نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان و الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، روز جمعه گذشته پس از حدود ۴ دهه درگیری در قره باغ، در حضور ترامپ در واشنگتن این توافقنامه صلح را امضا کردند.
علی‌اف، گفت: ما امروز در حال برقراری صلح در قفقاز جنوبی هستیم و یک تاریخ جدید بزرگ را می‌نویسیم.
پاشینیان، نیز بیان کرد: این توافقنامه نشان دهنده گشایش فصلی از صلح است؛ ما پایه‌های داستانی بهتر از آنچه در گذشته داشتیم را بنا می‌نهیم.
ارمنستان و جمهوری آذربایجان توافق کردند که یک کریدور ترانزیتی بزرگ ایجاد کنند که «مسیر ترامپ برای صلح» نامگذاری خواهد شد.
این کریدور ادعایی، سرزمین اصلی جمهوری آذربایجان و منطقه نخجوان آن را که از طریق خاک ارمنستان با ترکیه هم‌مرز است، به هم متصل خواهد کرد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه درباره کریدور موسوم به زنگزور، گفت: ما در تماس نزدیک با کشور‌های همسایه در منطقه قفقاز جنوبی بوده و هستیم و با جمهوری آذربایجان و ارمنستان رابطه خوبی داریم.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه انتظار داریم و رویه بر این بوده که درباره تحولاتی که مستقیم یا غیرمستقیم بر منافع ایران تاثیر می‌گذارد، در تماس باشیم، درباره توافق صلح اظهار کرد: اصل موضوع توافق صلح جدید نیست و ما طرفین را به چنین توافقی تشویق کردیم؛ امروز و فردا هم رایزنی‌های سطح بالایی با مقام‌های ارمنستانی خواهیم داشت.
در همین رابطه محسن پاک‌آیین، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفتوگو با میزان ضمن تشریح پشت پرده‌های این طرح آمریکایی، به مواضع قاطع ایران در این زمینه پرداخت.
پشت‌پرده طرح آمریکا درباره زنگزور
پاک‌آیین، با اشاره به اینکه پشتپردههای این طرح را در چند وجه می‌توانیم بیان کنیم، گفت: از طرف آمریکا ترمیم چهره جنگافروز ترامپ بهعنوان یک فرد صلحطلب در زمانی که به مراسم اعطای جایزه نوبل نزدیک می‌شویم، برای شخص ترامپ این موضوع بسیار اهمیت دارد.
وی بیان کرد: ترامپ با ژست صلحطلبی وارد ریاستجمهوری شد، اما نتوانست هیچ اقدامی در جهت برقراری صلح در جهان انجام دهد، بلکه در مناطقی آتشافروزی بیشتر شد؛ ترامپ شریک نسلکشی رژیم صهیونیستی در غزه، کرانه باختری، سوریه و لبنان است، موفق نشد جنگ اوکراین را پایان دهد و حتی به دنبال ادامه فروش سلاح به اوکراین است.
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان عنوان کرد: در ارتباط با ایران هم ترامپ در میان مذاکرات تهران و واشنگتن، رژیم صهیونیستی را تحریک به حمله کرد و خودش هم برای نجات این رژیم به ایران تجاوز کرد.
کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اینکه کارنامه چند ماهه ترامپ سرشار از جنگافروزی و خونریزی است، ادامه داد: به هیچ وجه نمی‌توان به این فرد، صلحطلب گفت.
سوءاستفاده ترامپ از صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان
پاک‌آیین تصریح کرد: هدف اصلی بود که با دعوت از جمهوری آذربایجان و ارمنستان در واقع مصادره صلح صورت گیرد، چرا که صلح بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان در اجلاس سال ۱۴۰۱ در پراگ برقرار شده بود و دو طرف توافق کرده بودند که تمامیت ارضی یکدیگر را به رسمیت بشناسند که این هم موجب آزادی قرهباغ شد و همچنین موجب این شد که زنگزور در تمامیت ارضی ارمنستان بماند.
وی افزود: لذا اینها در مسیر صلح قرار داشتند، اما اینکه ترامپ آنها را دعوت کرد و این قرارداد (توافق هم نبود بلکه یک بیانیه سیاسی و فاقد ارزش حقوقی بود) را اعلام کرد، در واقع مصادره صلح بود و این یکی از مواردی است که از اهداف پشت پرده ترامپ به‌شمار می‌رود.
- بیشتر بخوانید:
- توافق صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان؛ جزئیات مسیر ادعایی ترامپ در قفقاز چیست؟
- پشت پرده طرح آمریکا درباره زنگزور؛ مخالفت ایران با هرگونه حضور فرامنطقه‌ای در قفقاز جنوبی
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان گفت: جمهوری آذربایجان و ارمنستان با روسیه دچار سردی روابط شدند و سعی کردند با اقوامی در مخالفت با روسیه، امتیازی را به ترامپ بدهند.
اقدام غیرحقوقی رئیس‌جمهور آمریکا در اعلام مسیر ترامپ
کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به اقدام رئیس‌جمهور آمریکا درباره نامگذاری مسیر ترامپ، تاکید کرد: البته اینکه رئیس‌جمهور آمریکا اسم این طرح را مسیر ترامپ اعلام کرد یک حرکت کاملا غیرحقوقی و نادرست است و هیچ کشوری نمی‌تواند اسامی سنتی مناطق تمدنی و تاریخی را تغییر دهد.
پاک‌آیین، ادامه داد: این هم یک اقدام متملقانه از طرف جمهوری آذربایجان و ارمنستان بود که ارزش رئیس آنها را در میان مردم این دو کشور کاهش داد و حقارت آنها را مطرح کرد.
موضع قاطع ایران در مخالفت با طرح آمریکا درباره رنگزور
وی با اشاره به موضع قاطع ایران در برابر این طرح آمریکا در منطقه بیان کرد: ایران به‌طور قاطع با حضور کشور‌های فرامنطقه‌ای در کنار مرز‌های خود مخالف است؛ درست است که این منطقه در تمامیت ارضی ارمنستان قرار دارد، اما مرز ایران نیز است و ما اجازه نمی‌دهیم که کشور‌های فرامنطقه‌ای با اهداف خاصی که دارند، وارد این مرز شوند.
سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان ادامه داد: هدف آمریکا از حضور در این منطقه حتی به‌صورت اعزام شرکت‌های خصوصی، به دنبال بی‌ثبات‌سازی منطقه، انزوای روسیه و تهدید ایران است و ما این را نمی‌پذیریم و حتما واکنش مناسب را در صورت اجرایی شدن طرح انجام خواهیم داد.
باز شدن مسیر ادعایی آمریکا امری نیست که به‌زودی محقق شود
کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه باز شدن این مسیر امری نیست که به‌زودی محقق شود، عنوان کرد: باید اختلاف‌های جمهوری آذربایجان و ارمنستان در رابطه با چگونگی باز شدن این راه حل‌وفصل شود.
وی با اشاره به اینکه این طرح، باید یک مسیر طولانی را طی کند، تاکید کرد: در این مدت ما قطعا رایزنی‌های سیاسی خود را با کشور‌های جمهوری آذربایجان، ارمنستان، روسیه و ترکیه ادامه خواهیم داد و خطرات حضور آمریکا را در این منطقه گوشزد خواهیم کرد و تلاش می‌کنیم که آنها را منصرف کنیم.
کارشناس مسائل منطقه با اشاره به اینکه البته این فقط یک پیشنهاد از طرف ترامپ بوده، تصریح کرد: ما باید با رایزنی‌هایی که می‌کنیم خطر‌های امنیتی این موضوع را گوشزد کنیم و جمهوری آذربایجان و ارمنستان را متقاعد کنیم که به دنبال اجرای این طرح نروند.
پاک‌آیین، درباره قابلیت پیگیری حقوقی این طرح گفت: در حال حاضر به آن مراحل نرسیده و حتی بیانیه‌ای که در واشنگتن صادر شده یک بیانیه حقوقی و الزام‌آور نیست، فعلا از مسیر سیاسی باید موضوع را دنبال بکنیم تا ببینیم که مراحل بعدی چگونه خواهد بود.
انتهای پیام/