش مصرف بنزین، موجب کاهش آلودگی هوا و افزایش عمر موتور خودرو نیز می‌شود.
یکی از محوری‌ترین اهداف این طرح، کاهش مصرف بنزین و آلاینده‌های زیست‌محیطی است که در نتیجه، بهبود کیفیت هوا، افزایش پایداری منابع انرژی و کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی محقق می‌شود. کارشناسان برآورد کرده‌اند که دوگانه سوز کردن سالانه چندصد میلیون لیتر بنزین صرفه‌جویی ایجاد می‌کند. همچنین، کاهش سهمیه بنزین برای خودروهای دوگانه‌سوز منجر به کاهش هزینه‌های سوخت برای صاحبان خودرو شده است.
هزینه تبدیل خودروها به دوگانه‌سوز شدن توسط دولت یا شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی از محل صرفه‌جویی در مصرف بنزین تأمین می‌شود و مالک خودرو هیچ هزینه‌ای بابت تجهیز خودرو پرداخت نمی‌کند. این مکانیزم اقتصادی، اجرای این طرح گسترده را ممکن ساخته است و بر اساس آن، سهمیه بنزین نیز برای خودروهای تبدیل شده کاهش می‌یابد ولی میزان مصرف کلی بنزین کمتر شده و هزینه‌ها جبران می‌شود.
با وجود موفقیت‌های چشمگیر، اجرای این طرح با چالش‌های نیز روبرو بوده است؛ از جمله کمبود جایگاه‌های سوخت CNG در برخی مناطق، نارضایتی برخی مالکان به دلیل تغییر در عملکرد اولیه خودرو، نگرانی‌ها درباره امنیت مخازن گاز و نیاز به استانداردهای فنی بالا برای تبدیل صحیح و ایمن خودروها. همچنین، اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی گسترده‌تر برای بهبود پذیرش عمومی و توسعه زیرساخت‌ها ضروری است.
توسعه جایگاه‌های CNG و زیرساخت‌ها
یکی از موضوعات مهم، توسعه شبکه جایگاه‌های سوخت CNG است که نسبت به کشورهای پیشرفته جهان در ایران با محدودیت‌هایی مواجه است. اکنون حدود ۲۵۰۰ جایگاه در کشور فعال هستند، ولی برخی از آنها به دلیل ضعف تقاضا و برخی مسائل فنی و اقتصادی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. بنابراین دولت در تلاش است با ایجاد تسهیلات و جذب سرمایه‌گذاری، این زیرساخت‌ها را توسعه دهد.
کشورهای پیشرفته با اجرای برنامه‌های دوگانه‌سوز کردن خودروها و استفاده گسترده از سوخت‌های گازی توانسته‌اند در کاهش آلودگی و مصرف سوخت‌های فسیلی موفق باشند. مطالعات علمی داخلی و همکاری‌های فناورانه در این زمینه در حال پیشرفت است تا کیفیت سیستم‌ها افزایش یافته و تبدیل خودروها با استانداردهای جهانی انجام شود.
با توجه به روند رو به افزایش ثبت‌نام و اجرای طرح، انتظار می‌رود که تا چند سال آینده میلیون‌ها خودرو در کشور دوگانه‌سوز شوند که این امر نقش مهمی در صرفه‌جویی ارزی، بهبود سلامت محیط زیست و کاهش آلودگی هوا خواهد داشت. همچنین با توسعه فناوری‌های نوین، افزایش تعداد جایگاه‌های CNG و اجرای برنامه‌های حمایتی، شرایط برای عمومی کردن این نوع خودروها فراهم خواهد شد.
به گزارش ایمنا، طرح دوگانه‌سوز کردن رایگان خودروهای شخصی گامی مؤثر در جهت صرفه‌جویی در مصرف سوخت و محافظت از محیط زیست در کشور است. این طرح با بهره‌گیری از ظرفیت‌های داخلی، مدیریت بهینه منابع و حمایت‌های دولتی، می‌تواند به توسعه پایدار و اقتصادی کشور کمک کند و همچنان به عنوان یک سیاست هوشمندانه در صنعت حمل‌ونقل و انرژی باقی بماند.