به گزارش روز سه شنبه ایرنا، با گذشت بیش از سه سال از جنگ روسیه و اوکراین و تلفات گسترده جانی و مالی هر دو طرف درگیر در این مناقشه، در ماه های اخیر و با حضور مجدد «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید تلاش ها برای برقراری صلح و آتش بس میان مسکو و کی یف افزایش یافته است. تلاش هایی که بسیاری از تحلیلگران معتقدند تاکنون دستاورد چشمگیری نداشته اما در عین حال نیز گام های نخست برای پایان دادن به این جنگ برداشته شده است.
پیشتر نیز طی سه دوره مذاکره در استانبول، هئیت هایی از روسیه، آمریکا و اوکراین نیز برای برقراری آتش بس گرد هم آمده بودند، اما دستاورد این مذاکرات تنها در تبادل اسیران جنگی خلاصه شد و پیشرفت بیشتری حاصل نشد.
ترامپ که یکی از وعده های اصلی انتخاباتی خود را پایان دادن به جنگ اوکراین طی ۲۴ ساعت اعلام کرده بود، هنوز پس از گذشت ماه ها به این مهم دست نیافته است. تلاش های واشنگتن در این ارتباط منجر به دیدار وی با «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه در آلاسکا شد. دو روز پس از آن و در نتیجه تماس های تلفنی ترامپ با «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین و برخی مقامات کشورهای اروپایی، نشستی در کاخ سفید به منظور تشریح شروط مسکو و حل و فصل مناقشه اوکراین برگزار شد.
در این نشست که برخی آن را «تاریخی» خواندند، «اورسولا فون در لاین» رئیس کمیسیون اروپا، «کی یر استارمر» نخست وزیر انگلیس، «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین، «امانوئل مکرون» رئیس جمهوری فرانسه، «جورجیا ملونی» نخست وزیر ایتالیا، «فریدریش مرتس» صدراعظم آلمان، «الکساندر استاب» رئیس جمهوری فنلاند و «مارک روته» دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) حضور یافتند.
رئیس‌جمهوری آمریکا، پس از مذاکرات روز دوشنبه در کاخ سفید اعلام کرد که با پوتین تماس گرفته و مقدمات برگزاری نشستی سه‌جانبه میان خود، پوتین و زلنسکی را آغاز کرده است.
در حال حاضر می توان گفت که برقراری این نشست سه جانبه می تواند بزرگترین دستاورد گردهمایی روز گذشته در کاخ سفید باشد.
موضع قاطع مسکو در قبال اوکراین؛ پوتین خواهان الحاق ۵ منطقه
براساس گزارش های منتشر شده پس از نشست آلاسکا، پوتین یکی از شروط اصلی خود را برای برقراری آتش بس، الحاق ۵ منطقه از جمله «دونتسک» را که در حال حاضر حدود ۷۵ درصد آن تحت کنترل نیروهای روسی است، به خاک روسیه اعلام کرد.
بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان در این ارتباط تصریح کردند که مسکو از این موضع خود هرگز عقب نشینی نخواهد کرد و واشنگتن نیز در نهایت کی یف را مجبور به پذیرش این شرط خواهد کرد.
«سون شووِن» دانشیار مؤسسه تحقیقات آسیای مرکزی دانشگاه لان‌ژو در چین، در همین ارتباط گفت که مذاکرات پوتین و ترامپ بر سر حل و فصل بحران اوکراین، زلنسکی را مجبور می‌کند که از ادعاهای خود بر سر این مناطق دست کشیده و در ازای دریافت برخی ضمانت‌های امنیتی، آن ها را واگذار کند.
«استیون پایفر» سفیر سابق آمریکا در اوکراین نیز تصریح کرد که زلنسکی احتمالاً می‌داند که در مقطعی مجبور خواهد شد با توافق صلحی که شامل واگذاری بخشی از خاک اوکراین به روسیه باشد. موافقت کند.
روزنامه «وال استریت ژورنال» به نقل از برخی مقامات آگاه اروپایی که نامشان را فاش نکرد، در گزارشی اعلام کرد که زلنسکی در واشنگتن، با شرط روسیه مبنی بر الحاق این مناطق تبادلات ارضی مخالف جدی نکرده و گفته است که انتقال جمعیت این مناطق و دور زدن اصول قانون اساسی اوکراین کار آسانی نخواهد بود.
نشست کاخ سفید، آخرین فرصت زلنسکی
زلنسکی پیشتر در فوریه ۲۰۲۵ (اسفند ۱۴۰۳) به واشنگتن سفر کرد و در دفتر بیضی شکل کاخ سفید با ترامپ خود دیدار داشت؛ دیداری که به مشاجره‌ای لفظی در برابر رسانه‌ها تبدیل شد. ترامپ در جریان این نشست جنجالی از زلنسکی خواست که بیشتر «قدردان» حمایت‌های آمریکا باشد و او را به «قمار با جنگ جهانی سوم» متهم کرد. این جلسه بدون توافق به پایان رسید و از رئیس‌جمهوری اوکراین خواسته شد کاخ سفید را ترک کند. رئیس‌جمهوری ایالات متحده پس از پایان نشست در اظهاراتی گفت: «او زمانی می‌تواند بازگردد که برای صلح آماده باشد.»
روز گذشته (دوشنبه) زلنسکی پس از ۶ ماه مجددا در کاخ سفید در حالی که تلاش می کرد اشتباه گذشته خود را تکرار نکند، حضور یافت. وی این بار سعی داشت با تشکرهای پی در پی از ترامپ از بروز هر گونه تنش و مشاجره در روند مذاکره جلوگیری کند. ترامپ نیز که مدت هاست خود را لایق جایزه صلح نوبل می داند، از تمامی ترفندهای موجود برای ادامه این مذاکرات استفاده می کند.
در همین حال تحلیلگران اذعان داشتند که این نشست آخرین فرصت زلنسکی برای حل و فصل جنگ اوکراین است، چرا که اگر این بار نیز این دوره از مذارکرات بی نتیجه بماند، واشنگتن تمامی حمایت های مالی و نظامی خود از اوکراین را متوقف خواهد کرد؛ اقدامی که شرایط کی یف برای مقابله با روسیه را بسیار سخت و دشوار خواهد کرد.
«آندری سوشنتسوف» رئیس دانشکده روابط بین‌الملل دانشگاه مسکو در مصاحبه ای اختصاصی با خبرگزاری تاس روسیه با اشاره بر این که مسکو در نشست آلاسکا بسیار موفق عمل کرد و توانست مسیر مذاکره را به سمت پذیرش شروط خود سوق دهد، گفت که ترامپ در صورتی که زلنسکی این شروط را نپذیرد، اوکراین و متحدان اروپایی‌اش را بدون حمایت رها خواهد کرد.
کاهش نفوذ رهبران اروپایی در جنگ اوکراین
نشست دو جانبه مسکو و واشنگتن در آلاسکا بدون حضور نمایندگانی از اوکراین و اروپا، حواشی زیادی را به دنبال داشت. این نشست نشان داد که سران کشورهای اروپایی نفوذ خود در جنگ اوکراین را از دست داده و تصمیم گیرنده اصلی برای پایان دادن به این جنگ مسکو و واشنگتن هستند.
معاون وزیر امور خارجه لهستان نیز در همین ارتباط پیشتر گفته بود که نمایندگان کشورهای اروپایی که در دیدار رهبران آمریکا و اوکراین حضور دارند، به هیچ روشی نمی توانند بر تصمیم و نظر سکان دار کاخ سفید تاثیری بگذارند.
این دیپلمات لهستانی تصریح کرد: «تصمیمات اصلی در مورد اوکراین در واقع در یک حلقه بسته و با حضور افراد محدودی در واشنگتن گرفته خواهند شد و نمایندگان کشورهای اروپایی در این حلقه حضور نخواهند داشت. آن ها تأثیر بسیار کمی بر این موضوع دارند. در آنجا (واشنگتن) تصمیمات فقط توسط یک نفر گرفته می‌شود.»
«دیمیتری مدودف» معاون رئیس شورای امنیت روسیه نیز در ارتباط با کاهش نفوذ بروکسل در مذاکرات کاخ سفید در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت که ائتلاف کسانی که خواهان جنگ با روسیه هستند، نتوانست ترامپ را شکست داده و تغییری در رویکرد وی ایجاد کند.