شناسهٔ خبر: 74335003 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: ایتنا | لینک خبر

کشف راز ۱۳ میلیارد ساله:

دانشمندان نخستین واکنش شیمیایی کیهان را بازآفرینی کردند

پژوهشگران آلمانی با شبیه‌سازی شرایط کیهان اولیه، واکنش شیمیایی تشکیل نخستین مولکول جهان (HeH⁺) را بررسی کردند و یافته‌های جدیدی درباره نقش آن در شکل‌گیری ستارگان ارائه دادند.

صاحب‌خبر - نزدیک به ۱۳٫۸ میلیارد سال پیش و بلافاصله پس از مهبانگ، کیهان به توده‌ای داغ و چگال از ذرات بنیادی تبدیل شد. با سرد شدن تدریجی جهان، نخستین اتم‌های هیدروژن و هلیوم تشکیل شدند و زمینه را برای وقوع اولین واکنش‌های شیمیایی فراهم کردند.

در این میان، یون هیدرید هلیوم (HeH⁺) به عنوان نخستین مولکول جهان شناخته می‌شود که از ترکیب یک اتم هلیوم خنثی با هسته مثبت هیدروژن به وجود آمد. 
 
به گزارش ایتنا و به نقل از سای‌تک‌دیلی، پژوهشگران مؤسسه ماکس پلانک در آلمان موفق شده‌اند برای نخستین بار این واکنش تاریخی را در شرایطی مشابه کیهان اولیه بازسازی کنند.
 
دکتر هولگر کرکل، سرپرست این تیم پژوهشی، توضیح می‌دهد: «ما با استفاده از حلقه ذخیره‌سازی یونی CSR به طول ۳۵ متر، یون‌های HeH⁺ را در دمای نزدیک به صفر مطلق نگه داشتیم و برخورد آن‌ها با اتم‌های دوتریوم را مطالعه کردیم.» 
 

یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد برخلاف پیش‌بینی‌های قبلی، سرعت این واکنش با کاهش دما تقریباً ثابت می‌ماند. این کشف مهم به این معناست که نقش HeH⁺ در شیمی کیهان اولیه بسیار پررنگ‌تر از تصورات پیشین بوده است. 
 
پس از دوره بازترکیب (Recombination) که ۳۸۰ هزار سال پس از مهبانگ رخ داد، کیهان وارد «عصر تاریک کیهانی» شد که صدها میلیون سال به طول انجامید و مولکول‌های ساده‌ای مانند HeH⁺ و H₂ تنها راه‌حل برای خنک‌شدن ابرهای گازی و شکل‌گیری نخستین ستارگان بودند. 
 
گفتنی است تمام محاسبات قبلی درباره این واکنش بر اساس یک خطای نظری در محاسبه سطح پتانسیل انجام شده بود. پژوهشگران با ترکیب آزمایش‌های عملی و محاسبات جدید نظری، این خطا را تصحیح کرده‌اند.