محمدمهدی زاهدی، مدیر فناوری اطلاعات و امنیت فضای مجازی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو، به تشریح ابعاد مختلف طرح «آموزش عالی هوشمند» پرداخت و گفت: موضوع آموزش عالی هوشمند حدود دو سال است که در وزارت علوم کلید خورده و هدف آن این است که فرآیندهای تصمیم‌گیری در نظام آموزش عالی به‌صورت هوشمند انجام شود. به گفته او، این فرآیندها مجموعه‌ای از نظام‌های تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی هستند که در حوزه‌های پژوهش، آموزش، فرهنگی، دانشجویی و سایر بخش‌ها تسری پیدا می‌کنند.
وی با بیان اینکه کشور نیازمند یک نظام جامع و به‌روز در این زمینه است، افزود: اگر قرار باشد دانشگاهی یک رشته دانشگاهی جدید را دایر کند، باید بداند چه رشته‌ای متناسب با نیازهای منطقه است و با توجه به ظرفیت‌های خود و همچنین با ارجاع به قوانین بالادستی مانند سند دانشگاه اسلامی و نقش جامعه علمی کشور تصمیم‌گیری کند.
زاهدی تأکید کرد: هدف آموزش عالی هوشمند این است که تمامی ذینفعان در نظام تصمیم‌گیری مشارکت داشته باشند. به عبارت دیگر، این طرح نوعی خرد جمعی و برون‌سپاری هوشمند است تا اصلاح و بازنگری فرآیندها صورت گیرد. او تصریح کرد: در حوزه ارتقای اعضای هیئت علمی، اگر این فرآیند هوشمند شود، موجب چابک‌سازی و شفافیت خواهد شد. همین موضوع در حوزه جذب هیئت علمی نیز می‌تواند به کوتاه‌تر شدن زمان رسیدگی به درخواست‌ها و تبدیل وضعیت‌ها کمک کند.
مدیر فناوری اطلاعات وزارت علوم با اشاره به اینکه در نظام آموزش عالی هوشمند با یک زیست‌بوم مواجه هستیم، ادامه داد: در این زیست‌بوم، دانشجویان، دانش‌آموختگان، اساتید و یاوران علمی حضور دارند و دخیل هستند. این مشارکت کمک می‌کند فرآیندهای آموزش عالی کشور چابک‌تر، شفاف‌تر و متناسب‌تر با نیازهای جامعه شود.
وی افزود: اگر دانشگاه‌ها مسئول تربیت سرمایه انسانی کشور هستند، باید بررسی شود که آیا این تربیت متناسب با بازار کار است یا خیر. چند درصد از فارغ‌التحصیلان ما پس از پایان تحصیل جذب بازار کار می‌شوند؟ بنابراین، ما نیازمند هوشمندی در فرآیند پذیرش، تربیت و مهارت‌افزایی دانشجو هستیم تا دانشجو پس از فارغ‌التحصیلی بازاری آماده برای جذب داشته باشد.
زاهدی در ادامه گفت: در این مسیر از طرح‌های معاونت علمی نیز حمایت شده است. ما سعی کردیم از فرصت دستیاران هوش مصنوعی به‌خوبی استفاده کنیم و آن را در تحقق آموزش عالی هوشمند به کار بگیریم. باید از معاونت علمی تشکر کرد که این فرآیند را آغاز کرد؛ زیرا این اقدام باعث ایجاد یک سربار دانشی و شکل‌گیری هسته‌های دانش و فناوری در دانشگاه‌ها می‌شود. خروجی این فناوری علاوه بر کمک به دولت‌مردان، می‌تواند بازارهای جدیدی برای دانشگاه‌ها فراهم کند و به تجاری‌سازی محصولات دانشگاهی و ایجاد درآمد برای دانشجویان و اساتید منجر شود.
او با بیان اینکه «هوش مصنوعی بدون هوشمندسازی فرآیندها معنا ندارد» اظهار داشت: هوش مصنوعی بدون اتکا به داده‌های باکیفیت و بدون توجه به قوانین و مقررات جاری، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. در وزارت علوم از دستیاران هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندها استفاده می‌کنیم. نگاه ما به هوش مصنوعی صرفاً به‌عنوان یک ابزار ساده نیست؛ بلکه آن را سطحی بالاتر از عقلانیت و هوشمندی می‌دانیم که می‌خواهد فرآیندها را بازنگری کند.
زاهدی خاطرنشان کرد: برنامه هدفمند معاونت علمی، سپردن اجرای این طرح به دانشگاه‌ها بود. الگویی که در دنیا نیز وجود دارد، تشکیل هسته‌های فناوری در مراکز تحقیقاتی و آموزشی است تا این هسته‌ها تقویت شوند. هدف اجرای این پروژه رسیدن به محصول تجاری نبود، بلکه ایجاد انباشت دانش و درگیر کردن اساتید و دانشجویان با پروژه‌های واقعی بود تا تجربه و دانش کسب‌شده بتواند در قالب شرکت‌های نوپا و دانش‌بنیان وارد بازار شود.
وی اضافه کرد: اگر این کار از مسیر شرکت‌های خصوصی انجام می‌شد، دانش آن در سطح دانشگاه‌های کشور شکل نمی‌گرفت. اما با انتخاب این مسیر، دانش و تجربه در دانشگاه‌ها تولید و نهادینه می‌شود.
مدیر فناوری اطلاعات وزارت علوم در پایان تصریح کرد: این حرکت یک اقدام مفید بوده و ان‌شاءالله در طول مسیر، با ارزیابی‌های دقیق و همراهی با مدل‌های توسعه فناوری، دستاوردهای ارزشمندی برای کشور به همراه خواهد داشت.