شناسهٔ خبر: 74396910 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

میزگرد ایرنا | چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

شهرکرد – ایرنا – استان چهارمحال و بختیاری که روزگاری با منابع آبی فراوان شناخته می‌شد، این روزها با کاهش بارش‌ها و تغییر الگوی مصرف آب مواجه است.

صاحب‌خبر -

به گزارش ایرنا، کارشناسان بر اهمیت مدیریت هوشمندانه و استفاده از روش‌های نوین در بهره‌برداری از منابع آب تاکید دارند تا بتوان آینده‌ای پایدار و مطمئن برای این سرزمین رقم زد.

کاهش چشمگیر بارندگی‌ها، افزایش بی‌سابقه دمای هوا، تغییر الگوی بارش‌ها و از همه مهم‌تر برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، این استان کوهستانی را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است به نحوی که ذخایر آب زیرزمینی به شدت افت کرده و آبخوان‌های حیاتی استان یکی پس از دیگری در وضعیت اضطراری قرار گرفته‌اند.

این وضعیت بحرانی تنها یک هشدار زیست‌محیطی نیست، بلکه زنگ خطری جدی برای بروز مشکلات اقتصادی ، اجتماعی و حتی زیست‌پذیری آینده استان است؛ در چنین شرایطی، لزوم مدیریت هوشمندانه منابع آب، فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه، احیای منابع طبیعی و تغییر رویکردهای بهره‌برداری از آب، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.

با توجه به شرایط و وضعیت منابع آبی کارشناسان هشدار می‌دهند اگر روند کنونی ادامه یابد، نه تنها کشاورزی و حیات روستاهای استان تهدید می‌شود، بلکه امنیت آب شرب نیز با خطر جدی مواجه می‌شود.

مشارکت مردم، هماهنگی دستگاه‌های اجرایی و استفاده از راهکارهای نوین علمی و بومی در مدیریت منابع آب، تنها مسیر عبور از این بحران است.

در این ارتباط میزگردی با عنوان «بررسی چالش‌های آبی چهارمحال و بختیاری و راهکارهای مدیریت مصرف» با حضور محمد اسلامی از کارشناسان منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری، مرتضی درخشان رییس اتاق اصناف کشاورزی چهارمحال و بختیاری و فرشاد متقی سخنگو و مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری در خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) مرکز چهارمحال و بختیاری برگزار شد.

بیشتر بخوانید:

زخم خشکسالی بر استانی که روزگای سرزمین آب‌ها بود

تاثیرخشکسالی و تغییر اقلیم بر منابع آب

چهارمحال و بختیاری وارد یک دوره بلندمدت خشکسالی شده است؛ کاهش بارندگی، افزایش دما و تغییر نوع بارش از برف به باران، باعث شده سهم تغذیه آب‌های زیرزمینی از نزولات آسمانی کاهش یابد و بارش‌ها به صورت روان‌آب‌ها به‌سرعت از استان خارج شوند.

کارشناس منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری گفت: به‌دلیل شرایط خاص جغرافیایی(توپوگرافی) این استان، ظرفیت زهکشی در آن بالا است و بارش‌ها بیشتر به‌صورت سیلابی از منطقه عبور می‌کنند.

محمد اسلامی افزود: مطالعات نشان می‌‎دهد در سال‌های اخیر شدت بارندگی‌ها افزایش و مدت زمان آن‌ها کاهش یافته است که این تغییر الگوی بارش به همراه تغییر نوع بارش از برف به باران، به کاهش ذخایر یخچالی، کاهش نفوذ آب و افزایش فرسایش خاک منجر شده و حجم تغذیه منابع زیرزمینی کاهش پیدا کرده است.

وی اظهار داشت: براساس بررسی‌های به عمل آمده با توجه به شرایط موجود سالانه حدود چهار درصد از منابع آب‌های زیرزمینی چهارمحال و بختیاری کاسته می‌شود.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

کاهش ذخایر آبی؛ چالشی جدی برای کشاورزی چهارمحال و بختیاری

گرم شدن زمین و تغییر الگوی بارش‌ها موجب کاهش تغذیه چشمه‌ها و قنات‌ها شده و همین امر موجب شده است تا امروز موضوع آب به یکی از چالش‌های مهم چهارمحال و بختیاری تبدیل شود و با ادامه روند خشکسالی‌ در آینده‌ای نه چندان دور، وضعیت منابع آبی استان بحرانی‌تر نیز می‌شود.

رییس اتاق اصناف کشاورزی چهارمحال و بختیاری نسبت به مدیریت مصرف آب هشدارهای جدی داد چرا که با توجه به خشکسالی‌های پیاپی ، بسیاری از منابع آبی استان به خصوص منابع آب زیرزمینی از دست رفته است.

مرتضی درخشان با بیان اینکه ۷۵ درصد آب‌ کشاورزی استان وابسته به آب‌های زیرزمینی است افزود: در گذشته تغذیه چشمه‌ها و قنات‌ها از بارش برف تامین می‌شد در حالی که این منابع امروز تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است و همه این شرایط امنیت غذایی استان را تهدید می‌کند.

وی اضافه کرد: در بخش کشاورزی استانداردهای هیدرومدول تعریف شده و کشاورزان بر اساس آن باید آبیاری کنند؛ بنابراین حقوق مکتسبه‌ای برای کشاورزان ایجاد شده است و نمی‌توان به کشاورزان گفت که به آنها آب داده نمی‌شود.

درخشان صدور مجوزهای غیر کارشناسی برای حفر چاه در برخی دشت‌ها را اشتباهی در گذشته خواند و یادآور شد: این کار موجب ایجاد حقوقی برای کشاورزان شده و مانع از توقف تولید کشاورزی شده است.

به گفته درخشان ، برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی موجب فرونشست در دشت‌ها شده است که به زیرساخت‌های استان آسیب می‌زند و قابلیت زیست‌پذیری، امنیت شغلی کشاورزان و اقتصاد مردم را به خطر می‌اندازد.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

رییس اتاق اصناف کشاورزی چهارمحال و بختیاری با اشاره به قابلیت برخی از دشت‌های استان از جمله دشت خانمیرزا که ۲۵ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌‎های کشاورزی را در خود جای داده و امروز با بیشترین فرونشست روبرو است ادامه داد: برای احیای دشت‌های چهارمحال و بختیاری نیاز مبرم به انتقال آب‌های سطحی وجود دارد در غیر این صورت با مشکلات جدی‌تری روبرو خواهیم شد.

تنش آبی در منابع آب زیرزمینی چهارمحال و بختیاری

براساس بررسی‌های به عمل آمده حدود ۸۰ درصد منابع آبی چهارمحال و بختیاری وابسته به منابع آب زیرزمینی است که این موضوع خود بیانگر یک تنش جدی در استان است.

سخنگو و مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری گفت: امروز منابع آب زیرزمینی در این استان به حدی کاهش یافته است که دیگر قابل تکیه نیست و در همین ارتباط این شرکت از ۲ سال پیش به سمت استفاده از آب‌های سطحی روی آورده است.

فرشاد متقی افزود: در گذشته، به طور معمول چاه‌ها در فاصله ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری از شهر یا روستا حفر می‌شد این چاه‌ها با عمری ۲۰ تا ۳۰ سال آب پایدار و با کیفیتی تامین می‌کردند اما امروز، عمر مفید چاه‌ها به یک سال کاهش یافته و علاوه بر این، فاصله چاه‌ها از مناطق شهری و روستایی به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

وی برای توضیح بیشتر مثالی در خصوص چاه‌های شهر سفید دشت می‌آورد که فاصله چاه‌ها امروز در این شهر از ۳۰۰ متر به ۶ کیلومتر افزایش یافته و عمق چاه‌ها نیز از ۳۰ تا ۴۰ متر به بیش از ۱۰۰ متر رسیده و اجرای شبکه برق از شهر تا محل حفر چاه به طول ۶ کیلومتر، حفر کانال و لوله‌گذاری از چاه تا مخزن ذخیره به طول بیش از ۶ کیلومتر در این مناطق نیز ضرورت یافته است که نشان‌دهنده شدت مشکل منابع آب زیرزمینی است.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

وضعیت بحرانی آبخوان‌های چهارمحال و بختیاری

به گفته کارشناس منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری، آبخوان‌ها از نظر جنس و وضعیت زمین‌شناسی به ۲دسته عمده آبرفتی و سازند سخت تقسیم می‌شوند.

اسلامی اضافه کرد: چهارمحال و بختیاری ۱۲ آبخوان آبرفتی اصلی دارد که به دلیل شرایط ۲ دهه خشکسالی و برداشت‌های بی‌رویه در زمان حاضر ۴۰ درصد آن‌ها در شرایط ممنوعه بحرانی و ۵۰ درصد در شرایط ممنوعه قرار دارند.

کارشناس منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری گفت: براین اساس چهار آبخوان اصلی استان شامل بروجن، سفید دشت، شهرکرد و خانمیرزا در وضعیت ممنوعه بحرانی و همچنین آبخوان‌های کیار، شلمزار، فارسان، گندمان، بلداجی، لردگان، جمال و مال‌خلیفه نیز در وضعیت ممنوعه قرار دارند و تنها آبخوان چشمه سلیمان این استان است که در وضعت آزاد قرار دارد.

وی در خصوص عوامل تاثیرگذار بر شرایط تغذیه آبخوان‌ها افزود: شرایط اقلیمی، بارندگی، نوع و شدت بارش و دمای منطقه، نوع رسوبات و تشکیلات زمین شناسی (آهکی، آبرفتی یا سازندهای سخت)، ضخامت لایه‌ها و ساختارهای زمین‌شناسی در تغذیه آبخوان‌ها نقش دارند.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

بیشتر بخوانید:

خشکسالی زنگ خطر منابع آبی زیرزمینی و سطحی در چهارمحال و بختیاری را به صدا درآورده است

ضعف ساختاری آبخوان‌های آبرفتی در چهارمحال و بختیاری

به گفته اسلامی، آبخوان‌های آبرفتی چهارمحال و بختیاری، توسعه یافته و دارای مخازن قابل توجه در قیاس با سایر استان‌های کشور نیستند از منظر مساحت حداکثر ۱۰ درصد مساحت استان را تشکیل داده و عمق آبخوان‌ها بین ۴۰ تا ۱۲۰ متر است.

وی یادآور شد: به عنوان نمونه عمق آبخوان شهرکرد در عمیق‌ترین مناطق حدود ۱۲۰ متر است، اما این لایه‌ها بیشتر دارای درصد بالایی از رسوبات دانه‌ریز رُسی هستند که ظرفیت آبدهی قابل توجهی ندارند.

به گفته این کارشناس ، منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری، این ضعف ساختاری، موجب آسیب‌پذیری سریع این آبخوان‌ها در برابر کاهش تغذیه شده و چاه‌های حاشیه دشت‌ها به سرعت با کاهش توان آبدهی مواجه می‌شوند.

اسلامی یادآور شد: براساس بررسی‌های به عمل آمده سالانه چهار درصد کسری آب‌های زیرزمینی در چهارمحال و بختیاری تخمین زده شده است.

آسیب‌پذیری بالا و تهدید مرگ آبخوان‌ها

به گفته اسلامی ، کاهش سطح آب در آبخوان‌ها، سبب تراکم فضاهای متخلخل درون لایه‌های آبرفتی شده و در صورت تداوم، این فضاهای ذخیره برای همیشه از بین خواهند رفت؛ پدیده‌ای که به آن مرگ آبخوان گفته می‌شود.

وی ادامه داد: در این حالت، حتی در صورت بازگشت بارندگی به شرایط عادی(نرمال)، ظرفیت ذخیره‌سازی و آب‌دهی آبخوان به حالت اولیه بازنخواهد گشت که برای حفظ این منابع، جلوگیری از برداشت‌ و احیای منابع زیرزمینی، وزارت نیرو برنامه‌های مختلفی از جمله طرح احیا و تعادل‌بخشی را در دستور کار قرار داده است.

به گفته اسلامی، طی دهه‌های گذشته تمرکز برداشت‌ها در بیشتر دشت‌های کشور و استان از منابع آب زیرزمینی بوده است در همین ارتباط حدود پنج هزار حلقه چاه با تخلیه حدود ۴۸۰ الی ۵۲۰ میلیون مترمکعب در استان وجود دارد که ضرورت دارد ضمن پایش برداشت‌ها به واسطه نصب کنتورهای هوشمند و اجرای سایر طرح‌های اشاره شده همچنین با استفاده از آب‌های خاکستری (بازیافتی) و استفاده از ظرفیت‌های منابع آب سطحی‌، فشار برداشت از این منابع کاسته شود.

اسلامی نصب کنتورهای هوشمند،مدیریت توامان منابع آب و مصارف برق چاه‌های کشاورزی ، جلوگیری از اضافه‌برداشت، انسداد چاه‌های غیرمجاز، اصلاح الگوی مصرف و تعدیل برداشت چاه‌های کشاورزی را از محورهای اصلی وزارت نیرو عنوان کرد.

کارشناس شرکت آب منطقه‌ای استان یادآور شد: بیشتر چاه‌هایی که در حاشیه دشت‌ها حفر شده‌اند، دارای مصارف صنعتی و صنایع وابسته به کشاورزی هستند و عمده چاه‌های کشاورزی در مرکز دشت حفر شده اند این موضوع تاثیر پذیری صنایع استان را به کاهش سطح آب‌های زیرزمینی شدت بخشیده است.

بیشتر بخوانید:

در میزگرد ایرنا مطرح شد؛ چه پیش آمد که سرزمین آب‌ها گرفتار خشکسالی شد

آبخوانداری؛ ضرورتی کمتر مورد توجه

رییس صنف کشاورزان چهارمحال و بختیاری با اشاره به اشتباهات گذشته در روش‌های آبیاری اظهار داشت: تاکنون در بخش برداشت آب، هیچ‌گونه آبخوان‌داری صورت نگرفته است و جبران این غفلت ضرورتی مهم برای ادامه کار کشاورزی است که باید مورد توجه قرار گیرد.

درخشان یادآور شد: یکی از وظایف مهم مسوولان، انجام آبخیزداری و آبخوان‌داری است که نبود اراده لازم به خصوص برای بحث آبخوانداری این مساله را به معضلی بزرگ تبدیل کرده است و در این شرایط عزم وزارت نیرو برای جذب مجوزهای لازم برای تامین اعتبار در این خصوص ضروری است.

وی از کم‌توجهی مجموعه‌ها به انجام تکالیف قانونی انتقاد کرد و گفت: با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از آب باران به صورت روان‌آب هدر می‌رود انجام اقدامات لازم برای کنترل رواناب‌ها و احداث چاه‌های جذبی باید با جدیت پیگیری شود.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

درخشان در خصوص مقاومت کشاورزان در برابر تغییر الگوی کشت گفت: باید با تامین مالی و تضمین سود کشاورزان، آن‌ها را به تغییر الگوی کشت تشویق کرد.

رییس صنف کشاورزان چهارمحال و بختیاری برضرورت توجه جدی به احیای دشت‌ها، جذب روان‌آب‌ها و انتقال آب‌های سطحی برای جلوگیری از تبدیل این وضعیت به بحران‌های بزرگتر تاکید کرد و گفت: آینده و زندگی استان به مدیریت منابع آبی بستگی دارد.

بیشتر بخوانید:

خشکسالی باعث ممنوعیت کشت برخی از محصولات کشاورزی در چهارمحال و بختیاری شد

درخشان با تاکید بر حقابه کشاورزان گفت: کشاورزان استان انتظار دارند حق‌آبه‌هایی که در دوره ترسالی به آن‌ها اختصاص یافته و هم‌اکنون نیز موجود است، حفظ و تامین شود، زیرا این قشر همواره سهمی از منابع آبی دارند که باید رعایت شود.

تعریف پروژه‌های کلیدی برای تامین آب پایدار در چهارمحال و بختیاری

با توجه به وضعیت بحرانی منابع آب زیرزمینی در چهارمحال و بختیاری شرکت آب و فاضلاب استان با تعریف پروژه‌هایی به سمت استفاده از آب‌های سطحی تغییر رویکرد داده است.

مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری گفت: این شرکت برای استفاده از آب چشمه آتشگاه طرح موسوم به مجتمع آبرسانی آتشگاه را با هدف آبرسانی به ۵۳ روستا و شهر سردشت از سوی قرارگاه امام حسن مجتبی (ع)سپاه پاسداران در دستور کار قرار داده است.

وی یادآور شد: در شهر سردشت پیش‌تر قناتی با دبی ۱۵ لیتر بر ثانیه آب تامین می‌شد اما به دلیل خشکسالی و کاهش بارش، این مقدار به ۲ لیتر بر ثانیه کاهش یافته است در نتیجه مجبور به آبرسانی سیار به شهر و روستاهای اطراف شده‌ایم که این خود یک چالش جدی به شمار می‌رود.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

ذوب یخچال‌ها و کاهش بارش برف چالش منابع آب چهارمحال و بختیاری

بررسی‌ها و اظهار نظر کارشناسان نشان می‌دهد در شرایط کنونی نه تنها حال منابع آبی زیرزمینی بلکه باکاهش محسوس بارش‌ها حال آب‌های سطحی سرزمین آب‌ها نیز خوب نباشد به نحوی که با افزایش دما و تغییر نوع بارش‌ها از برف به باران موجب ذوب سریع‌تر یخچال‌ها و کاهش تدریجی آن‌ها شده است که این اتفاق خوبی برای منابع آبی چهارمحال و بختیاری نیست.

کارشناس منابع آب شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری با اشاره به کاهش میزان بارش‌ها به خصوص در سال آبی جاری گفت: در سال آبی جاری ۴۱۱ میلی‌متر باران در این استان به ثبت رسیده است که این میزان بارش نسبت به میانگین بلند مدت ۳۶ درصد و نسبت به سال آبی گذشته ۲۸ درصد کاهش نشان می‌دهد همین امر موجب شیب نزولی آورد رودخانه‌های استان در ۲ دهه گذشته شده است.

اسلامی ادامه داد: در کنار کاهش بارش‌ها ذوب شدید یخچال‌ها به دلیل افزایش دما نه تنها بر دبی پایه رودخانه‌ها اثر منفی دارد، بلکه توزیع نرمال جریان آب را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

وی یادآور شد: در گذشته، وجود یخچال‌ها و توده‌های برفی باعث می‌شد که در فصل‌های بهار و تابستان، با ذوب تدریجی برف‌ها، نوسانات جریان آب در حد معقولی باقی بماند و پایداری نسبی منابع آبی تا پایان فصل کشت حفظ شود اما با تداوم روند گرمایش و کاهش منابع برفی، این تعادل نیز به خطر افتاده است.

به گفته اسلامی، این شرایط منابع آب استان، به‌ویژه چشمه‌های آهکی و آبرفتی را نیز تهدید می‌کند؛ چرا که این چشمه‌ها نیز به شدت وابسته به میزان بارش‌ها هستند.

این کارشناس منابع آب شرکت آب منطقه ای چهارمحال و بختیاری بر رعایت استانداردهای بهره‌برداری در بخش کشاورزی و اعمال محدودیت‌ها بر برداشت از منابع آب سطحی تاکید کرد و گفت: با توجه به شرایط موجود، این محدودیت‌ها ممکن است ادامه‌دار باشد و حتی محدودیت‌های جدیدی نیز وضع شود.

اسلامی افزود: رویکرد شرکت آب منطقه‌ای تنها به اقدامات نظارتی محدود نمی‌شود، بلکه عملیات‌هایی نیز در دست اجرا است تا به پایداری منابع آبی در استان کمک کند.

وی برضرورت اجرای طرح‌های آبخیزداری که نقش مؤثری در تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی و منابع سطحی دارد تاکید کرد.

چالش منابع آبی چهارمحال و بختیاری؛ ضرورت مدیریت بهینه و راهکارهای پایدار

بیشتر بخوانید:

آخرین وضعیت خشکسالی چهارمحال و بختیاری / بارش‌ها ۴۲ درصد کاهش یافت

دست و پنجه نرم کردن شهرها و روستاها چهارمحال و بختیاری با تنش آبی

مدیر روابط عمومی شرکت آب و فاضلاب چهارمحال و بختیاری گفت: از مجموع ۴۳ شهر این چهارمحال وبختیاری در زمان حاضر ۲۱ شهر و از ۷۹۲ روستا، ۳۵۰ روستا با تنش آبی مواجه‌اند و در حال حاضر به ۲ شهر و ۱۴۸ روستا آبرسانی سیار انجام می‌شود.

متقی اضافه کرد: به واسطه شرایط نامناسب منابع آبی استان و ضعف شدید منابع زیرزمینی چهارمحال و بختیاری هر روز تعداد مناطقی که نیازمند آبرسانی سیار هستند روز به روز افزایش می‌یابد این موضوع در شهرستان‌هایی مانند شهرکرد، بن، لردگان و اردل مشهود است.

متقی در خصوص افزایش میزان مصرف آب مشترکان در تابستان امسال گفت: در زمان حاضر ۴۰۵ هزار مشترک آب در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که سرانه مصرفی برای هر نفر ۱۳۰ لیتر در شبانه روز تعیین شده است درحالی که در تابستان امروز این سرانه به ۱۷۰ لیتر در ثانیه افزایش یافته است.

به گفته کارشناس شرکت آبفای استان، آمارها نشان می‌دهد میزان مصرف آب در چهارمحال و بختیاری طی چهارماه گذشته به ۲ میلیون متر مکعب افزایش یافته است.

مردم مدیریت مصرف آب را فراموش نکنند

متقی از مردم خواست در این شرایط سخت مدیریت مصرف را فراموش نکنند البته مدیریت مصرف به معنای کاهش مصرف نیست، بلکه به معنای مصرف درست و بهینه است که باید مورد توجه قرار گیرد.

وی استفاده از آب خاکستری ( آب حاصل از شست و شوی میوه و سبزیجات بدون مواد شوینده) برای آبیاری درختان و گلدان‌ها و پیوستن به پویش ۲۰ در ۳۰ را از راهکارهای مدیریت مصرف عنوان کرد و گفت: براساس این پویش هر فرد روزانه اگر ۲۰ لیتر آب صرفه‌جویی کند در ۳۰ روز معادل ۶۰۰ لیتر آب می‌شود که اگر این امر محقق شود بخشی از کمبود آب در استان جبران می‌شود.

لزوم بازنگری در سیاست‌های آبی

به گفته رییس صنف کشاورزان چهارمحال و بختیاری آینده بخش کشاورزی به آب بستگی دارد وزارت نیرو باید تکلیف خود را در قبال مدیریت منابع آب روشن کند و کشاورزان نیز به عنوان بهره برداران موظف به اجرای روش‌های نوین آبیاری هستند.

درخشان ادامه داد: امروز دیگر شیوه‌های سنتی آبیاری به‌ویژه آبیاری غرقابی، با توجه به محدودیت منابع آبی کشور، پاسخگو نیست و استفاده از روش‌های نوین از جمله الزاماتی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

وی با تاکید براینکه امکان توقف تولید به دلیل به خطر افتادن امنیت غذایی در کشور وجود ندارد اضافه کرد: در شرایطی که اگر تولید داخلی متوقف شود، امکان واردات مواد غذایی حتی به اندازه یک کیلوگرم نیز با موانع و تهدیدهای خارجی مواجه می‌شود، باید سیاست‌ها و وظایف در حوزه کشاورزی و آب به‌روز و اصلاح شود.

به گفته درخشان، در کنار ترویج روش‌های نوین آبیاری، روند صدور مجوزهای بهره‌برداری از منابع آبی نیز باید اصولی‌تر و مبتنی بر ظرفیت‌های واقعی منابع باشد چرا که صدور مجوزهای بی‌رویه در دهه‌های ۶۰ و ۷۰، به‌ویژه در دشت‌هایی که از ابتدا نیز ظرفیت لازم را نداشتند، تصمیماتی اشتباه و شتاب‌زده بودند؛ چرا که منابع آب متعلق به نسل‌های آینده نیز هست و باید به‌درستی محافظت شود.

وی با اشاره به اینکه دشت‌های چهارمحال و بختیاری در معرض خطر جدی از بین رفتن سفره‌های آب زیرزمینی هستند گفت: احیای دشت‌های استان باید به‌صورت جدی در دستور کار قرار گیرد و این امر نیازمند همراهی جدی وزارت نیرو و سازمان برنامه و بودجه است.

درخشان افزود: باید به شکل مؤثر، روان‌آب‌ها و آب‌های سطحی مدیریت و جذب شوند و بخشی از این منابع برای احیای رودخانه‌ها نیز اختصاص یابد تا از تبدیل این بحران به یک ابربحران که امنیت زیستی و معیشتی مردم را تهدید می‌کند، جلوگیری شود.

کلام آخر

آنچه از این نوشتار برمی‌آید این است که منابع آبی چهارمحال و بختیاری پایدار نیست و به لحاظ توپوگرافی منطقه 85 درصد این استان در ارتفاعات و کمتر از 16 درصد آن را دشت‌ها شامل می‌شود.

با توجه به خشکسالی‌های 2 دهه اخیر و همچنین به جای بارش‌های زمستانی بیشتر بارش‌ها بهاره اتفاق می افتد که این نوع بارشها نه تنها قدرت نفوذ کمتری در سفره های زیرزمینی دارد بلکه باعث افزایش روانابها و سیلابها نیز می‌شود.

همچنین امروز با رشد جمعیت، توسعه زیرساخت‌ها، گسترش کشاورزی و صنایع مختلف تقاضا برای آب در استان چهارمحال و بختیاری به شکل مداوم در حال افزایش است و حاصل این تضاد میان عرضه و تقاضا فشار شدید بر منابع آب زیرزمینی استان است.

برای عبور از این بحران تغییر در سیاست‌های آبی و همچنین به سرانجام رسیدن طرح‌های نیمه کاره آبی از جمله الزاماتی است که باید مورد توجه مسوولان قرار گیرد.

به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری سرچشمه رودخانه‌های زاینده‌رود، کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارش‌ها در این استان، استان‌های دیگر فلات مرکزی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.

خشکسالی‌های اخیر از سال ۱۳۸۶ در چهارمحال و بختیاری آغاز شده و پیامدهای ناگواری بر منابع آب، محیط‌زیست و فعالیت‌های اقتصادی این استان به‌ویژه در بخش کشاورزی داشته است.

هم‌اینک ۱۰۰ درصد مساحت این استان درگیر خشکسالی است.