به گزارش ایرنا، گسترش قحطی در غزه به واسطه تهاجم ارتش رژیم صهیونیستی و ممانعت ارسال غذا و کمکهای انسان دوستانه، موجب گسترش بی سابقه اعتراضات به این رژیم و حمایت های آمریکا از آن شده است. اندیشکده آمریکایی «مرکز مطالعات راهبردی بین الملل» اقدام به انتشار نظر کارشناسان درباره شرایط موجود در غزه کرده است که طی سه بخش منتشر خواهد شد که بخش اول، بخش دوم آن پیشتر منتشر شده است. بخش سوم و پایانی گزارش در ادامه آمده است.
ایالات متحده چگونه هنوز میتواند بر رفتار رژیم صهیونیستی در غزه تأثیر بگذارد؟
«اندرو فریدمن»، پژوهشگر ارشد ابتکار حقوق بشر
روز دوشنبه ۲۸ ژوئیه، در جریان یک کنفرانس خبری در اسکاتلند، دونالد ترامپ برای نخستینبار در طول ۲۱ ماه گذشته اذعان کرد که در غزه «گرسنگی واقعی» در جریان است. وقتی از او پرسیده شد که آیا با بنیامین نتانیاهو نخستوزیر اسرائیل که گفته بود در غزه قحطی وجود ندارد موافق این موضوع است، پاسخ داد: «نه خیلی.» ترامپ افزود: «میخواهم مطمئن شوم که نتانیاهو غذا را به دستشان میرساند.» همچنین وقتی درباره تلفات غیرنظامیان در جنگ پرسیده شد، پاسخ داد: «به اسرائیل گفتم شاید باید راه دیگری را امتحان کند»؛ اظهارات ترامپ در بحبوحه خشم گسترده جهانی نسبت به عملکرد اسرائیل در غزه بیان شد.
اتحاد میان ایالات متحده و اسرائیل، دهههاست که مستحکم بوده و آمریکا سالانه بیش از ۳ میلیارد دلار بودجه نظامی خارجی در اختیار اسرائیل قرار میدهد. همچنین، آمریکا بهعنوان حامی اصلی صهیونیستها در نهادهای چندجانبه بینالمللی ایفای نقش میکند، از جمله با وتوی قطعنامههای شورای امنیت علیه اسرائیل، حتی قطعنامههایی که خواهان آتشبس بودند، هم در دوران ریاستجمهوری بایدن و هم ترامپ. این اتحاد قوی و حمایت دوحزبی از اسرائیل، همواره تصمیمگیریهایی را رقم زده که بیشتر از منظر سیاسی تلقی میشوند.
رابطه آمریکا با رژیم صهیونیستی همواره با دیگر کشورها متفاوت بوده و اغلب تحت تأثیر ملاحظات سیاسی قرار داشته است. به عنوان مثال، قوانینی که با هدف محدود کردن همکاری امنیتی با نیروهایی که به نقض فاحش حقوق بشر متهماند طراحی شدهاند، در مورد اسرائیل با پیچیدگیهای زیادی مواجه است. هرچند دفتر مربوط به اجرای این قوانین در جریان بازسازی وزارت خارجه باقی ماند اما بسیاری از وظایف و اختیارات آن اکنون نامشخصاند. حتی در زمانی که این دفتر بهتر عمل میکرد، رئیس پیشین آن فرایند بررسی همکاری با اسرائیل را «روندی پیچیده و ناکارآمد» توصیف کرده بود. یکی از دلایل اصلی، دخالت مستقیم منصوبان سیاسی و نه کارکنان حرفهای دولت در این فرایند بود، موضوعی که به گفته او «برای هیچ کشور دیگری در جهان اتفاق نمیافتد.»
چنین دخالتهای سیاسی بهطور سنتی به عنوان مانعی جدی برای اعمال فشار یا تغییر سیاست آمریکا نسبت به اسرائیل در نظر گرفته شدهاند. با این حال، تمرکز تقریباً کامل فرآیندهای سیاست خارجی در دولت ترامپ ممکن است فضایی برای تغییر ایجاد کند، فضایی که در دولتهایی که بر اجماع و دادهمحوری تأکید داشتند وجود نداشت. در چنین شرایطی، ممکن است در دولتی که تغییرات سریع و تصمیمگیریهای سیاسی امری عادی هستند، امکان اصلاح سیاست وجود داشته باشد. با این حال، با توجه به از دست رفتن بسیاری از ظرفیتهای تخصصی در نهادهای دولتی آمریکا، تصمیمگیریهای سیاسی باید بدون پشتوانه تحلیلهای کارشناسی و دادهمحور انجام شود.
زمان آن فرا رسیده که رئیسجمهور ترامپ از نخستوزیر نتانیاهو فاصله بگیرد
«استیفن موریسون» مدیر مرکز سیاستگذاری سلامت جهانی
رئیسجمهور ترامپ در روزهای اخیر در اسکاتلند، برای نخستینبار گرسنگی در غزه را به رسمیت شناخت و از نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، فاصله گرفت. ترامپ گلایه کرد که دولتش بهخاطر اقدامات بشردوستانهاش آنطور که باید مورد قدردانی قرار نگرفته است و از دولت اسرائیل خواست تا در گشودن مسیرهای کمک انسانی همکاری کند.
برای درک بهتر وضعیت کنونی، چند نکته کلیدی را باید در نظر گرفت؛ تا پیش از آغاز به کار دولت ترامپ، دولت بایدن حدود ۱/۲ میلیارد دلار در قالب کمکهای اضطراری بشردوستانه به غزه اختصاص داده بود که بیش از نیمی از کل کمکهای جهانی را تشکیل میداد. این کمکها پس از عملیات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ اختصاص یافته بود.
با روی کار آمدن دولت ترامپ، این کمکهای آمریکا بهطور کامل متوقف شد؛ اقدامی که ضربهای شدید به برنامههای اضطراری سازمان ملل، از جمله برنامه جهانی غذا و یونیسف وارد کرد. همزمان، دولت ترامپ از سازمان جهانی بهداشت نیز خارج شد، نهادی که نقشی پیشرو و شجاعانه در حمایت از نظام سلامت تحت محاصره غزه ایفا کرده بود. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که در قالب کاهش ۸ میلیارد دلاری در کمکهای خارجی که دولت ترامپ پیشنهاد داد و کنگره آن را تصویب کرد، ۱۴۲ میلیون دلار از بودجه اختصاص یافته قبلی برای عملیات اصلی یونیسف حذف شد.
زمانی که دولت اسرائیل در ۲ مارس به صورت کامل مانع رسیدن کمکهای بشردوستانه به غزه شد، دولت ترامپ از آن حمایت کرد. این حمایت شامل تأیید ادعاهای اثباتنشده اسرائیل بود مبنی بر اینکه حماس کمکهای بشردوستانه بینالمللی را منحرف یا مسدود میکند. اما تحلیلهای اخیر از سوی ارتش اسرائیل، اتحادیه اروپا و یک گزارش داخلی آمریکا تأیید کردهاند که هیچ مدرکی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد.
دولت ترامپ همچنین از اقدامات اسرائیل در محدودسازی فعالیت سازمانهای بشردوستانه، از جمله دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل حمایت کرد. ترامپ همچنین از تشکیل «بنیاد کمکرسانی غزه» پشتیبانی کرد؛ نهادی که خیلی زود بهعنوان بازوی آمریکا شناخته شد و ۳۰ میلیون دلار کمک مستقیم از ایالات متحده دریافت کرد. عملکرد این بنیاد، فاجعهبار توصیف شده؛ کمکرسانی را نظامیسازی کرده و آن را تنها به ۳ یا ۴ نقطه دشوار در جنوب غزه محدود کرده است؛ اقدامی که این سوءظن را به وجود آورده که توزیع غذا برای تحقق اهداف نظامی چون جابهجایی و تمرکز جمعیت در جنوب غزه استفاده میشود. تاکنون بیش از ۱۰۰۰ فلسطینی گرسنه که برای دریافت کمک مراجعه کردهاند، توسط آتش نیروهای اسرائیلی کشته شدهاند و هزاران نفر دیگر نیز بهشدت مجروح شدهاند.
ایالات متحده تحت هدایت ترامپ، آشکارا در رنج غیرقابل توصیف مردم غزه و بحران گرسنگی فزایندهای که اکنون در جریان است، شریک و همدست شده. اعتبار جهانی آمریکا بهشدت آسیب دیده و از لحاظ عملی، ایالات متحده اکنون در موقعیتی خودساخته و تضعیفشده قرار دارد و قادر نیست برای مردم غزه اقدام مؤثری انجام دهد.
اعلام اخیر اسرائیل مبنی بر اجرای «وقفههای بشردوستانه» واکنشی است به انزجار بریتانیا و اتحادیه اروپا از جمله تهدیداتی که این کشورها برای افزایش انزوای اسرائیل مطرح کردهاند؛ تهدیداتی که میتواند پیامدهای اقتصادی و امنیتی قابلتوجهی داشته باشد. باید در نظر داشت که این چرخش اسرائیل، گامی موقت و ناپایدار تلقی میشود.
اگر ایالات متحده میخواهد اعتبار خود را بازیابد و تأثیری معنادار و ماندگار داشته باشد، باید حمایت خود از بنیاد «بنیاد کمکرسانی غزه» را پایان دهد و اسرائیل را تحت فشار بگذارد تا این بنیاد را منحل کند. دولت آمریکا باید اقدامات اضطراری برای بازگرداندن حمایت از نهادهایی چون برنامه جهانی غذا، یونیسف و سازمان جهانی بهداشت انجام دهد و اطمینان یابد که دالانها و وقفههای کمکرسانی، سراسر غزه را پوشش میدهند و صرفاً اهداف انسانی را دنبال میکنند، نه نظامی.
همچنین، دولت آمریکا باید با رویکردی شفافتر به تصویر کلان نگاه کند و عامدانه از نخستوزیر نتانیاهو فاصله بگیرد. ایالات متحده باید به جای تحریم و کنار کشیدن، در گفتوگوهای بینالمللی درباره تشکیل کشور فلسطین مشارکت کند. همچنین باید خشونت علیه فلسطینیان در کرانه باختری را محکوم کرده، تحریمهایی را که در آغاز دولت ترامپ برداشته شده بودند دوباره اعمال کند، و از حق رأی خود در سازمان ملل برای افزایش فشار بر اسرائیل استفاده کند.