به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در سال‌های اخیر تغییراتی در نحوه پذیرش دانشجو در کشور ایجاد شده است که از جمله آنها تاثیر سوابق تحصیلی در کنکور است و از آنجایی که داوطلبان کنکوری در بازه زمانی امتحانات نهایی در دوران جمع بندی کنکورشان هستند و خود را برای کنکور آماده می‌کنند، این نهایی خواندن امتحانات برایشان سخت بوده و زمان زیادی را از آنها می‌گیرد.

 

جزئی نگری نهایی در برابر سرعت کنکور!

نهایی خواندن در مقایسه با کنکوری خواندن دو قطب کاملاً مخالف هستند، زیرا در امتحانات نهایی باید تمام راه حل و مطالب را جزء به جزء خواند و به طور کامل جواب سؤالات را داد و در واقع اگر به جواب درست هم برسیم ولی قسمتی از راه حل سوال را ننویسیم نمره کامل تعلق نمی‌گیرد، در صورتی که در کنکور با توجه به زمان محدودی که هست باید از کوتاه‌ترین روش استفاده کرد و سریع‌ترین راه حل را به کار برد.

 

کلاف سردرگم آموزش...

حالا با همه این مسائل داوطلبان کنکور نمی‌دانند که چه کاری درست است، نهایی بخوانند یا بی خیال امتحانات نهایی شده و زمانشان را برای کنکور بگذارند و به دنبال پیدا کردن سریع‌ترین و کوتاه‌ترین راه باشند. بسیاری از دانش‌آموزان، به‌خصوص در سال آخر، دچار سردرگمی در برنامه‌ریزی و نحوه درس‌خواندن برای این دو هدف می‌شوند؛ چرا که تصور می‌کنند باید با یک روش واحد، هر دو را پوشش دهند. در واقع، این دو آزمون تفاوت‌های عمیقی در ساختار، هدف، نحوه طرح سؤال، منابع و حتی مهارت‌های مورد نیاز دارند. از این رو، موفقیت در هرکدام، نیاز به استراتژی جداگانه دارد. از طرفی دیگر اگر دانش‌آموزی امسال پشت کنکور بماند چالش بزرگی را پیش رو خواهد داشت، چون علاوه براینکه در خرداد ماه سال بعد باید نمرات یازدهم و دوازدهم خود را ترمیم کند و بدون فرجه و پشت هم امتحانات مقاطع مختلف را سپری کند، فشار روانی شدیدی بر او تحمیل و وقت و هزینه مضافی را برای او به وجود می‌آورد.

 

این فشار روانی ناشی از هم‌زمانی آمادگی برای کنکور و امتحانات نهایی است. اگر مدیریت نشود، می‌تواند به فرسودگی ذهنی، اضطراب، کاهش اعتمادبه‌نفس و حتی افت عملکرد منجر شود. یکی از دلایل اصلی این فشار، انتظار بالای جامعه، خانواده و نظام آموزشی از دانش‌آموزان برای موفقیت در هر دو میدان است. این درحالی است که درس خواندن برای امتحانات نهایی و کنکور، اگرچه از نظر منابع، محتوا و حتی برخی اهداف هم‌پوشانی دارد، اما از نظر ساختار، مهارت‌های موردنیاز، شیوه پاسخ‌دهی و فشار زمانی، کاملاً متفاوت است. امتحان نهایی از دانش‌آموز می‌خواهد با دقت و جزئی‌نگری مطالب کتاب را بازگو کند، در حالی‌که کنکور از او انتظار دارد با سرعت و تحلیل، پاسخ‌های صحیح را در کوتاه‌ترین زمان ممکن انتخاب کند. برای موفقیت در هر دو آزمون، نه‌تنها باید مطالب را خوب یاد گرفت، بلکه باید به روش‌های خاص هرکدام نیز مسلط شد. مدیریت زمان، تفکیک هوشمند برنامه، تطبیق ابزار‌های مطالعه با هدف و کنار آمدن با فشار روانی این دوران، اجزای اصلی مسیر موفقیت هستند که این هم به آستانه صبر و ظرفیت تحمل دانش‌آموز کنکوری دارد که برای همه یکسان نیست...!

 

بدیهی است که هر طرح و برنامه‌ای که در کشور اجرا می‌شود مزایا و معایبی به همراه دارد؛ از جمله مزایای امتحانات نهایی:

 

سنجش عمق یادگیری، توانایی تحلیل و استدلال، قدرت بیان و مهارت‌های نوشتاری و کاهش جنبه حفظی‌بودن آموزش است؛ و معایب آن: زمان‌بر بودن تصحیح، احتمال خطای انسانی و سلیقه‌ای در نمره‌دهی، دشواری در مقایسه دقیق داوطلبان در مقیاس وسیع و نیاز به طراحان سؤال حرفه‌ای و مصححین با تجربه، است.

تاثیر نهایی در کنکور

مزایای امتحانات نهایی (در کنار کنکور):

 

کاهش فشار کنکور: با افزایش سهم امتحانات نهایی، بخشی از فشار رقابتی کنکور به سمت طول سال تحصیلی و یادگیری مستمر هدایت می‌شود.

 

توجه به کیفیت آموزش در مدارس: مدارس و معلمان به سمت آموزش عمیق‌تر و مفهومی‌تر سوق داده می‌شوند، چرا که نتایج امتحانات نهایی مستقیماً بر سوابق تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد.

 

سنجش جامع‌تر: امتحانات نهایی با ماهیت تشریحی خود، می‌توانند ابعاد دیگری از توانایی‌های دانش‌آموزان (مانند قدرت استدلال و نوشتار) را که در کنکور کمتر مورد سنجش قرار می‌گیرند، پوشش دهند.

 

همچنین معایب امتحانات نهایی (در کنار کنکور):

 

افزایش استرس و فشار مضاعف: برای دانش‌آموزان، علاوه بر کنکور، فشار امتحانات نهایی نیز اضافه می‌شود که می‌تواند بار روانی سنگینی را به دنبال داشته باشد.

 

چالش‌های اجرایی: برگزاری امتحانات نهایی در سطح ملی با یکپارچگی و استانداردسازی بالا، نیازمند زیرساخت‌های قوی و نظارت دقیق است.

 

امکان تقلب و لو رفتن سؤالات: با توجه به گستردگی امتحانات نهایی، کنترل و جلوگیری از تقلب و لو رفتن سؤالات می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

 

عدم یکنواختی در نمره‌دهی: علی‌رغم تلاش برای استانداردسازی، ممکن است تفاوت‌هایی در نحوه تصحیح اوراق توسط مصححین مختلف وجود داشته باشد.

 

وضعیت سایر کشور‌ها در پذیرش دانشجو

اما داستان کنکور و مشقات این ماراتن نفسگیر، تنها مختص دانش‌آموزان ایرانی نیست در برخی کشور‌های جهان نیز آزمون‌های سراسری برای ورود به دانشگاه‌ها برگزار می‌شود که از بعد فراگیر بودن و تاثیرات اجتماعی، آموزشی و روانی آن، دست کمی از کنکور ما ندارد. علاوه بر کشور ما، در کشور‌هایی مثل چین، ترکیه و ژاپن هم آزمون‌های متمرکزی برای تحصیل در مقاطع آموزش عالی برگزار می‌شود که البته نوع و حتی انگیزه برگزاری کنکور در هر کدام از این کشور‌ها با یکدیگر تفاوت اساسی دارد.

 

چین: این کشور با جمعیتی عظیم، برای پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها، آزمونی به نام “گائوکائو” (Gaokao) برگزار می‌کند که هر ساله حدود ۱۴ میلیون نفر در آن شرکت می‌کنند. این آزمون بسیار رقابتی و استرس‌زا است و سرنوشت تحصیلی و شغلی بسیاری از افراد را تعیین می‌کند. ساختار این آزمون عمدتاً تستی است و شباهت زیادی به کنکور ایران دارد.

 

کره جنوبی: آزمون “سونئونگ” (Suneung) در کره جنوبی نیز یکی از دشوارترین و رقابتی‌ترین آزمون‌های ورودی دانشگاه در جهان است. این آزمون نیز عمدتاً تستی بوده و تأثیر بسزایی در آینده تحصیلی و اجتماعی داوطلبان دارد.

 

ژاپن: سیستم ورود به دانشگاه در ژاپن نیز شامل یک آزمون ملی استاندارد است که آن‌هم نیزشباهت‌هایی به کنکور دارد.

 

ترکیه: آزمون YKS (Higher Education Institutions Examination) در ترکیه نیز یک آزمون متمرکز و رقابتی برای ورود به دانشگاه‌ها است که شامل بخش‌های تستی می‌شود.

 

کشور‌های غربی (تکیه بیشتر بر سوابق تحصیلی و آزمون‌های استاندارد کمتر رقابتی):

 

ایالات متحده آمریکا: در آمریکا، پذیرش دانشجو به دانشگاه‌ها بیشتر بر اساس ترکیبی از سوابق تحصیلی (نمرات دبیرستان)، آزمون‌های استاندارد مانند SAT (Scholastic Assessment Test) یا ACT (American College Testing)، مقالات شخصی (Personal Statement)، توصیه‌نامه‌ها و فعالیت‌های فوق برنامه صورت می‌گیرد. آزمون‌های SAT و ACT هرچند استاندارد هستند، اما به اندازه کنکور‌های آسیایی متمرکز و سرنوشت‌ساز نیستند و صرفاً یکی از فاکتور‌های سنجش محسوب می‌شوند. دانشگاه‌ها در آمریکا نگاه جامع‌تری به دانش‌آموز دارند.

 

کانادا، بریتانیا و استرالیا: این کشور‌ها نیز رویکردی مشابه آمریکا دارند و بیشتر بر سوابق تحصیلی دوران دبیرستان، مصاحبه (در برخی رشته‌ها)، و گاهی آزمون‌های ورودی خاص دانشگاه‌ها (که البته در مقیاس کوچک‌تر و برای رشته‌های خاص برگزار می‌شوند) تکیه می‌کنند. در این کشورها، امتحان نهایی دبیرستان و ریز نمرات دانش‌آموز نقش بسیار پررنگی در پذیرش دانشگاهی ایفا می‌کند.

 

کسی با تست زدن ملا نمی‌شود؟!

علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی در سی و سومین اجلاس مدیران و روسای آموزش و پرورش که در سال‌های اخیر برگزار شد، با بیان اینکه با تست زدن کسی ملا نمی‌شود، گفت: باید این سد را از جلوی آموزش و پرورش برداریم، کار بخشنامه‌ای هم نیست. قانون هم می‌تواند کمک کند، اما مهم‌تر از آن نظام ارزیابی در بین مدارس، معلمین، دانش‌آموزان و خانواده‌ها باید تغییر کند و جا بیافتد که اینگونه نیست که اگر یک مدرک ببرید صاحب فهم شده‌اید. اما مسئله مهمی که در اینجا به چشم می‌خورد در این است که آیا با سهیم شدن تاثیر امتحانات نهایی در کنکور، تغییر چشمگیری حاصل شده‌است؟!

 

و حالا همه این مطلبی که گفته شد از زبان دختر زنجانی که خود در این شرایط قرار گرفته و این موقعیت را درک کرده، خلاصه می‌شود:

 

یازدهم و دوازدهم پشت سر هم امتحانات نهایی دادیم بعدش هم کنکور!

 

فشار و استرس بی‌وقفه است انگار هر روز یه آزمون سرنوشت‌ساز را پشت سر می‌گذاریم!

 

خیلی‌هامان واقعا خسته‌ایم...

 

حالا ما از شما جناب رئیس جمهور خواهش می‌کنیم که به این موضوع رسیدگی شود...

 

راه‌حلی پیدا کرد که هم عدالت آموزشی حفظ شود و هم دانش آموز بتواند با امید، انگیزه و تلاش بیشتری درس بخواند و موفق شود

 

و در پایان چند جمله از دل دانش‌آموزان ایران بگویم:

 

ما دانش‌آموزان نسلی هستیم که نه تنها به آینده فکر می‌کنیم بلکه برای‌ساختنش قدم‌بر‌می‌داریم با همه سختی‌ها، با همه نگرانی‌ها، اما با امید، انگیزه و تکیه بر حمایت شما مسئولان...

برای ایران

برای مدرسه

برای نسلی که فقط منتظر نیست

بلند شده تا خودش آینده را بسازد...!