فشار خون بالا یک قاتل خاموش است، زیرا اغلب بدون علامت پیشرفت میکند. فشار خون به نیرویی گفته میشود که خون به دیوارههای رگها وارد میکند و در دو عدد سیستولیک (فشار هنگام تپش قلب) و دیاستولیک (فشار هنگام استراحت قلب) اندازهگیری میشود. مقدار طبیعی فشار خون حدود ۱۲۰/۸۰ میلیمتر جیوه است، اما اگر این عدد به طور مداوم بالا باشد، فرد به پرفشاری خون (هایپرتنشن) مبتلاست.
عوارض فشار خون بالا بر سلامتی آسیب به قلب و عروق: فشار خون بالا موجب سخت شدن دیواره رگها (تصلب شرایین) میشود و خطر سکته قلبی، نارسایی قلبی و بیماری عروق کرونر را افزایش میدهد.
سکته مغزی: فشار خون کنترلنشده میتواند به رگهای مغز آسیب بزند و منجر به لخته شدن خون یا پارگی عروق و در نتیجه سکته مغزی شود.
آسیب کلیوی: کلیهها مسئول تنظیم فشار خون هستند، اما فشار خون بالا میتواند به مویرگهای کلیه آسیب بزند و موجب نارسایی کلیه یا دیالیز شود.
مشکلات بینایی: فشار خون بالا رگهای چشم را تحت تأثیر قرار میدهد و ممکن است منجر به کاهش بینایی یا حتی نابینایی شود.
زوال عقل و اختلالات شناختی: کاهش جریان خون به مغز در اثر فشار خون بالا، خطر آلزایمر و زوال عقل عروقی را افزایش میدهد.
راههای کنترل فشار خون
رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف نمک، چربیهای اشباع و قند و افزایش مصرف میوه، سبزیجات و غلات کامل،ورزش منظم: حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی روزانه مانند پیادهروی یا شنا،کنترل وزن و استرس، کاهش وزن اضافی و استفاده از تکنیکهای آرامشبخش و پرهیز از مصرف سیگار و الکل از عوامل بازدارنده ابتلا به پرفشاری خون است.
ایرج خسرونیا، رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران در گفتوگویی درباره عوارض پر فشاری خون، بیان کرد: فشار خون یکی از بیماریهایی است که اکثر افراد ممکن است گرفتار آن باشند.
وی ادامه داد: بیشتر افراد مسن مبتلا به این بیماری میشوند ولی در کودکان و افراد جوان هم ممکن است که این بیماری وجود داشته باشد.
رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران متذکر شد: علت این است که ممکن است به علت تنگی عروق فرد، بیماریهای کلیوی یا اختلالات هورمونی و آنزیمی باشد که سبب بالا رفتن فشار خون میشود.
خسرونیا افزود: ممکن است ابتدا فشار خون ما که در حالت طبیعی باید ۱۲ روی ۸ باشد کم باشد و اگر عدد ۱۳ یا ۱۴ باشد ممکن است علائمی نداشته باشیم.
وی اضافه کرد: اما اگر بیشتر شود ممکن است با سردرد شروع شود، بی حالی، ضعف عمومی و حالت تهوع به وجود آید و بعد که بیشتر شد ممکن است که ضعف عمومی، بی حالی و حتی افتادن و بیهوش شدن به دنبال داشته باشد.
این متخصص داخلی تصریح کرد: اگر فشار خون خیلی بالا باشد ممکن است سبب پارگی عروق مغزی و در ادامه سکته مغزی شود.
خسرونیا یادآور شد: خوشبختانه بعضی افراد با خون ریزی از بینی فشار خونشان کمی پایین میآید و در همان حال است که اگر به پزشک مراجعه و فشار خون را کنترل کنند متوجه میشوند که فشار خون بالا رفته و ربطی به بینی ندارد.
وی ادامه داد: این حالت به علت پارگی عروق در اثر بالا بودن فشار خون است؛ بنابراین فشار خون یک فرد طبیعی و در سنین ۲۰ تا ۴۰ سال حدود ۱۲_۱۳ روی ۸ است ولی اگر افراد مسن داریم میتواند تا عدد ۱۵ نیز باشد.
این متخصص داخلی درباره درمان فشار خون، توضیح داد: درمان خاصی ندارد؛ اما فرد باید رژیم غذایی داشته باشد؛ رژیم غذایی بدون نمک و چربی؛ همچنین استرس نداشته باشد و اگر بیماری کلیوی یا بیماری قلبی دارد حتما به پزشک مراجعه کند.
خسرونیا با تاکید بر اینکه فرد باید تحت نظر پزشک باشد، گفت: چون یکی از علل بالا بودن فشار خون به خصوص در نزد افراد و جوان ها بیماریهای کلیوی است؛خوردن چربی زیاد، مواد قندی، مبتلا شدن به دیابت ، بالا بودن کلسترول خون، همگی ممکن است موجب بالا رفتن فشار خون شود.
وی ابراز کرد: بنابراین باید یک رژیم غذایی مناسب داشته باشیم؛ از خوردن نمک و چربی زیاد خودداری کنیم؛ ضمن اینکه سعی کنیم در زندگی ورزش و حرکت داشته باشیم تا وزن متعادلی داشته و دچار پر فشاری خون نشویم.