سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، امیررضا اصنافی، دانشیار گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی: کودکان و نوجوانان از مخاطبان اصلی و پایه کتابخانه‌ها به خصوص کتابخانه‌های عمومی بوده‌اند. در حقیقت، سرمایه‌گذاری اصلی کتابخانه‌ها توجه به این نسل است؛ زیرا قرار است آینده جامعه در اختیار آن‌ها باشد. کتابخانه‌های تخصصی که زمینه‌های بسیار فنی و خاص خود را پیش می‌برند و در آنجا به صورت منطقی خبری از کودکان و نوجوانان نیست.
کتابخانه‌های دانشگاهی نیز مخاطبان دانشجو، هیئت‌علمی و کارکنان دانشگاه‌ها را دارد و آنجا هم به کودکان و نوجوانان خدمتی ارائه نمی‌شود. مگر برخی دانشگاه‌های کشور که برای رفاه فرزندان کارکنان، اعضای هیئت‌علمی و دانشجویان، کتابخانه کودکان و نوجوانان را هم ایجاد کرده‌اند؛ مثل دانشگاه شهید بهشتی که کتابخانه مرکزی این دانشگاه، نخستین قدم را برای ایجاد کتابخانه مخصوص کودکان و نوجوانان برداشت و بعد از آن هم کتابخانه مرکزی دانشگاه‌الزهرا به این سمت حرکت کرد اما این موارد استثناست و کتابخانه‌های دانشگاهی وظیفه‌ای ندارند که به کودکان و نوجوانان خدمت ارائه کنند.
اما کتابخانه‌های ملی.
معمولاً کتابخانه‌های ملی بخشی را برای کودکان و نوجوانان در نظر می‌گیرند اما وظیفه اصلی آن‌ها چنین نیست. کتابخانه ملی ایران نیز کتابخانه کودک بسیار باشکوه و زیبنده‌ای دارد که پژوهشگران حوزه ادبیات کودک و نوجوان می‌توانند از آن بهره بگیرند. اما کتابخانه‌های آموزشگاهی و عمومی، بیشترین خدمات را برای کودکان و نوجوانان دارند و افزون بر خدمات امانت و گردش کتاب، برگزاری رویدادهای مختلف علمی و فرهنگی را در برنامه خود می‌گذارند؛ مانند کتابخانه حسینیه ارشاد، کتابخانه پارک شهر، کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و نظایر آن‌ها.
اما اکنون می‌خواهیم از زاویه دیگر به خدمات کتابخانه‌ای برای کودکان و نوجوانان نگاه کنیم و آن پیشنهاد ایجاد یک کتابخانه ملی برای کودکان و نوجوانان است. این نگارش براساس تجربه کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان در کره جنوبی است که در ذیل به آن اشاره می‌شود.
کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان در سئول و کشور کره جنوبی، از سال ۲۰۰۶ ایجاد شده و توسعه یافته است. در این کتابخانه منابع متنوع داخلی و بین‌المللی برای بچه‌ها وجود دارد. فضایی استاندارد و شاد با قفسه‌بندی‌های متفاوت و جذاب برای بچه‌ها، ارائه‌دهنده خدمات گوناگون کتابخانه‌ای و فرهنگی برای کودکان و نوجوانان است. در این کتابخانه، بچه‌ها فرهنگ خواندن را می‌آموزند.
آن‌ها با هم می‌خوانند، برای هم می‌خوانند و بلند می‌خوانند. آن‌ها در دوره‌های قصه‌گویی، کتابخوانی و جمع‌خوانی شرکت می‌کنند. مهارت کشف و پاسخ به سوالات، به اشتراک‌گذاری افکار و تجربیات، و حتی بلاگری کتاب در این کتابخانه به کودکان و نوجوانان آموخته می‌شود.
افزون بر این، کتابداران کتابخانه‌های مناسب را به بچه‌ها معرفی و والدین در جمع‌خوانی بچه‌ها مشارکت می‌کنند، پروژه کتاب در این کتابخانه جاری است و کارگاه‌های مشارکتی و تعاملی نیز برگزار می‌شود. بچه‌ها در این کتابخانه یاد می‌گیرند برای پاسخ به سوالات، از منابع کتابخانه‌ای چاپی و الکترونیکی استفاده کنند. شیوه استفاده از منابع دیجیتالی به ویژه فضای مجازی، هوش مصنوعی و کتاب‌های الکترونیکی به بچه‌ها آموزش داده می‌شود زیرا عقیده بر این است آینده بچه‌ها در فضای مجازی شکل می‌گیرد.
این در واقع تجربه کتابخانه ملی کودکان و نوجوانان در کره جنوبی است؛ بنابراین مشاهده می‌شود که شاید ارزش این را داشته باشد که برای ایجاد یک کتابخانه ملی برای کودکان و نوجوانان در کشورمان و بهره‌مندی از کتابداران متخصص و خبره در این کتابخانه، بتوانیم امکان‌سنجی کنیم و زیرساخت‌های لازم را تدارک ببینیم. هرچقدر برای ارائه خدمات کتابخانه‌ای منسجم، گسترده و حساب‌شده به کودکان و نوجوانان این سرزمین تلاش کنیم، آینده روشن و درخشان برای کشورمان از نظر علمی و فرهنگی ساخته‌ایم.
∎