به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار ایرنا، روزنامه بریتانیایی فایننشال تایمز طی گزارشی به چگونگی مدیریت پاکستان در روابط با ترامپ و همزمان به چالش کشیدن هند به عنوان رقیب سنتی در همسایگی خود پرداخته است.

در این گزارش آمده است: فیلد مارشال سید عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان روزهای گذشته برای دومین بار در سال جاری میلادی سفر رسمی به ایالات متحده انجام داد و در مراسم معارفه و تودیع فرمانده سنتکام شرکت کرد. منیر همچنین از رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا برای سفر به پاکستان دعوت کرد.

فایننشیال تایمز در ادامه نوشت: حتی قابل توجه‌تر اینکه، در ماه ژوئن (خرداد و تیر)، عاصم منیر یک ناهار کاری ۲ ساعته در واشنگتن با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا داشت؛ تنها یک ماه پس از آنکه پاکستان و رقیب اصلی‌اش هند، خونین‌ترین رویارویی نظامی خود را در دهه‌های گذشته تجربه کردند.

سرزنش و اتهام در دوره اول؛ تعریف و تمجید در دوره دوم

این یک پذیرایی شگفت‌انگیز برای مردی بود که با وجود در اختیار داشتن قدرتمندترین مقام کشور، رئیس دولت نیست. پس از انتخاب مجدد ترامپ، که زمانی پاکستان هسته‌ای با ۲۴۰ میلیون نفر جمعیت را متهم می‌کرد که «چیزی جز دروغ و فریب تحویل آمریکا نمی‌دهد»، تصور می‌شد که روابط اسلام‌آباد با واشنگتن به سمت وخامت پیش می‌رود.

در عوض، به نظر می‌رسد روابط واشنگتن با اسلام‌آباد در دوره دوم ترامپ در حال شکوفایی است؛ در حالی که هند - که از استقبال کاخ سفید از فرمانده ارتش پاکستان خشمگین است - با وجود پیوند دوستانه قبلی نارندرا مودی نخست وزیر هند با رئیس جمهوری آمریکا، با تحقیر روبرو شده است.

این روزنامه بریتانیایی به نقل از مایکل کوگلمن، پژوهشگر ارشد بنیاد آسیا اقیانوسیه مستقر در واشنگتن نوشت: آنچه در روابط ایالات متحده و پاکستان اتفاق می‌افتد، تعجب‌آور است. من این رابطه را اکنون به عنوان رابطه‌ای توصیف می‌کنم که از یک تجدید حیات غیرمنتظره حتی یک رنسانس، برخوردار است. پاکستان با موفقیت فهمیده است که چگونه با چنین رئیس جمهور (ترامپ) غیرمتعارفی تعامل کند.

بخت و اقبال دیپلماتیک متضاد هند و پاکستان می‌تواند ژئوپلیتیک بی‌ثبات جنوب آسیا را دگرگون کند و در حال حاضر این وضعیت به سمت تجارتی که ترامپ دَم از آن می زند حرکت می کند. جایی که ایالات متحده تعرفه نسبتاً سبک ۱۹ درصدی بر اسلام‌آباد اعمال کرد و دهلی نو را با تعرفه تنبیهی ۵۰ درصدی هدف قرار داد.

پاکستان و آمریکا اواخر ماه گذشته میلادی به یک توافق تجارت دست یافتند. ترامپ قول داد که قراردادی برای توسعه آنچه که او «ذخایر عظیم نفتی» پاکستان می‌نامید، امضا کند، در حالی که اسلام‌آباد فرصت‌های سرمایه‌گذاری دیگری را به ایالات متحده ارائه می‌دهد، به این امید که اقتصاد وابسته به کمک‌های مالی خود را احیا کند.

دولتمردان اسلام‌آباد معتقد بودند که باید به سرعت توجه رئیس جمهوری دمدمی مزاج و برخی از متحدانش را جلب کنند که به شدت از پاکستان به دلیل حمایت ادعایی آن از طالبان در طول جنگ سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و آمریکا در افغانستان انتقاد می کردند.

فایننشیال تایمز به نقل از یک دیپلمات ارشد پاکستانی بدون ذکر نام وی نوشت: ما نمی‌دانستیم چه رویکردی از او (ترامپ) در انتظار ماست، اما اجماع عمومی این بود که احتمالاً اوضاع سخت خواهد شد.

سیگنال های نسبتا مثبت برای پاکستان پس از آغاز دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ درپی دستگیری یک عامل داعشی توسط اطلاعات پاکستان و مسترد شدن وی به آمریکا ارسال شد. چرخش پاکستان در اوایل با آنچه ایالات متحده آن را دستگیری مهمی می‌دانست، تسهیل شد.

در ماه مارس (اسفند و فروردین) امسال، ژنرال عاصم ملک رئیس سازمان اطلاعات ارتش پاکستان که همزمان مشاور امنیت ملی کشورش است، یک عامل مهم داعش-خراسان را تحویل واشنگتن داد؛ عاملی که ایالات متحده می‌گوید پشت بمب‌گذاری سال ۲۰۲۱ در کابل بود و عملیات وی بیش از ۱۸۰ نفر از جمله ۱۳ سرباز آمریکایی را به کام مرگ فرستاد.

دستگیری این داعشی باعث شد تا ترامپ در سخنرانی وضعیت کشور در ماه مارس، زمانی که رئیس جمهوری آمریکا نیز هند را به دلیل تعرفه‌های بالا مورد انتقاد قرار داد، از پاکستان تمجید کند.

فایننشیال تایمز نوشت: نکته مهم دیگر این است که پاکستان نوعی دیپلماسی کریپتو را برای ورود به حلقه داخلی ترامپ به کار گرفت. شرکت مالی ورلد لیبرتی، یک شرکت سرمایه‌گذاری کریپتو تحت حمایت ترامپ، در ماه آوریل (فروردین و اردیبهشت) زمانی که بنیانگذاران آن از پاکستان بازدید کردند، با شورای کریپتوی پاکستان تفاهم‌نامه‌ای امضا کرد.

زک ویتکاف پسر استیو ویتکاف فرستاده ویژه ایالات متحده، در طول این سفر گفت که پاکستان «تریلیون‌ها دلار» ثروت معدنی آماده برای توکنیزه کردن (روشی برای تبدیل دارایی های دنیای واقعی به توکن دیجیتال در بستر بلاکچین) دارد.

مقام های پاکستانی همچنین به رفتار خود در طول درگیری ماه مه امسال (اردیبهشت و خرداد) با هند اشاره می‌کنند که اعتبار آنها را نزد ترامپ تقویت کرد. به گفته آنها، پاکستان ترکیبی از قدرت و خویشتنداری را نشان داد و تعداد انگشت شماری از جت‌های هندی را سرنگون کرد، اما از تشدید گسترده تنش خودداری کرد، در حالی که ایالات متحده و کشورهای خلیج فارس برای برقراری آتش‌بس با یکدیگر تماس تلفنی برقرار کردند.

اسلام‌آباد همچنین از ترامپ به خاطر میانجیگری در آتش‌بس با دهلی نو - تا جایی که رئیس جمهوری ایالات متحده را نامزد دریافت جایزه صلح نوبل کرد - قدردانی کرد. و اما هند دیدگاه مختلفی داشته و اعتقادی به نقش آفرینی مستقیم ترامپ در فروکش کردن آتش جنگ با همسایه غربی خود ندارد.

حسین حقانی سفیر اسبق پاکستان در ایالات متحده که اکنون در موسسه هادسون، یک اندیشکده در واشنگتن، فعالیت می کند، گفت: ترامپ به داستان‌های موفقیت برای اعلام نیاز دارد و پاکستان خوشحال است که آنها را به او بدهد.

در مقابل، نخست وزیر هند رویکرد سرسختانه‌تری اتخاذ کرده است. روز قبل از ناهار کاری ترامپ با منیر، فرمانده ارتش پاکستان در ماه ژوئن (خرداد و تیر)، مودی تماس تلفنی تندی با رئیس جمهوری آمریکا در مورد نقش وی در آتش بس داشت. مودی سپس علناً با ترامپ مخالفت کرد و گفت که توافق با پاکستان به دلیل مداخله آمریکا حاصل نشده بلکه به ابتکار پاکستان بوده و از طریق کانال‌های ارتباطی موجود بین نیروهای مسلح دو کشور انجام شده است.

نویسنده گزارش روزنامه فایننشیال تایمز معتقد است: سفر منیر برای دیدار با رئیس جمهوری آمریکا پس از آغاز حمله [رژیم] اسرائیل به ایران و همزمان با آماده شدن ایالات متحده برای حملات نظامی به ایران انجام شد و به فرمانده ارتش پاکستان کمک کرد تا جنبه دیگری از روابطشان را برجسته کند. وی اساساً پاکستان را به عنوان یک کانال ارتباطی قابل اعتماد بین ایالات متحده و دشمنانش، ایران و چین، معرفی کرده است. راهبردی که به پاکستان دهه ۷۰ میلادی بازمی‌گردد که گشایش روابط ایالات متحده با چین کمونیست توسط ریچارد نیکسون را تسهیل کرد.

در حالی که پاکستان، واشنگتن را به خاطر حملات علیه ایران سرزنش می‌کرد، این کشور همچنان تلاش می‌کرد خود را به عنوان میانجی بین ایالات متحده و دشمنانش معرفی کند. در اواخر ماه ژوئیه (تیر و مرداد) و همزمان با حضور وزیر خارجه پاکستان در واشنگتن، فرمانده ارتش پاکستان سفر رسمی به پکن انجام داد، جایی که وی به رهبران چین قول داد که از اتباع چینی در پاکستان در برابر حملات تروریستی محافظت خواهد کرد.

در میان برخوردهای گرم با ژنرال کوریلا فرمانده وقت سنتکام که در اواخر ماه ژوئیه از دولت پاکستان نشان افتخار نظامی دریافت کرد، ژنرال منیر همچنین در اسلام‌آباد از دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهوری ایران استقبال کرده است.

فایننشیال تایمز به نقل از ماروین وینباوم، عضو ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن، گفت: پاکستان کشور نادری است که با چین، ایران، کشورهای خلیج فارس و تا حد کمتری با روسیه و اکنون دوباره با ایالات متحده دوستی خود را تقویت کرده است.

وی اظهار داشت: ایالات متحده عاصم منیر را به عنوان کسی می‌بیند که می‌تواند نقش استراتژیک مفیدی ایفا کند و پاکستانی‌ها خطوط خود را برای همه باز نگه می‌دارند اما می‌دانند که وقتی یک رابطه با رابطه دیگر در تضاد است، باید عقب‌نشینی کنند.

فایننشیال تایمز افزود: برای دهلی نو، روابط رو به رشد بین ترامپ و رقیب اصلی‌اش یعنی اسلام‌آباد باعث ناراحتی عمیقی شده است، که با فقدان موفقیت خود در جلوگیری از تعرفه‌های سنگین بر اقتصاد بسیار بزرگترش تشدید شده است. رئیس جمهوری ایالات متحده ابتدا تعرفه ۲۵ درصدی بر هند وضع کرد سپس به دلیل خرید نفت روسیه، آن را ۲ برابر کرد و به ۵۰ درصد رساند.

آرامش شکننده در رفتار آمریکا همچنان پاکستان را تهدید می‌کند

مقام ها و تحلیلگران فعلی و سابق پاکستانی هشدار می‌دهند که اگر ترامپ نتواند به وعده‌های خود عمل کند، هنوز هم می‌تواند علیه اسلام آباد اقدام کند. بیشتر ثروت‌های منابع طبیعی پاکستان یا اثبات نشده‌اند یا در استان‌های بی‌ثباتی قرار دارند که درگیر تحرکات شورشیان و تجزیه طلبان هستند که سال گذشته منجر به جان باختن ۲ هزار نفر شد.

اقتصاد پاکستان به کمک مالی هفت میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول، انتقال بدهی از چین و متحدان خلیج فارس وابسته است لذا همه چیز می تواند با چرخش و رفتار غیرمنتظره ترامپ از تعامل با اسلام‌آباد آسیب ببیند.

کارشناسان می‌گویند که اگر ترامپ تصمیم بگیرد دوباره با هند آشتی کند، ممکن است برای خشنودی مودی به پاکستان سخت بگیرد.

دو دیپلمات به فایننشیال تایمز گفتند که رئیس جمهوری آمریکا به عنوان مثال امیدوار است که اسلام آباد، [رژیم] اسرائیل را به رسمیت بشناسد؛ اما با توجه به شدت مخالفت عمومی در پاکستان با چنین اقدامی، این یک کار بسیار دشوار برای دولتمردان اسلام‌آباد خواهد بود.

به نظر می رسد ترامپ با کارت پاکستان بازی می‌کند تا سعی کند از هند امتیاز بیشتری کسب کند و هندی‌ها را آزار دهد و ببیند آیا این باعث می‌شود که آنها با او تعامل کنند و شرایط او را بپذیرند یا خیر. این یک پیشرفت معامله‌ای است.

فایننشیال تایمز در پایان به نقل از شاهد خاقان عباسی نخست وزیر سابق پاکستان از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۸ نوشت که وی موافق است که پاکستان باید مراقب نوسانات دولت ترامپ باشد.

وی گفت: مودی زمانی آدم خوبی برای آمریکایی‌ها بود، حالا به شدت مورد انتقاد قرار می‌گیرد. ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین نیز مورد انتقاد عمومی قرار گرفت. لذا پاکستان باید هم از منافع و هم از کرامت خود محافظت کند.