به گزارش روز چهارشنبه ایرنا به نقل از خبرگزاری اتیوپی، «ژانه نعنا اوپوکو-آگیمانگ»* در مراسم آغاز به کار اجلاس احزاب سیاسی آفریقا در شهر «آکرا» غنا گفت: سیاست جدا شده از رفاه و تحول زندگی مردم، بیهوده و تهی از ارزش است. وی افزود: مردم از ما نمی‌خواهند که صرفا فعالیت سیاسی داشته باشیم بلکه مردم مستحق یک سپهر سیاسی هستند که منجر به امنیت غذایی، اشتغال، مدارس خوب، بهداشت و درمان مناسب، زیرساخت‌های کارآمد، امنیت و عدالت شود.
معاون رئیس جمهوری غنا همچنین بر لزوم دوری از سیاست حزبی تفرقه‌افکنانه تاکید کرد و گفت که قدرت سیاسی نباید به قیمت از دست رفتن آرامش و همبستگی جامعه به دست آید.
هیات‌هایی به نمایندگی از احزاب سیاسی و همچنین مقامات سیاسی از ۳۴ کشور آفریقایی از روز سه‌شنبه برای شرکت در اجلاس احزاب آفریقایی در شهر «آکرا» غنا گرد هم آمده‌اند. این اجلاس با همکاری «مرکز حکمرانی آفریقا» و دولت غنا برگزار شده است. «مرکز حکمرانی آفریقا» یک اندیشکده مستقل مستقر در شهر آکرا غناست که در زمینه ارتقای حکمرانی خوب، بهبود سیاست‌گذاری و ظرفیت‌سازی نهادی برای حمایت از تحول اقتصادی در آفریقا فعالیت می‌کند. این اجلاس سه روزه بر موضوعاتی مانند بازتعریف احزاب سیاسی برای تقویت وحدت و یکپارچگی منطقه‌ای و توسعه مبتنی بر برابری متمرکز است.
به گزارش ایرنا، در کشورهای مختلف آفریقایی در سال ۲۰۲۴ میلادی ۲۲ انتخابات مختلف ریاست جمهوری، پارلمانی و محلی برگزار شد و نتایج مختلفی از تداوم و تغییر در پی داشت. در سال جاری میلادی نیز ۹ انتخابات ریاست جمهوری در آفریقا برگزار می‌شود که با انتخابات فروردین ماه در کشور گابُن آغاز شد.
آخرین ماه‌های سال ۲۰۲۴ میلادی برخی احزاب سیاسی قدیمی و حاضر در قدرت در قاره آفریقا شکستهای انتخاباتی را تجربه کردند که این امر می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای سمت و سوی دموکراسی در آفریقا داشته باشد. اکنون احزاب تازه به قدرت رسیده و دولت‌های جدید برخاسته از انتخابات یا کودتا در برخی کشورهای منطقه «ساحل» آفریقا با آزمون مهمی در زمینه تحقق خواسته‌ها و تامین نیازهای زندگی مردم رو به رو هستند. دولت‌های مختلف آفریقایی با مشکلات مختلفی در حوزه‌های امنیتی و اقتصادی رو به رو هستند و میزان موفقیت دولت‌های جدید در آفریقا تبعات طولانی‌مدتی برای تحکیم دموکراسی در سرتاسر این قاره خواهد داشت. این درحالیست که بنا بر نظرسنجی‌ها، تنها ۳۷ درصد از مردم آفریقا از نحوه عملکرد دموکراسی و فعالیت احزاب سیاسی در کشورهایشان رضایت دارند.
در سال گذشته میلادی، در کشور مصر در منطقه عربی شمال آفریقا، «عبدالفتاح السیسی» با کسب بیش از ۳۰ میلیون رای معادل ۸۹.۶ درصد آراء در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید و دوره سوم ریاست جمهوری شش ساله را شروع کرد. در کشور تونس نیز «قیس سعید» رئیس‌جمهور این کشور با کسب بیش از ۹۰ درصد آراء برای دومین دوره به ریاست جمهوری انتخاب و در این مقام ابقا شد. میزان مشارکت در این انتخابات با ۲۸.۸ درصد پایین ترین میزان مشارکت از زمان انقلاب سال ۲۰۱۱ و سرنگونی حکومت زین العابدین بن علی دیکتاتور پیشین این کشور بوده است.
سال ۲۰۲۴ اما در آن سوی قاره در جنوب آفریقا برای احزاب حاکم قدیمی سال دشواری بود. در جنوب آفریقا که نسبت به مناطق دیگر آفریقا ثبات سیاسی بیشتری داشته است، احزاب حاکم پس از دهه ها حضور در قدرت، با شکستهای انتخاباتی رو به رو شدند.
در کشور آفریقای جنوبی حزب «کنگره ملی آفریقا» (ANC) برای اولین بار از زمان پایان آپارتاید، اکثریت پارلمانی را از دست داد. در کشور بوتسوانا نیز حزبی که از زمان استقلال آن کشور از بریتانیا در سال ۱۹۶۶ قدرت را در دست داشت از قدرت کنار زده شد و کشور موزامبیک نیز صحنه اعتراضات به نتیجه انتخابات بود.
در کشور نامیبیا در جنوب آفریقا نیز حزب حاکم «سازمان خلق جنوب غربی آفریقا» (SWAPO) با کسب ۵۱ کرسی به سختی توانست از مرز ۴۹ کرسی برای داشتن اکثریت پارلمانی عبور کند و این ضعیفترین نتیجه انتخاباتی این حزب تا کنون بوده است. کشور نامیبیا همچنین اولین رئیس جمهور زن تاریخ این کشور از حزب حاکم را انتخاب کرد. این کشور پس از تانزانیا تا کنون دومین کشوری در آفریقا است که حضور یک زن در راس قدرت را تجربه می کند.
برخی کارشناسان سیاسی بر این باورند که با ورود نسلهای جدیدتر و جوانان به عرصه سیاسی که خاطرات زیادی از دوران مبارزات ضداستعماری ندارند، اکنون مشکلات و مسائل اقتصادی اولویت بالاتری یافته و خاطرات دوران استقلال دیگر برای ابقای احزاب قدیمی در قدرت کافی نیست.
در سنگال در غرب آفریقا اما پس از سه سال تنش‌های سیاسی یک شگفتی در انتخابات رقم خورد و یک فرد غیرسیاسی کمتر شناخته شده تنها با چند روز تبلیغات انتخاباتی در برابر نامزد حزب حاکم به پیروزی رسید. در کشور غنا نیز مشکلات اقتصادی و نارضایتی مردم از دولت مستقر موجب شد رئیس جمهوری سابق پس از وقفه ای هشت ساله بار دیگر در انتخابات پیروز شود و اوایل سال ۲۰۲۵ به قدرت بازگشت.
کشورهای بورکینا فاسو، مالی و نیجر در منطقه «ساحل» آفریقا در سال‌های اخیر شاهد کودتای نظامی بوده‌اند که تا حدی زیادی ناشی از ناکامی دولت‌های قبلی در تامین امنیت و رفاه اقتصادی و همچنین مداخلات کشورهای خارجی مانند فرانسه و آمریکا بوده است. این سه کشور «ائتلاف ساحل» را تشکیل داده و تلاش می‌کنند با توسعه مشارکت‌های بین‌المللی در مسیر حل مشکلات مردم حرکت کنند هر چند دولت‌های نظامی در مالی و نیجر برای تامین آب و برق مورد نیاز مردم هم با مشکل مواجه هستند.
Jane Naana Opoku-Agyemang*