شناسهٔ خبر: 74446721 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: مفدا | لینک خبر

به مناسبت روز عکاسی؛

مروری بر تاریخچه عکاسی و نگاهی به بزرگان این هنر در ایران و جهان

عکاسی برای اولین‌بار در اوایل قرن ۱۹ میلادی ظهور کرد. در سال ۱۸۲۶ یا ۱۸۲۷، ژوزف نیسه‌فور نیِپس (Joseph Nicéphore Niépce) اولین عکس دائمی تاریخ را با استفاده از فرایندی به نام هلیوگرافی ثبت کرد. این عکس ۸ ساعت نوردهی لازم داشت! چند سال بعد، لویی داگر (Louis Daguerre) فرآیند ساده‌تری به نام داگرئوتیپ معرفی کرد که در سال ۱۸۳۹ توسط دولت فرانسه به‌عنوان اختراع رسمی شناخته شد. این سال به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان "سال تولد عکاسی" شناخته می‌شود.

صاحب‌خبر -

به گزارش مفدا_جهرم، تحول بزرگ – فیلم و دوربین‌های قابل حمل

در اواخر قرن ۱۹، شرکت‌هایی مثل کداک (Kodak) با رهبری جورج ایستمن (George Eastman)، عکاسی را برای عموم قابل دسترس کردند. او اولین دوربین کوچک را معرفی کرد که با فیلم رول کار می‌کرد.

عکاسی دیجیتال – قرن ۲۰ و ۲۱

در دهه ۱۹۷۰، اولین نمونه‌های دوربین دیجیتال ساخته شدند. اما در دهه ۱۹۹۰ بود که دوربین‌های دیجیتال رفته‌رفته جای دوربین‌های فیلمی را گرفتند. امروز، با تلفن‌های هوشمند، همه‌گیرترین نوع عکاسی، عکاسی دیجیتال است.

عکاسان معروف جهان

۱. آنسل آدامز (Ansel Adams)

متخصص در عکاسی منظره، مخصوصاً از پارک‌های ملی آمریکا. سبک او با دقت فنی و ترکیب‌بندی فوق‌العاده‌اش شناخته می‌شود.

۲. هنری کارتیه برسون (Henri Cartier-Bresson)

پدر "عکاسی خیابانی" و مبتکر مفهوم "لحظه قطعی" (The Decisive Moment). او از پیشگامان سبک مستند بود.

۳. دایان آربس (Diane Arbus)

مشهور برای پرتره‌های غیرعادی از افراد حاشیه‌نشین جامعه. آثار او نگاه متفاوتی به انسان‌ها داشت.

۴. استیو مک‌کری (Steve McCurry)

عکاس معروف عکس «دختر افغان» که در سال ۱۹۸۵ روی جلد نشنال جئوگرافیک منتشر شد.

مروری بر تاریخچه عکاسی و نگاهی به بزرگان این هنر در ایران و جهان

عکاسان برجسته ایرانی

۱. عباس عطار (Abbas Attar)

عضو آژانس عکس مگنوم (Magnum) و یکی از مطرح‌ترین عکاسان ایرانی در سطح بین‌المللی. او رویدادهای سیاسی و فرهنگی خاورمیانه را به‌طور گسترده مستند کرده.

مروری بر تاریخچه عکاسی و نگاهی به بزرگان این هنر در ایران و جهان

۲. کاوه گلستان

عکاس خبری و مستند که در دوران انقلاب ایران و جنگ ایران و عراق فعال بود. او یکی از تأثیرگذارترین عکاسان تاریخ معاصر ایران است.

مروری بر تاریخچه عکاسی و نگاهی به بزرگان این هنر در ایران و جهان

۳. مریم زندی

از پیشگامان عکاسی پرتره در ایران. او عکس‌های معروفی از هنرمندان و نویسندگان ایرانی گرفته است.

مروری بر تاریخچه عکاسی و نگاهی به بزرگان این هنر در ایران و جهان

اولین سلفی

در سال ۱۸۳۹، رابرت کورنلیوس آمریکایی چیزی را می‌گیرد که می‌تواند «اولین سلفی در جهان» باشد. کورنلیوس دوربین خود را تنظیم کرد، با برداشتن پوشش روی لنز، تصویر را ثبت کرد و سپس وارد کادر شد. او پشت عکس نوشته است:

“اولین عکس از نور در سال ۱۸۳۹ گرفته شده است”

اولین عکس دیجیتال

حدس و گمان هایی در مورد اختراع اولین عکس دیجیتال در سال ۱۹۵۷، ۲۰ سال قبل از اختراع اولین دوربین دیجیتال وجود دارد. تقریباً ۲۰ سال قبل از اینکه مهندس کداک اولین دوربین دیجیتال را اختراع کند. این عکس یک اسکن دیجیتالی از یک عکس در اصل روی فیلم است و پسر راسل کرش را با وضوح ۱۷۶×۱۷۶ نشان می‌دهد.

یکی از عکسهای شناخته شده جهان"

این عکس یکی از شناخته‌شده‌ترین و تأثیرگذارترین تصاویر تاریخی جهان است: «دختر افغان» (Afghan Girl) از استیو مک‌کری (Steve McCurry). بیایید با هم یک تحلیل عمیق از این عکس داشته باشیم:

مروری بر تاریخچه عکاسی و نگاهی به بزرگان این هنر در ایران و جهان

معرفی عکس و داستان پشت آن

«دختر افغان» در سال ۱۹۸۴ توسط عکاس معروف استیو مک‌کری در کمپ پناهندگان ناصر باغ (Nasir Bagh)، نزدیک پیشاور پاکستان، گرفته شد. موضوع عکس، شربت گولا (Sharbat Gula)، یک دختر پناهنده پشتون بود. این تصویر بعدها در جلد مجله National Geographic در ژوئن ۱۹۸۵ منتشر گشت.

عکس با فیلم رنگی Kodachrome ۶۴ و دوربین Nikon FM۲ با لنز Nikkor ۱۰۵mm f/۲.۵ ثبت شد.

این تصویر به‌قدری مشهور شد که CNN آن را به‌عنوان «معروف‌ترین عکس جهان» توصیف کرد.

چرا این عکس تا این حد مشهور است؟

  • چشم‌های نافذ و گیرا: چشم‌های سبز و نافذ شربت گولا نگاه مخاطب را تا عمق می‌کشد و داستانی از رنج و مقاومت را در خود دارد.
  • نورپردازی طبیعی: نوری که از چادر یا منبع طبیعی دیگر می‌تابد، سوژه را به‌صورت نرم و دلفریب جلوه می‌دهد؛ بدون سایه‌های تند و با رفلکس‌های جذابی در چشم‌ها که باعث زنده‌گی عکس می‌شوند.
  • قدرت روایت‌گری: این عکس بیش از یک تصویر است؛ نمایانگر وضعیت پناهندگان افغان و جنگ ستیزه‌جویانه در آن زمان. مک‌کری با این تصویر توانست همدلی جهانی را از طریق عکس برانگیزد.
  • اثر ملموس: انتشار این عکس باعث شد افراد به کمپ‌های پناهندگان بروند، سازمان حمایت از کودکان افغان تأسیس شود و حتی مک‌کری در افغانستان از احترام ویژه‌ای برخوردار گردد.

آثار بعدی و سرنوشت سوژه

هویت دختر پشت عکس برای ۱۷ سال ناشناخته بود تا اینکه تیمی از National Geographic در سال ۲۰۰۲ موفق به یافتن شربت گولا شد. هویت او با تشخیص الگوی عنبیه چشم تأیید گردید.

در مصاحبه‌ها، شربت گولا گفته بود که ترجیح می‌داد این عکس هرگز گرفته نمی‌شد، زیرا در فرهنگ پشتون، نشان دادن چهره زنان به مردان خارج از خانواده قابل قبول نیست.

جمع‌بندی ویژگی‌های کلیدی عکس

ویژگی

توضیح

نورپردازی طبیعی و لطیف

جلوه دادن جزئیات چهره و چشم‌ها با نور ملایم

تمرکز بر نگاه نافذ

ارتباط مستقیم با سوژه و روایت عاطفی

ارزش نمادین

تبدیل عکس به نمادی از جنگ، پناهندگی و مقاومت انسانی

تأثیر اجتماعی

تحریک اقدام جمعی و ایجاد تغییرات کاربردی در دنیا