سید حسین موسوی روز پنجشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به آغاز احداث بند انحرافی در دیشموک و انتقال آب از رودخانه اعلا به مناطق دیشموک و قلعهرئیسی اظهار کرد: این اقدام بدون توجه به حقابه پاییندست است و تبعات آن مستقیماً متوجه شهرستانهای باغملک، صیدون، رامهرمز و در نهایت تالاب شادگان خواهد شد.
وی افزود: بیتوجهی به حقابهها که ریشه در اسناد رسمی و عرف محلی دارند، به معنای نادیده گرفتن حقوق تاریخی روستاییان، کشاورزان و بهرهبرداران پاییندست است و این موضوع میتواند زمینهساز تعارضات اجتماعی و تنشهای معیشتی شود.
موسوی با بیان اینکه رودخانه اعلا از کوههای غارون در رشتهکوههای مانگشت سرچشمه گرفته و پس از طی حدود ۱۶۰ کیلومتر به تالاب شادگان میریزد خاطرنشان کرد: این رودخانه یکی از شریانهای حیاتی شرق خوزستان در تامین آب شرب، کشاورزی و دامداری است و نیازهای بیش از ۲۰۰ روستا، سه شهرستان و هزاران هکتار اراضی زراعی و باغی را پوشش میدهد.
به گفته نماینده اتاقهای اصناف کشاورزی شهرستانهای خوزستان در اتاق اصناف کشاورزی ایران، وابستگی مستقیم حدود ۶۰ هزار خانوار به این رودخانه، ۳۰ هزار هکتار اراضی آبی دارای حقابه ثابت، ۵۰۰ هکتار باغات دائمی، ۲۵۰ هزار رأس دام سبک، ۲۰ هزار رأس دام سنگین و ۳۰ واحد گلخانه، اهمیت حیاتی حفظ جریان رودخانه اعلا را دوچندان کرده است.
وی تصریح کرد: بستن یا انحراف سرشاخههای این رودخانه بدون رعایت حقابهها، مغایر با اصول فنی مدیریت منابع آب و تخطی آشکار از تعهدات قانونی و عرفی است.
وی ادامه داد: کاهش آورد سالانه رودخانه علاوه بر خشکیدگی باغات و افت سطح ایستابی، بهطور زنجیرهای بر چرخه حیات تالاب شادگان اثرگذار بوده و خطر نابودی بخشی از زیستگاههای پرندگان مهاجر و آبزیان را در پی دارد.
موسوی همچنین تاکید کرد: در استان مقصد نیز امکان برداشت آب از رودخانههای داخلی مانند چاروسا، کلهویسی، کلات و میرسالار وجود دارد و هیچ توجیه فنی برای انتقال آب از رودخانه اعلا که دارای حقابهداران قانونی در خوزستان است، ارائه نشده است.
نماینده اتاقهای اصناف کشاورزی شهرستانهای خوزستان بر اهمیت توقف عملیات انتقال آب رودخانه اعلا تاکید کرد و گفت: باید مطالعات هیدرولوژیک، زیستمحیطی و اجتماعی این طرح بهصورت دقیق انجام گیرد و حقابههای تاریخی کشاورزان و روستاهای پاییندست رعایت شده و نشست مشترکی میان مسئولان ۲ استان با نظارت دستگاههای ملی برگزار شود.
وی افزود: اعزام تیمهای کارشناسی برای بررسی روند اجرای پروژه و پیامدهای آن نیز اقدامی اجتنابناپذیر است.
بر اساس این گزارش روز گذشته نیز معاون حقوقی، مجلس و مالی وزیر نیرو در نشستی با استاندار خوزستان از توقف موقت پروژه انتقال آب بینحوضهای از رودخانه اعلا خبر داد و اعلام کرد تصمیم نهایی در این زمینه پس از بررسیهای شورای عالی آب اتخاذ خواهد شد.
رودخانه اعلا در استان خوزستان و در منطقه منگشت جریان دارد و یکی از رودخانههای محلی این استان به شمار میرود.
این رودخانه بیشتر در مقیاس روستایی شناخته شده و نقش مهمی در تامین آب کشاورزی و استفادههای روزمره ساکنان محلی ایفا میکند. با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، جریان آب رودخانه به شکل فصلی است و در برخی مواقع سال پرآب و در بعضی فصلها کمآب میشود.
رودخانه اعلا علاوه بر اهمیت اقتصادی، نقش زیستمحیطی هم دارد و اکوسیستمهای محلی را تغذیه میکند.
در حاشیه آن روستاها و زمینهای کشاورزی متعددی قرار دارند که از آب این رودخانه بهرهبرداری میکنند. این رودخانه همچنین محلی برای فعالیتهای سنتی و محلی مردم منطقه مانند کشاورزی، دامداری و حتی برخی آیینهای فرهنگی است.