هر سال، با فرارسیدن نخستین روز از شهریور ماه، ایرانزمین در بزرگداشت دو مفهوم والا به خود میبالد یکی، یادبود نابغهای که مرزهای دانش را درنوردید و دیگری، پاسداشت پیشگامانی که ردای علم را بر تن کرده و جانانه بر بالین دردها میایستند. این روز، نه تنها ادای احترامی عمیق به حکیم فرزانه، ابوعلی سینا، شیخالرئیس پزشکان و فیلسوفان دوران زرین اسلام است، بلکه فرصتی بیبدیل برای تقدیر از پزشکان متعهدی است که علم و ایثار را در مسیری پرچالش، در هم آمیختهاند. این مناسبت خجسته، یادآور آن است که شرافت حرفهای و ایثارگری در حوزه سلامت، همواره در تاریخ این سرزمین ریشه دوانده است.
ابوعلی حسین بن عبدالله بن سینا، مشهور به ابوسینا، در سال 370 هجری قمری در بخارا دیده به جهان گشود. نبوغ او از همان کودکی نمایان بود؛ در سنین نوجوانی علوم مختلفی چون فلسفه، ریاضیات، منطق و به ویژه پزشکی را فرا گرفت و در جوانی به یکی از برجستهترین دانشمندان عصر خود تبدیل شد. شهرت جهانی ابوعلی سینا بیش از هر چیز مدیون دو اثر سترگ اوست:
کتاب الشفا: دایرةالمعارفی جامع در علوم مختلف از جمله منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات که نشاندهنده عمق و گستردگی دانش سینا در حوزههای مختلف است.
قانون در طب: مهمترین اثر او در پزشکی که برای قرنها به عنوان کتاب مرجع اصلی و پایه تدریس در دانشگاههای شرق و غرب، به ویژه اروپا، مورد استفاده قرار گرفت. این کتاب نه تنها به تشریح بیماریها و درمانها میپردازد، بلکه شامل مباحثی درباره آناتومی، فیزیولوژی، داروشناسی و حتی اخلاق پزشکی است.
سینا با رویکردی منطقی و تجربی به پزشکی، بنیانگذار روشهای نوین تحقیق و درمان شد و تأثیر عمیقی بر پزشکی جهان گذاشت. او نه تنها یک پزشک بلکه فیلسوفی بود که طب را بخشی از فلسفه و حکمت میدانست و بر پیوند تن و روان تأکید داشت.
روز پزشک در ایران، با درایت و هوشمندی، همزمان با روز بزرگداشت ابوعلی سینا انتخاب شده تا پیوندی ناگسستنی میان میراث غنی گذشته و تلاشهای بیوقفه حال ایجاد شود. این روز، صرفاً یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه:
فرصتی برای تقدیر از زحمات طاقتفرسا و از خودگذشتگی پزشکان و کادر درمانی که در لحظات حساس، جان خود را به خطر انداخته و آرامش خود را فدای سلامت جامعه میکنند.
بازتابدهنده مسئولیتپذیری: یادآور مسئولیت سنگین و حساسی که بر عهده پزشکان است؛ مسئولیت حفظ جان و کرامت انسانی، که نیازمند دقت، دانش و تعهد بیپایان است.
تشویق به پیشرفت: محرکی برای نسل جوان جهت ورود به این حرفه شریف و تلاش برای ارتقاء سطح علمی و پژوهشی در حوزه پزشکی.
پزشکی در دنیای امروز: چالشها، نوآوریها و چشمانداز آینده
در عصر حاضر، علم پزشکی با سرعت سرسامآوری در حال پیشرفت است. از تشخیصهای دقیقتر با هوش مصنوعی و ژنتیکدرمانی گرفته تا جراحیهای رباتیک و واکسنهای نوین، هر روز شاهد دستاوردهای شگرفی هستیم. با این حال، پزشکان امروز با چالشهای پیچیدهای نیز روبرو هستند:
بیماریهای نوظهور: مانند پاندمیهای جهانی که نیاز به آمادگی و واکنش سریع دارند.
مسائل اخلاقی و اجتماعی: در حوزههایی مانند بیوتکنولوژی و ژنتیک.
با وجود این چالشها، تعهد پزشکان به سلامت جامعه، نویدبخش آیندهای روشنتر در این حوزه است. آموزش مستمر، پژوهشهای بنیادی و کاربردی، و توجه به سلامت روان پزشکان، از جمله اولویتهای این مسیر هستند.
روز بزرگداشت ابوعلی سینا و روز پزشک، بیش از آنکه تجلیل از یک فرد یا یک شغل باشد، گرامیداشت دانش، انسانیت و از خودگذشتگی است. این دو مناسبت به ما یادآوری میکنند که علم پزشکی، با تکیه بر میراث گرانبهای گذشتگان و با نگاه به آیندهای سرشار از نوآوری، همواره در خدمت رفاه و آسایش بشر بوده و خواهد بود. ابوعلی سینا، با رویکرد جامع و انسانیاش، الگویی بیبدیل برای پزشکان امروز و فردایی است تا با تعهد به سوگند پزشکی و با قلبی سرشار از مهر، راه او را در اعتلای سلامت و نجات جان انسانها ادامه دهند. این روز، جشن سلامت و سپاس از حافظان آن است.