به گزارش جماران، روزنامه اسرائیلی "دِ مارکر" فاش کرد که ۲۳ اقتصاددان برجسته از دانشگاههای آمریکا و اروپا -که ۱۰ نفر از آنها برنده جایزه نوبل اقتصاد هستند- نامهای سرگشاده به بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم اسرائیل، ارسال کرده و در آن هشدار دادهاند که "سیاستهای کنونی در نوار غزه منجر به پیامدهای اقتصادی فاجعهبار خواهد شد."
این نامه -که این روزنامه آن را از نظر لحن بیسابقه توصیف کرد- تاکید کرد که اگر رویکرد کنونی، بهویژه گرسنگی دادن به ساکنان غزه، ادامه یابد، "اسرائیل بهای اقتصادی سنگینی خواهد پرداخت." این نامه تاکید کرد که خطرات تنها به فشارهای موقت محدود نمیشود، بلکه تهدیدی برای تضعیف کل ساختار اقتصاد اسرائیل است.
فروپاشی اعتماد سرمایهگذاران
"دِ مارکر" توضیح داد که این هشدارها بی دلیل نیستند، زیرا نشانههای نگرانکنندهای در داخل اقتصاد اسرائیل در حال ظهور است.
بارزترین نشانههای نگرانکننده از بازار املاک و مستغلات بود که دههها یکی از ارکان سرمایهگذاری بوده است. این بازار از اکتبر ۲۰۲۳ شاهد فرار گستردهای بوده است و سرمایهگذاران ثروتمند بیش از یک سال است که از خرید آپارتمان دست کشیدهاند، در حالی که دهها هزار واحد از آنها به ویژه در تلآویو در شش ماه گذشته فروخته شده است.
این گزارش توضیح داد که "سرمایهگذاران متقاعد شدهاند که ۱۰ سال آینده شاهد روند نزولی طولانی در قیمتها خواهد بود" و این امر باعث شده است که میلیاردها شِکِل از املاک و مستغلات به سمت بورس اوراق بهادار خارج شود.
این روزنامه همچنین به این نکته اشاره کرد که این تغییر در رفتار سرمایهگذاران نشاندهنده از دست دادن اعتماد عمیق است و این امر توانایی دولت برای تثبیت بازارها را تضعیف میکند.
این گزارش افزود که بحث در مورد "اعلام اختلاف کارگری" و احتمال اعتصاب عمومی نشان دهنده حجم غلیان داخلی است، همراه با اتهاماتی مبنی بر اینکه دولت "از مواجهه با ارقام فرار میکند" و چشم خود را بر روی شاخصهای اقتصادی صریحی که عمق بحران را نشان میدهد، میبندد.
انزوای بینالمللی و خطرات تحریمهای شخصی
در کنار رکود داخلی، گزارش "دِ مارکر" هشدارهای اقتصاددانان در مورد خطرات خارجی را برجسته کرد.
این نامه سرگشاده اشاره کرد که کشورهای غربی ممکن است به سمت اعمال "اقدامات شخصی" علیه مقامات دولتی، از جمله مسدود کردن داراییها در اروپا، کانادا و استرالیا و مصادره املاک و حسابهای بانکی، حرکت کنند.
در این گزارش نقل قول مستقیمی از یکی از اقتصاددانان شرکت کننده آمده است: "اگر تصمیمگیرندگان مستقیماً پاسخگو نباشند، نسلهای آینده اسرائیلی هزینه آن را پرداخت خواهند کرد."
این روزنامه همچنین این نگرانیها را به تحولات جاری در اقتصاد جهانی مرتبط دانست و اشاره کرد که "وضعیت در اسرائیل در مقایسه با تجربیات قبلی، مانند سیاستهای تعرفهای در دوران ترامپ، شکنندهتر است"، زیرا جنگ همزمان اعتماد داخلی و زیرساختهای اقتصادی را تضعیف میکند، و این امر ظرفیت اقتصاد اسرائیل برای جذب شوکها را بسیار محدود میکند.
آینده ای تاریک
در این زمینه، گزارش "دِ مارکر" به این نتیجه رسید که اسرائیل با ترکیبی خطرناک از فشارها روبرو است که برجستهترین آنها عبارتند از:
بحران داخلی در بازار املاک و مستغلات.
افزایش از دست دادن اعتماد سرمایهگذاران.
تهدیدات به ناآرامیهای اجتماعی.
کاهش رتبه اعتباری اسرائیل.
فرار سرمایه.
مهاجرت استعدادها، به ویژه در بخش فناوری.
انزوای بینالمللی که در حال تبدیل شدن به تحریمهای شخصی علیه مقامات است.
این نامه که توسط ۲۳ اقتصاددان برجسته -از جمله ۱۰ برنده جایزه نوبل- امضا شده است، به عنوان "آخرین زنگ خطر" توصیف شده است، زیرا به وضوح هشدار میدهد که ادامه سیاستهای غزه نه تنها به معنای هزینههای نظامی یا سیاسی است، بلکه منجر به "فاجعه اقتصادی و مالی قریبالوقوع" میشود.
در زیر اسامی ده برنده جایزه نوبل اقتصاد که در این نامه شرکت کردند آمده است:
دارون عاصماوغلو.
آنگوس دیتون.
پیتر دایموند.
استر دوفلو.
کلودیا گلدین.
اریک ماسکین.
راجر مایرسون.
ادموند فلپس.
کریستوفر پیساریدس.
جوزف استیگلیتز.