به گزارش خبرگزاری ایمنا، عاشورا، نقطه‌ای است که تاریخ را به دو بخش سکوت در برابر ظلم و قیام برای حق تقسیم کرد. در دشت کربلا، امام حسین (ع) و یارانش با همه توان در برابر استبداد ایستادند برای زنده نگه داشتن حقیقت. این قیام، مرز زمان و مکان را پشت سر گذاشت و به الگویی جاودان برای هر انسانی بدل شد که نمی‌خواهد زیر بار ذلت برود.
با فرا رسیدن اربعین حسینی نیز باید به‌یاد داشته باشیم که این روز نه‌تنها یادبود خاموشی واقعه کربلا نیست، بلکه به عنوان نقطه عطفی برای استمرار راه عاشورا شناخته می‌شود؛ اربعین یعنی تجدید عهد با خون شهیدان، یعنی یادآوری این حقیقت که ایستادگی تنها با استمرار و پایداری معنا پیدا می‌کند. میلیون‌ها زائر از سراسر جهان، با گام‌هایشان این پیام را فریاد می‌زنند که راه حسین (ع) هنوز ادامه دارد و مرز نمی‌شناسد.
فرهنگ عاشورا و اربعین حسینی بر سه اصل شناخت، آزادی‌خواهی و پایداری استوار است. امام حسین (ع) پیش از هر نبردی، حقیقت را آشکار کرد تا حجت را بر همگان تمام کند. «هیهات منّا الذلّة» او، فقط یک شعار نبود، پیمان‌نامه‌ای بود برای تمام نسل‌ها و اربعین، این پیمان را از سطح فردی به یک تجربه جمعی و جهانی ارتقا داد؛ تجربه‌ای که ملت‌ها را در یک جبهه واحد گرد می‌آورد.
امروز، در میانه تحولات پرآشوب ملت‌ها، این پیام همچنان زنده است. از فلسطین تا یمن، از لبنان تا عراق، ملت‌هایی که زیر فشار اشغال و تحریم ایستاده‌اند، در عاشورا الهام می‌گیرند و در اربعین، همبستگی خود را به نمایش می‌گذارند. این دو واقعه، به زبان مشترک مقاومت تبدیل شده‌اند؛ زبانی که مرزهای قومیت و مذهب را کنار زده و سخن از حق و عدالت می‌گوید.
پیاده‌روی اربعین، نماد قدرت نرم امت اسلامی است؛ حرکتی خودجوش و میلیونی که نه با اجبار حکومت‌ها، بلکه با عشق و ایمان مردم شکل می‌گیرد. این صحنه، هم یادآور مظلومیت حسین (ع) است و هم تصویری روشن از اراده ملت‌ها برای ایستادگی در برابر ستم را به نمایش می‌گذارد؛ به همین دلیل، پیوند عاشورا و اربعین با مقاومت، پیوندی زنده و راهبردی است، ازاین‌رو عاشورا، آغاز راه بود و اربعین، تضمین تداوم آن و تا وقتی این فرهنگ در جان مردم جریان دارد، روح مقاومت در منطقه خاموش نخواهد شد، با توجه به اهمیت این موضوع در تربیت نسل نوجوان گفت‌وگویی داشتیم با علی شجاعی، کارشناس علوم، قرآن و حدیث، فعال حوزه نوجوانان و فعال فرهنگی-تربیتی که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
ایمنا: چه راهکارهایی برای تبیین مفهوم مقاومت در میان نسل نوجوان مؤثر است؟
شجاعی: یکی از روش‌ها، استفاده از کتاب‌های مرتبط با این حوزه است، به‌ویژه کتاب‌های عاشورایی که نوجوانان را با این فرهنگ آشنا می‌کند. البته برای این منظور نیاز به پیش‌زمینه‌ای است بدین معنا که نگارش کتاب‌های آشنایی با مکتب حسینی ویژه سن نوجوانی باید به‌صورت ویژه در جامعه پیگیری شود. این کتاب‌ها باید مطالبی قابل فهم و مناسب برای نوجوانان ارائه دهد و به زبان و ارتباطات نوجوانان نزدیک باشد، اما تعداد معدودی از افرادی که آگاه به آموزه‌های قیام عاشورا بوده و متخصص حوزه کودک و نوجوان هستند، توانسته‌اند با زبان مناسب نوجوانان در این حوزه کتاب‌هایی تألیف کنند و ضروری است که در این زمینه، گام‌های جدی برای نگارش کتاب‌های ویژه نوجوانان درباره آموزه‌های عاشورا و آشنایی با مکتب حسینی برداشته شود.
یکی دیگر از راهکارهای قابل ارائه برای نوجوانان، حمایت و تقویت هیئت‌های خودجوش، بی‌ریا و با اخلاص نوجوانان است که در این ایام و حتی پس از آن به صورت هفتگی برگزار می‌شود؛ لازم است این هیئت‌ها را تقویت کنیم به‌ویژه اگر از نظر مادی نیازمند باشند، باید با کمک خیران، امکاناتی در اختیارشان قرار گیرد تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند، همچنین باید توجه داشت نوجوانانی که به صورت خودجوش در محل زندگی خود گرد آمده‌اند، شناسایی و حمایت شوند. این حمایت ممکن است جنبه مادی داشته باشد یا از نظر محتوا باشد؛ به‌عنوان مثال می‌توان خوراک فکری و محتوایی مناسبی به آنها ارائه داد. نوجوانان هیئت‌دار به طور معمول در زمینه مناجات و سینه‌زنی فعالیت دارند و به عنوان کسی که این جمع‌ها را می‌شناسد، پیشنهاد می‌کنم افرادی همچون مبلغان، سخنرانان، روضه‌خوانان و کسانی که توانایی برقراری ارتباط با نوجوانان را دارند، به این جمع‌ها معرفی شوند، زیرا ضروری است نوجوانان علاوه بر شور، شعور و اندیشه حسینی را نیز بیاموزند.
ایمنا: به چه شیوه‌هایی می‌توان محتوای مجالس و برنامه‌های حسینی را با نیازها و سطح درک نوجوانان هماهنگ کرد تا ارتباط آنها با مفاهیم و معارف عاشورا عمیق‌تر شود؟
شجاعی: متخصصان و مبلغان حوزه نوجوان باید فعالیت پررنگ‌تری در این عرصه داشته باشند و به‌طور ویژه با زبان متناسب با نوجوانان با آنها گفتگو کنند و منبر بروند تا در کنار شور، شعور و اندیشه حسینی نیز به نوجوانان آموزش داده شود. برای مثال مشاهده شده است که در برخی هیئت‌های نوجوانانه یا حتی هیئت‌های بزرگ‌تر و عمومی، سخنرانانی که اغلب از اساتید برجسته حوزه علمیه هستند حضور دارند، اما مطالبی که ارائه می‌دهند برای نوجوانان مناسب نیست.
اگر هیئت عمومی برگزار می‌شود، لازم است تدبیری اندیشیده شود یا برای نوجوانان خوراک محتوایی مناسب ارائه شود تا مطالب برای آنها قابل فهم و مرتبط باشد، یا اینکه نوجوانان به صورت جداگانه در برنامه‌ای جانبی در همان زمان یا مکانی وابسته به هیئت گرد هم جمع شوند و در آن برنامه، یک مبلغ متخصص حوزه نوجوان دعوت شود؛ همچنین برگزاری مسابقه یا فعالیت‌های جانبی همراه با سخنرانی می‌تواند انگیزه و ارتباط نوجوانان با مکتب حسینی را افزایش دهد.
ایمنا: در مسیر تربیت نسل نوجوان، چه روش‌هایی برای پیوند دادن شخصیت‌های برجسته عاشورا وجود دارد تا این الگوها برای نوجوانان امروز قابل‌درک و الهام‌بخش باشند؟
شجاعی: معرفی الگو برای نوجوانان در دو جهت صورت می‌گیرد؛ نخست معرفی الگوهای قیام عاشورا همچون قاسم بن الحسن، عبدالله بن حسن، علی‌اکبر و حضرت عباس و نیز بیان نکات اخلاقی که این بزرگواران رعایت می‌کردند و دوم، معرفی الگوهای مناسب در زمان حاضر. این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که بتوانیم الگویی متناسب با شرایط کنونی نوجوانان ارائه دهیم.
اگر در آن روز حضرت قاسم قیام کرد، امروز نیز نسل قاسم وجود دارد؛ نوجوانانی که از جان خود گذشتند، مانند علی لندی و شهدای نوجوانی همچون حسین فهمیده که مورد توجه رهبر کبیر انقلاب نیز قرار گرفت، زیرا در ۱۳ سالگی با نارنجک در مقابل تانک ایستاد و جانفشانی کرد. همچنین مرحمت بالازاده نمونه‌ای دیگر است؛ او با سختی و اصرار فراوان اجازه رفتن به جنگ را گرفت، حتی نمی‌توانست شناسنامه‌اش را تغییر دهد. خاطره‌ای نقل شده است از ایشان که چگونه با حضور در دفتر ریاست جمهوری و دیدار با مقام معظم رهبری از ایشان درخواست کرد که دیگر روضه حضرت قاسم روی منبر خوانده نشود. دلیلش را پرسیدند و او بیان کرد: «قاسم اذن میدان گرفت و اباعبدالله (ع) اجازه داد که برای دفاع از ناموس و کیان اسلام قیام کند، پس چرا من که ۱۳ سال دارم و هم‌سن قاسم هستم، اجازه رفتن به جبهه را ندارم؟» مقام معظم رهبری پس از شنیدن درخواست مرحمت بالازاده، مجوزی صادر کردند که به او اجازه حضور در جبهه را می‌داد و وی به تیپ عاشورا پیوست. در روزی که شهید مهدی باکری در سال ۱۳۶۳ به شهادت رسید، مرحمت بالازاده نیز به درجه رفیع شهادت نائل آمد. این نمونه‌ها می‌توانند به‌عنوان الگوهای زنده و الهام‌بخش برای نوجوانان امروز معرفی شوند.
ایمنا: چه راهبردهایی می‌تواند ضمن معرفی الگوهای برگرفته از عاشورا و قهرمانان معاصر، نوجوانان را در برابر جنگ نرم و تلاش‌های دشمن برای تغییر باورها و هویتشان مصون سازد؟
شجاعی: می‌توان به نوجوانان الگوهایی معرفی کرد که هم از قیام عاشورا برگرفته شده‌اند و هم از شخصیت‌های معاصر؛ از جمله علی لندی، مرحمت بالازاده، حسین فهمیده، مهرداد عزیزالهی و بهنام محمدی. به‌عنوان نمونه، اگر فیلم مصاحبه مهرداد عزیزالهی را مشاهده کنید، خواهید دید که اگرچه تنها ۱۳ سال دارد، اما بسیار پخته، عالمانه و عارفانه سخن می‌گوید و این پختگی تنها ناشی از آشنایی او با مکتب عاشورا است.
دشمن نیز از همین موضوع بیمناک است و به‌طور ویژه قشر نوجوان را هدف قرار می‌دهد. با انتشار بازی‌های رایانه‌ای، اجازه حضور نوجوانان در فضاهای نابهنجار همچون شبکه‌های اجتماعی و اینستاگرام که کنترل آنها در دست دشمن است، تلاش می‌کند این قشر را آسیب‌پذیر سازد. دشمن می‌داند که اگر نوجوانان با تفکر حسینی آشنا شوند و این تفکر در آنها رشد پیدا کند، توانایی و بالندگی آنها چندین برابر خواهد شد و از این موضوع به شدت واهمه دارد.