سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - نیره حیدری: ایام عزای سرور و سالار شهیدان که از راه می‌رسد، دل‌ها دگرگون می‌شوند و زبان‌ها بی‌اختیار نام حسین (ع) را زمزمه می‌کنند. در این روزها، ادبیات رنگ دیگری می‌گیرد؛ رنگ حماسه، سوگ، ایثار و ایمان، شعر و نوحه و تعزیه. واژه‌ها نه تنها زبان ماتم، که با زبان پایداری و آگاهی بیان می‌شوند.

ادبیات عاشورا، بیش از آنکه مجموعه‌ای از اشعار سوگوارانه باشد، تجلی‌گاه مفاهیم بلند انسانی است. از دلاوری قاسم نوجوان گرفته تا مظلومیت رقیه کودک، از شجاعت عباس (ع) تا صبر زینب (س)، این ادبیات همچون آیینه‌ای روشن، حوادث دشت نینوا را بازتاب می‌دهد و مخاطب را با خود به دل آن میدان می‌برد.

در میان اقوام و فرهنگ‌های مختلف ایران، مردم چهارمحال و بختیاری با ذوق شعری و احساسات مذهبی خود، نقش پررنگی در حفظ و گسترش این ادبیات دارند.

محرم در این استان، فقط ایامی برای سوگواری نیست، بلکه فرصتی برای نمایش ارادت به اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) و یاران باوفایش از مسیر هنر، شعر و مراسم آیینی به شمار می‌رود.

عباس قنبری عُدَیوی، رئیس بنیاد ایران‌شناسی چهارمحال و بختیاری و مدرس دانشگاه فرهنگیان، در گفت‌وگویی با ایبنا، به اهمیت ادبیات عاشورا در بستر ادبیات پایداری اشاره کرد و گفت: ادبیات محرم، بخشی از ادبیات پایداری است که به بررسی گونه‌هایی از شعر می‌پردازد که به واقعه تاریخی عاشورا و قیام حضرت سیدالشهدا (ع) اشاره دارند.

وی افزود: در دل این حوادث تاریخی، دلاوری‌ها، رشادت‌ها و سرفرازی‌های زنان، مردان و کودکان کربلا به تصویر کشیده شده است؛ نبردی میان حق و باطل که در قالب نوحه‌ها، رجزخوانی‌ها و تعزیه‌ها بازتاب یافته است. نوحه‌ها در مجالس عزاداری امام حسین (ع) خوانده می‌شوند و با بیانی تاثیرگذار، مظلومیت یاران امام را به تصویر می‌کشند.

قنبری عدیوی ادامه داد: در ادبیات محرم، اشعاری درباره شجاعت امام حسین (ع)، حضرت عباس (ع)، حضرت زینب (س) و سایر دلاوران کربلا سروده شده که بخش بزرگی از آن در قالب تعزیه و شعرهای عمومی اجرا می‌شود، این اشعار صحنه‌هایی چون تشنگی، آتش زدن خیمه‌ها، آزار کودکان و شقاوت سپاه یزید را روایت می‌کنند.

وی تأکید کرد: در استان چهارمحال و بختیاری، این ادبیات در قالب‌های مختلفی از جمله دوبیتی، رباعی، مثنوی و غزل وجود دارد؛ شعرای بزرگی چون دهقان سامانی، قطره، پژمان بختیاری و شاعران جوان انجمن‌های شعر استان، با سرودن اشعار محرمی، ارادت خود را با اشعار و ادبیات سوگوارانه خود به امام حسین (ع) ابراز کرده‌اند.

مدرس دانشگاه فرهنگیان تصریح کرد: ادبیات پایداری عاشورایی تنها محدود به شیعیان نیست، مسیحیان و پیروان ادیان‌توحیدی دیگر و اهل سنت و حتی زرتشتیان نیز آثاری ارزشمند درباره امام حسین (ع) و دیگر ائمه (ع) دارند.

وی ادامه داد: این نشان می‌دهد که هرجا حق و باطل در برابر هم قرار می‌گیرند، انسان‌های آزاده به سمت جبهه حق می‌روند و آن را تقویت می‌کنند.