به گزارش روز یکشنبه ایرنا، تنش‌ها بین هند و چین عمیق است و ریشه در تاریخ پیچیده‌ای دارد که به پیش از استقلال هر دو کشور و ریشه‌های آن به سال ۱۹۱۴ (۱۲۹۲ شمسی) برمی‌گردد؛ زمانی که دولت هندِ بریتانیا و منطقه تبت توافق‌نامه‌ای را امضا کردند که مرز بین منطقه شمال شرقی هند، از جمله منطقه «تاوانگ»، و «تبت بیرونی» (طبق کنوانسیون شیملا شامل منطقه او-تسانگ و غرب خَم) را تعریف می‌کرد. این مرز به خاطر هنری مک‌ماهون، که نماینده بریتانیا در طول مذاکرات بود، به خط مک‌ماهون معروف شد. بریتانیا بعدها و در سال ۱۹۳۸ (۱۳۱۶ شمسی) نقشه‌ای را منتشر کرد که این مرز را نشان می‌داد.
هند در سال ۱۹۴۷ (۱۳۲۵ شمسی) استقلال یافت و به دنبال آن جمهوری خلق چین در سال ۱۹۴۹ (۱۳۲۷ شمسی) تاسیس شد. از آن زمان، پکن توافق شیملا که بین بریتانیا و تبت منعقد شده بود را زیر سوال برد و بر حاکمیت بر تبت تاکید کرد. در آن زمان، موضع چین خیلی تهاجمی نبود.
در سال ۱۹۵۱ (۱۳۲۹ شمسی)، چین کنترل تبت را به دست گرفت و تنش‌ها تشدید شد. در سال ۱۹۷۲، آروناچال پرادش به عنوان یک «قلمرو اتحادیه» (گونه‌ای از تقسیمات اداری در جمهوری هند) تعیین و تا سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۵)، به طور کامل به ایالت تبدیل شد.
این تحولات نقض خط فرضی مک‌ماهون و افزایش فعالیت‌های نظامی در نزدیکی خط کنترل واقعی در بیش از یک هزار و ۱۰۰ کیلومتر را به همراه داشت. در سال ۱۹۵۸ (۱۳۳۶)، پکن یک نقشه رسمی جدید که ادعاهای ارضی را فراتر از محدودیت‌های قبلی مطرح می‌کرد، منتشر کرد. این نقشه شامل کل منطقه شمال شرقی هند، به همراه لداخ، هیماچال پرادش و حتی بخش‌هایی از اوتار پرادش بود.
مناطق «او-تسانگ»، «خَم» و «آمدو» در منطقه تبت که مورد مناقشه بین چین و هند بودند
در ۱۴ دسامبر ۱۹۵۸ (۲۳ آذر ۱۳۳۷) ، جواهر لعل نهرو، نخست وزیر وقت هند، اعلام کرد که این مناطق بخش جدایی‌ناپذیر این کشور هستند. پس از این، تنش‌ها در امتداد مرز مورد مناقشه ادامه داشت که به جنگ ۱۹۶۲ منجر شد. در ۲۰ اکتبر ۱۹۶۲ (۲۸ مهر ۱۳۴۱)، چین حملاتی را در لداخ در امتداد خط مک‌ماهون آغاز کرد. این درگیری در ۲۱ نوامبر (۳۰ آبان) فروکش کرد. اما از آن زمان، تنش‌ها همچنان ادامه داشته و درگیری‌های مرزی مکرری رخ داده است، هرچند به تازگی شاهد کاهش تنش‌ها بوده‌ایم.
درگیری در دره گالوان در سال ۲۰۲۰ آخرین مورد از تنش‌های نظامی بین دو کشور بود که روابط را به طور قابل توجهی متشنج کرد. اما دیدارهای متعاقب این درگیری از جمله ملاقات آبان ماه سال گذشته بین نارندرا مودی، نخست وزیر هند و شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، در کازان، روسیه، به کاهش تنش‌ها کمک کرده است.
پاییز سال گذشته طبق توافقی، ارتش‌های هند و چین (PLA) نیروها و تجهیزات مستقر خود را از دو نقطه درگیری در مرز دو کشور، عقب بردند و عملیات جداسازی را در نقاط اصطکاک دپسانگ و دمچوک در خط کنترل واقعی (LAC) در شرق لدخ، تکمیل کردند.
چند روز پیش وزارت امور خارجه هند اعلام کرد که توافق میان هند و چین در خصوص ترتیبات گشت‌زنی در بخش‌هایی از خط کنترل واقعی در مناطق دپسانگ و دمچوک که در ۲۱ اکتبر ۲۰۲۴ (۳۰ مهر ۱۴۰۳) منعقد شد، طبق سازوکارها و زمان‌بندی‌های مورد توافق به مرحله اجرا درآمده است.
در حال حاضر، روابط بین دو کشور نشانه‌هایی از بهبود را نشان می‌دهد. قرار است مودی اواخر ماه جاری میلادی برای شرکت در نشست سازمان همکاری شانگهای (اولین سفر او از سال ۲۰۱۸) به چین سفر کند. در بحبوحه تعرفه‌ها و اقدام‌های تنبیهی آمریکا علیه هند، چین حمایت خود را از هند ابراز کرده و این نشان دهنده تغییر محتاطانه اما امیدوارانه به سمت همکاری در آینده است.